Yirmi yedi cilt.
Ondan birkaç yıl önce yayınlanan yedi yüz kırk beş ciltlik Çin ansiklopedisi düşünüldüğünde çok heyecan veren bir sayı değil bu kuşkusuz.
Ne var ki Fransız ansiklopedisi, l’encyclopedie, bir biçimde ismini borçlu olduğu Aydınlanma Çağı’na damgasını vuracaktı. Roma’daki Papa onun yakılmasını emretti ve dine böylesine küfreden bir eserin kopyasını bulunduran herkesi aforoz etti. Yazarlar, Diderot, D’Alembert, Jaucourt, Rousseau, Voltaire ve diğerleri, bu büyük kolektif çalışmaları Avrupa uluslarının gelecekteki tarihleri üzerinde etkili olabilsin diye hapsi ve sürgünü göze aldılar ya da bunlara maruz kaldılar.
⚠️“*Eski Sabahlığım İçin Pişmanlık”*⚠️
|| Diderot Etkisi ||
Fransa’nın 18. Yüzyıl yazarlarından olan aydınlanma filozofu Denis Diderot, büyük bir borç bataklığına düşer. Onun bu perişan hali, Rus Çariçesi Katerina’nın kulağına kadar gider.
Çariçe, bu bataklıktan kurtulması için Diderot’a nazik bir teklif sunar: Diderot’un kütüphanesini satın
Bana öyle geliyor ki sesin artık eskisi kadar kısık değil,üstelik daha özgür konuşuyorsun.
DIDEROT
Sayfa 263 - Kırmızı kediKitabı okudu
DİDEROT ETKİSİ)
18. yüzyıl aydınlanma çağı düşünürlerinden Fransız yazar ve filozof Denis Diderot’nun borç içinde olduğunu duyan Rus imparatoriçesi Büyük Katerina Diderot’nun kütüphanesini satın alıp 25 yıllık maaşını da peşin ödeyerek onu zor durumdan kurtarır. Maddi durumu düzelen Diderot'ya bir arkadaşı çok şık bir kadife sabahlık hediye eder. Giydiği yeni sabahlığın verdiği keyifle çalışma masasına oturan Diderot bu eski masanın yeni ve gösterişli sabahlığına hiç uymadığını fark eder. Aldığı yüklü miktar paranın verdiği rahatlıkla yeni bir çalışma masası alır. Ancak bu kez yerdeki eski halı sabahlığına ve masasına yakışmamaktadır. Yeni bir halı alır. Bu şekilde eski resimlerini, koltuğunu, duvar halısını, sandalyelerini derken evindeki her şeyi tamamen yeniler. Sonunda bütün parası biter ve yine borçlanır. Ancak o zaman aklı başına gelir ve kendisini nasıl bir tüketim çılgınlığına kaptırdığını anlattığı "Eski Sabahlığım İçin Pişmanlık" adlı bir yazı yazar. Bilinçli bir alışveriş düşüncesiyle yapılmayan ve ihtiyaç olmadığı halde alınan şeyleri açıklayan bu tüketim sarmalından bahseden ilk kişi olduğu için anlattığı kavrama “Diderot Etkisi” denmektedir.
Diderot şöyle der: "Eski sabahlığımın efendisi idim, yeni sabahlığımın kölesi oldum."
Denis Diderot etkisi
Artık beni ayakta tutabilecek hiçbir umudum kalmadığı için, eskisi gibi acıya katlanabileceğimi sanmıyorum; öleceğim
Sayfa 93Kitabı okudu
