Siyaset Tanrı Adına mı, Ümmetten Alınan Yetkiyle mi Yapılmalı?
Mehmet Ocaktan
Siyaset felsefesinin genel tanımıyla ifade etmek gerekirse, siyaset özü itibariyle toplumu yönetme sanatıdır. Meseleye dini düşünce çerçevesinden baktığımızda, İslam bilginlerinin büyük çoğunluğunun Hz. Peygamberin başkanlığında oluşan ilk dönem devlet modelini akidevi bir temel olarak ortaya koyduklarını görürüz.
Dört halife
Devlet, Din, Hukuk ve Eğitim
Gerçi devlet istilânın bir ürünüdür ve kazanan grubun yenilene egemen olmasından kaynaklanır, ama salt silâh gücüne dayalı bir devlet de uzun ömürlü olamaz. Çünkü insan doğası zora ve baskıya karşı inatla direnme eğilimindedir. Bu nedenle, barış dönemlerinde de toplumları yönetme sanatı gelişmiş, devlet gücünün dolaylı ve hissettirilmeden uygulanabileceği çeşitli üstyapı kurumlan oluşturulmuştur, Bunlar arasında, aile, okul ve dinsel kurumlar sayılabilir. Bu kurumlar, bireyin kendi toplumuna bağlılık geliştirmesini ve onunla gurur duyabilmesini sağlamıştır. Bunun yanı sıra, egemen azınlık kendi gücünü giderek yasal bir sisteme dönüştürmüş, böylece hem kendi gücünü pekiştirmiş, hem de kendisine bağlı olan halka düzen ve güvenlik sağlamıştır. Yasalar, sağladığı haklarla, vatandaşların bunları kabul etmesini ve devlete bağlanmasını kolaylaştırmıştır.
Devlet yönetme sanatı
İşe yarar etkili bir çare de ele geçirenlerin o bölgeye yerleşmeleridir. Bu yol daha güvenli daha sürekli bir hükümranlık sağlar. Türk’lerin yaptığı da buydu...
Sayfa 13 - Oda roman yayınları 3. Baskı
... insan doğası zora ve baskıya karşı inatla direnme eğilimindedir. Bu nedenle, barış dönemlerinde de toplumları yönetme sanatı gelişmiş, devlet gücünün dolaylı ve hissettirilmeden uygulanabileceği çeşitli üstyapı kurumları oluşturulmuştur. Bunlar arasında aile, okul ve dinsel kurumlar sayılabilir. Bu kurumlar, bireyin kendi toplumuna bağlılık geliştirmesini ve onunla gurur duyabilmesini sağlamıştır. Bunun yanı sıra, egemen azınlık kendi gücünü giderek yasal bir sisteme dönüştürmüş, böylece hem kendi gücünü pekiştirmiş, hem de kendisine bağlı olan halka düzen ve güvenlik sağlamıştır.
Sayfa 17Kitabı okudu
Hintliler, Machiavelli’den yüzlece sene önce, vezir Kautilya’nın Arthaşâstra adlı eseri sayesinde (M.Ö.3.yüzyıl), devlet yönetme, politika ve askerlik sanatı üzerine ne kadar bilgili ve deneyimli olduklarını kanıtlamışlardır. Ancak Arthaşâstra çok ciddi ve ağır bir kitaptır. Genç kral adaylarına daha eğlenceli ve pratik bir yöntemle devlet yönetmeyi öğretmek gereksinimi vardı. İşte bu nedenle politika sanatını masalların içinde yoğurup fabl türünü yarattılar ve sonraki yüzyıllar içinde sadece Hindistan’ı değil tüm dünyayı etkilediler.
Hitopadeşa bunlardan biridir; bu eser bir tür “yöneticinin el kitabı” dır. İnsanlara eğlenceli yoldan, yaşam sürdürme, ülke yönetme, savaşma, barışma, dost edinme gibi konularda bilgi verir, onları bilinçlendirir. Bu eserin bugün bile işlevi kaybolmuş değildir. Tüm siyasetçilere önerilecek bir kitaptır.
Önsöz | TÜRKİYE İŞ BANKASI KÜLTÜR YAYINLARI
