Bu Dünya ve Alternatif Dünyalar
Seyretmek veya sanat nedir?
19.10.2022
Bazen bir yolculukta, bazen bir şehre girdiğinizde, bazen bir kanyona giden yolda, bazen bir nehir kenarında, bazen de bir dağ yamacında çıkar karşımıza. Şimdilerde hemen her şehrin bir “seyir tepesi” vardır.
Benim doğduğum şehir Hakkari’de; görenler bilir, her tepenin doruğu, her dağın yamacı, her kalenin
Amentü
(Dinlemek için: youtube.com/watch?v=OcJQNBa... )
İnsan
eşref-i mahlûkattır, derdi babam
bu sözün sözler içinde bir yeri vardı
ama bir eylül günü bilek damarlarımı kestiğim zaman
bu söz asıl anlamını kavradı
geçti çıvgınların, çıbanların, reklâmların arasından
geçti tarih denilen tamahkâr tüccarı
kararmış rakamların yarıklarından
Gerçek sevginin tarifi.
Erich Fromm ‘un Sevgi Üzerine Yaptığı 11 Tespit ile "sevginin" ne olduğu ve ne olmadığı hususunda bizleri aydınlatıyor.
İnsanın içinde geçen her "isteğin" adını sevgi koyması kadar "ucuz" bir tanım olamaz. Karşınızdaki insana karşı bir duygu barındırıyor olduğunuzda "ben onu seviyorum" triplerine girmeyin.
Gertrud
Kitaplarda, kafasındaki düşüncelerin yansımasını gördükçe insan daha keskin hissediyor içindeki yaşamın canlılığını. Mutluluk; yaşam farkındalığından uzaklaşmak, sarhoş olmak iken acı, keder ve tüm o çileler insanı zinde tutan nadide anılar olarak kalıyor. Bir baş kaldırışın simgesi, ''ben de buradayım.'' deyişi gibi.
Gertrud'u okurken çok farklı düşüncelere daldım. Tema oldukça yanıltıcıydı, bir savaş vardı ve bu savaşta kimse kazanamıyordu. Bir tarafta fiziksel kusurlarıyla yıldızlardan düşen bir Kuhn, öte yandan hazlardan gelen yavan tattan bıkmış ve son arzusunu kaybetmiş bir Muoth savaşıydı bu. Muoth acısına son vermişti elbet fakat bu onun kazandığını gösterir miydi ? Hala bir yerlerde acı çeken bir Kuhn vardı ne de olsa.
Kuhn ile Muoth mükemmel bir uyum içinde felsefelerini yaşıyorlardı aslında. Acılarıyla var olan ve arzuların hiçliğinde boğulan insancıkların uyumu.
Herrmann Hesse ve Spinoza'nın tanrısı (ayrıca Albert Einstein'ın da tanrısı) sanırım aradığım o biricik tanrıydı. Onu aramanın bir anlamı yoktu, o her yerdeydi, kimi zaman içinde seninle bir olan kimi zaman bir ırmaktı(siddhartha göndermesi ;) Diğer o dinlerden tek farkı, Tanrı-Doğa kişiden yalnızca onu dinlemesini, hissetmesini istiyordu.
Siddharta ile kıyaslamak mantıksız olur. Gertrud süslü felsefi cümlelere sahip edebiyat kitabı iken Siddharta benim gözümde bir başyapıt. Çünkü edebiyatın taşıyamayacağı o yükü bir koşuda sırtlanan felsefe kitabı kendisi.
Ruh ve Tanrı
İnsanlar binlerce yıl boyunca çeşitli doğal olguları açıklamak için tanrıyı kullandılar. Neden şimşek çakar? Tanrı istediği için. Neden yağmur yağar? Tanrı istediği için. Yeryüzünde hayat nasıl başladı? Tanrı bahşetti. Geçtiğimiz yüzyıllarda biliminsanları Tanrı’nın varlığına dair hiçbir deneysel kanıt bulamazken şimşekler, yağmur ve hayatın başlangıcına dair detaylı açıklamalar konusunda hayli gelişme kaydettiler.
Ruhu da benzer bir kader bekliyordu. Binlerce yıl boyunca insanlar tüm davranışlarımızı ve kararlarımızı ruhun şekillendirdiğine inanıyordu. Ancak ruhun varlığını destekleyen hiçbir kanıt bulunamazken, başka teorilerin güç kazanmasıyla birlikte, yaşambilimleri ruh kavramını da tarihin tozlu sayfalarına gönderdi.