İşlevsel genler görece seyrek bulunmalarına karşılık çok iş yapar. Bu genlerin her biri, DNA molekülü merdivenini ortadan ikiye ayırıp, iki yandaki nükleotitleri açığa çıkaran protein sentezler. Bu geni oluşturan harf dizilimi mRNA denen yapıya kopyalanır (m "mesajcı"nın, RNA ise "ribonükleik asit"in kısaltılmasıdır); mRNA ise hücrenin büyümesinden hayatta kalmasına bütün yaşamsal işlevlerin gerçekleşmesini sağlayan proteinleri üretir.
Sayfa 81 - Metis BilimKitabı okudu
İnsan Genom Projesi
"Evreni ya da bir gezegeni keşfederken çıkılan dışa dönük yolculuklardansa içe dönük bir yolculuk ve tarihin en büyük keşif başarılarından biri olarak adlandıran. İnsan
Genom Projesi yirmi yıl sürmüştür. İnsan DNA'sinin her bir parçasının okunması 2003 yılında başarıyla gerçekleştirilerek haploit insan genomunun yolcu dizisindeki nükleotit bazlarının dizilimi çıkarılmiş oldu (Bu tam set olan 46 kromozoma değil 23 kromozoma karşılık geliyor.) İnsan Genom Projesi kaynak materyallerinin çoğunu adı paylaşılmayan New Yorkulu bir erkekten ve birkaç örneği de başka donörlerden almıştı.Elde edilen sonuç 25 adet nükleotit listesi olmuştu. 22 otozom (eşeysel olmayan kromozomlar), X ve Y kromozomları ve küçük mitokondriyal DNA dizisi. Peki, birlikte yaklaşık olarak üç milyar karaktere ulaşan bu listeler aslında ne ifade ediyordu? İnsan Genom Projesi tarafından toplanan veri donörlerine özgüydü,tüm insanlar için geçerli olan bir şablon değildi. Yine de kodlayan DNA'yı ve "çöp" DNA'yı tespit etmek için bir referans olma özelliği taşıyordu. İnsan genomunun gerçek keşfi aslında yeni başlıyordu.
Peki ya birden fazla yumurta dölleyip hepsinde ölümcül mutasyonlar olduğunu fark ederseniz ne olacak? Tüm embriyolar yok mu edilmeli? Yoksa bunu yapmak yerine sorunlu genler mi değiştirmeli? Çığır açıcı gelişme mitokondriyal DNA’yla yaşanacak. İnsan hücrelerinde bulunan küçük bir organel olan mitokondri, hücrelerin kullandığı enerjiyi üretir. Hücrenin çekirdeğindeki DNA’dan tamamen farklı, kendine özgü bir gen dizilimi vardır. Hasarlı mitokondriyal DNA, organizmaya ciddi zarar verebilir hatta ölümcül hastalıklara yol açabilir. Halihazırda sahip olduğumuz In vitro teknolojisiyle “üç-ebeveynli bir bebek” yaratarak mitokondriyal genetik hastalıkların üstesinden gelmek teknik olarak mümkün. Bebeğin nükleer DNA’sı iki ebeveynden gelirken, mitokondriyal DNA üçüncü bir insandan alınıyor. 2000’de Michigan’da Sharon Saarinen, Alana isminde oldukça sağlıklı bir kız bebek dünyaya getirdi. Alana’nın nükleer DNA’sı annesi Sharon ve babası Paul’dan aktarılırken, mitokondriyal DNA’sı başka bir kadından alındı. Teknik açıdan bakılınca Alana’nın üç biyolojik ebeveyni var. 2001’de ABD hükümeti, güvenlik ve teknik endişeler nedeniyle bu tedaviyi yasakladı.
2015 yılında crispr diziliminin cas9 adı verilen bir yardımcı protein molekülü aracılığı ile herhangi bir hücrede istenen herhangi bir DNA dizilimi değiştirmek üzere kesilip yerine istenen parçayı eklenmesini sağlayan programlanabilir bir biyolojik makas haline getirilmesi sağlandı. Bunu sağlayanlar ise Emanuel Charpentier ve Jennifer Anne Doudna adındaki iki bilim insanı idi.
Sayfa 34Kitabı okudu
insan doğası tek yönlü değildir.
Biz insanlar yüzbinlerce yıl boyunca işlevsel kültürler yaratmayı başardık. Beyin anatomisi, insan davranışı, kişisel gözlem, tarih kayıtları, fosil kayıtları, DNA dizilimi ve en yakın akrabalarımızın davranışlarından bir ders çıkar: İnsan doğası tek yönlü değildir.
say yayınlarıKitabı okudu
