Hristiyanlık başlangıçta kölelerin dini olarak ortaya çıkmıştır
Feuerbach öğretisinin çığır açıcılığı öncelikle bilimin özel bir şekli olarak felsefenin ortadan kaldırılmasından ileri gelir. Ayrıca idealizmi yıkıp materyalizme geçişi de sağlamıştır. Ama Feuerbach esasen negatif bir sonuca ulaşmıştı. Hegel'in tersine Feuerbach'ta eksik olan şey diyalektikti.
Ayrıca materyalist bir anahtardan, yani materyalist tarih anlayışından da yoksundu. Feuerbach yalnızca doğa konusunda materyalist bir düşünceye sahipti. Tarihin materyalist bir yorumunu yapamamıştı. Demek ki Feuerbach'ın materyalizmi yalnızca doğa bilimlerinde materyalizmdi ve bu materyalizm tarihsel alanda idealizme yakındı. Bu yüzden de eksik ve kusurlu bir materyalizmdi. Daha sonra Marx ile Engels'i, Feuerbach'ı aşıp diyalektik materyalizme yönlendiren etkenlerden biri bu eksiklikti.
Sayfa 92
İnsanın dini anlayışlardan kurtulması için yeterli entelektüel özgürlüğü yaratacak olan, pek çok burjuva devlette mevcut olan hukuksal özgürlük değil, tam maddi özgürlüktür. Büyük kitleler de ancak bu maddi özgürlük var olduğunda bilim ve sanatla uğraşmak için gerekli olan boş zamana sahip olabilir.
Herakleitos'un bir başka temel düşüncesi bütün şeylerin değişiminin, karşıtlığın her zaman karşıtlıktan doğması yasasına uyduğudur; başka bir deyişle, değişim karşıtlıklar şeklinde gerçekleşir. Bunun için de çarpıcı bir mecaz bulmuştur: "Mücadele her şeyin babasıdır."
Sayfa 50
dünya üzerinde herkes güzele güzel dediğinde bu eylemle çirkin olan da saptanmıştır. dünya üzerinde herkes iyi olanı iyi olarak kabul ettiğinde, bu eylemle iyi olmayan da saptanmıştır. varlık ile yokluk birbirini üretir. ağır ve hafif birbirini tamamlar. uzun ile kısa birbirini şekillendirir. yüksek ile alçak birbirini değiştirir. ses ile tını birbiriyle birleşir. önce ile sonra birbirini izler. her şeyin varlıktan, varlığınsa yokluktan doğduğu ilkedir. her şey yokluğa geri döner.
Antik Mantık ve Diyalektik
“diyalektik de anlamsız çelişkilerin değil anlamlı çelişkilerin sanatıdır.”
Sayfa 68Kitabı okudu
Yunan Materyalizmi
“Din ortadan kalkınca yerine ne geçer, diye sorabilirsiniz. Alman şair Goethe’nin bir sözüyle yanıt verebilirim: ‘Sanata ve bilime sahip olanın dini vardır, sanata ve bilime sahip olmayanın da bırakın bari dini olsun.’
Sayfa 40Kitabı okudu
Toplumda sınıflar arasındaki çelişkiler öne çıktığında dini anlayışların kaynakları alabildiğine artar, çünkü bu durumda dini anlayışlar egemen sınıfın sömürülen ve ezilen sınıfı itaate ve boyun eğmeye zorlamakta kullandığı bir araca dönüşür.
Sayfa 25 - YordamKitabı okudu