Bir zamanlar burjuvazi dine karşı savaşmıştı. O zamanlar kilise, devrimin karşısında örgütlenmek zorunda olduğu sınıfın bir parçasıydı, yani kilise feodalizm ve mutlak monarşiyle birlik olmuştu. Bu tür zamanlarda, ki bunlar çok kısadır, burjuvazi din-karşıtı olmuş ve halkı dine ve ki liseye karşı savaşmaya çağırmıştır. Ancak burjuvazi halkın yardımıyla iktidarı ele geçirip hükmetıneye başladığı anda görüşü hemen değişir, çünkü o zaman siyasi ve ekonomik hükümranlığını desteklemek için dinin mükemmel bir araç olduğunu anlar.
Hristiyanlık başlangıçta kölelerin dini olarak ortaya çıkmıştır
Feuerbach öğretisinin çığır açıcılığı öncelikle bilimin özel bir şekli olarak felsefenin ortadan kaldırılmasından ileri gelir. Ayrıca idealizmi yıkıp materyalizme geçişi de sağlamıştır. Ama Feuerbach esasen negatif bir sonuca ulaşmıştı. Hegel'in tersine Feuerbach'ta eksik olan şey diyalektikti.
Ayrıca materyalist bir anahtardan, yani materyalist tarih anlayışından da yoksundu. Feuerbach yalnızca doğa konusunda materyalist bir düşünceye sahipti. Tarihin materyalist bir yorumunu yapamamıştı. Demek ki Feuerbach'ın materyalizmi yalnızca doğa bilimlerinde materyalizmdi ve bu materyalizm tarihsel alanda idealizme yakındı. Bu yüzden de eksik ve kusurlu bir materyalizmdi. Daha sonra Marx ile Engels'i, Feuerbach'ı aşıp diyalektik materyalizme yönlendiren etkenlerden biri bu eksiklikti.
Sayfa 92
İnsanların geçimlerini kazanma tarzları toplumsal hayatın tüm diğer alanlarını belirler; anlayışları veya '' toplumsal bilinci'' belirler. Başka bir deyişle, maddi toplumsal hayat düşünce hayatı belirler, hatta Marksist bir ifade kullanmak gerekirse toplumsal varlık toplumsal bilinci belirler.
Sayfa 135 - Yordam KitapKitabı okudu
Dini görüşlerin çıktığı iki ana kaynak vardır. Birinci kaynak insanın doğa ile ilişkisi, başka bir deyişle, insanın doğaya bağımlılığı ve aslında kontrol edemediği doğa güçlerini, kurban vererek, dua ede rek, ayinler düzenleyerek vs. hayalinde kontrol etme arzusu dur. Dini görüşlerin, dini fantazilerin çıktığı ikinci ve aynı derecede önemli olan kaynak bireyin toplumla ilişkisi, yani toplumsal ilişkilerin bütünlüğüdür.
Pragmatizm
“Skolastik felsefe kiliseye ve dogmalarına nasıl bağımlı idiyse, günümüz burjuva felsefesi de kapitalizme öyle bağımlıdır. Ancak, skolastikte açık ve itiraf edilmiş olan, modern skolastikte özenle saklanmaktadır.”
Sayfa 178Kitabı okudu
dünya üzerinde herkes güzele güzel dediğinde bu eylemle çirkin olan da saptanmıştır. dünya üzerinde herkes iyi olanı iyi olarak kabul ettiğinde, bu eylemle iyi olmayan da saptanmıştır. varlık ile yokluk birbirini üretir. ağır ve hafif birbirini tamamlar. uzun ile kısa birbirini şekillendirir. yüksek ile alçak birbirini değiştirir. ses ile tını birbiriyle birleşir. önce ile sonra birbirini izler. her şeyin varlıktan, varlığınsa yokluktan doğduğu ilkedir. her şey yokluğa geri döner.
Antik Mantık ve Diyalektik
“diyalektik de anlamsız çelişkilerin değil anlamlı çelişkilerin sanatıdır.”
Sayfa 68Kitabı okudu
Yunan Materyalizmi
“Din ortadan kalkınca yerine ne geçer, diye sorabilirsiniz. Alman şair Goethe’nin bir sözüyle yanıt verebilirim: ‘Sanata ve bilime sahip olanın dini vardır, sanata ve bilime sahip olmayanın da bırakın bari dini olsun.’
Sayfa 40Kitabı okudu