Doğu Yakası
- 424 syf.·9/10Daha önce Doğu Yakası, Demir Ökçe, Beyaz Diş gibi özgün eserleri okurken Martin Eden’in farklı, özgün ve başyapıt olduğunu tahmin etmek çok zor olmasa gerek. Eser başta sade bir aşk romanı olarak gözükse de sayfalar ilerlerken sınıf farklılaşmasını, bireyciliği, yalnızlığı, varoş ve burjuva hayatı üzerine keskin analizleri ve yerinde doğruları görmemizi sağlıyor. Çıkarcılığın, bencilliğin kişilik analizini yapan Eden; bunu sürekli kendisine soru olarak sorması sürüden kopmasına ve Nietzche nin deyişiyle decante(çöküş-kopuş) olayı gerçekleşiyor. Bütün bu sınıf, aşk, bireysel çıkarcılık, toplumsal empozeliğe karşı azmi emeği mücadeleyi mükemmel tasvir etmiş. Yeri geldiğinde edebiyatın yozlaşmasını getto daki varoşların ağzından ve İzm ler üzerine kıyaslama ayrı bir güzellik katmış. Yani analiz yapa yapa bitiremeyiz.
Tek eleştirdiğim nokta Demir Ökçe de olan karşıt düşünceleri bu eserde olmaması idi. İzm ler üzerine tartışmalar eksik kalmış ya da Eden düşüncelerini söylerken karşıtların söylememesi küçük bir soru işareti aklımda kaldı.
Ama eser edebiyat dünyasının şaheserleri arasında yerini hakkıyla koruyor. - Saatlerce bekledikten sonra bizi kahvaltımızdan mahrum etmek ha! Korkunç bir tehditti bu.birdenbire ortama düşen büyük sessizlik de bu tehdidin igrençliğinin bir göstergesiydi.Geri çekilemezdik çünkü açlıktan kivraniyorduk.Zaten bu dünyanın kanunu değil miydi? Bir adam diğerini besliyorsa, beslediği kişinin efendisidir.
Sayfa 89 - Küçük bir sessizlik anından sonra,
Daha az kazananın kabı iyice boşaldı.
Hepsi beni küçümsediler sallanıyorum diye.
Nedir bu! Yoksa yaratıcının eli mi titredi?
Ömer HayyamSayfa 24 - İhtimalleri düşünmek o kadar keyifliydi ki... Batı yakası mı, doğu yakası mı? Şehir merkezi mi, kırsal mı? Her yere gidebilirmişim gibi geliyordu; sahip olabileceğim tüm gelecekleri, olabileceğim tüm Aza'ları hayal etmek şu an olduğum kendimle yaşamaktan uzaklaştıran, memnuniyetle karşıladığım harikulade bir tatil gibiydi.
Sayfa 153 - Akşam vakti yine burada, gündüzden kalma birsürü kokunun içinde, aile uykuya çekilir. Yani mümkün olduğunca çok sayıda insan bir yatağa sığışır (yatakları varsa tabii); kalanlar yere kıvrılır. Hayatları aydan aya, yıldan yıla böyle geçip gider; çünkü evden tahliye edilmeleri durumu haricinde, hiç tatil yapmazlar. Bir çocuk öldüğünde -ki Doğu Yakası çocuklarının yüzde elli beşi, daha beş yaşına gelmeden öldüğünden, bu her zaman olasıdır- ceset aynı odada durur. Aile çok fakirse, ceset toprağa verilebilene dek bir süre odada kalır. Gün boyunca yatakta bekler, geceleyin aile yatacağı zaman masaya konur; sabah olunca aile kahvaltısını edebilsin diye, ölü tekrar yatağa alınır. Bazen cesedin, yiyecekler için kiler niyetine kullanılan rafa yerleştirildiği de olur. Daha birkaç hafta önce Doğu Yakası’ndaki bir kadının başı derde girmişti; çünkü çocuğunun toprağa veremediği ölüsünü bu şekilde üç hafta boyunca bekletmişti.
Betimlediğim tarzda bir oda, ev değil bir dehşettir; bu evlerden meyhaneye kaçanları suçlamamak, onlara acımak gerekir. Londra’da aile aile bölünmüş halde tek göz odalarda yaşayan üç yüz bin insan vardır. - Bir Çin atasözü der ki, bir adam tembelce yaşarsa bir diğeri açlıktan ölürmüş. Montesquieu de şöyle demiş: "Çok sayıda insanın bir tek kişiye elbise dikmek için çalışması yüzünden, bunca insan elbisesiz kalıyor." Bir taraftaki durumu, diğer tarafa bakarak açıklayabiliriz. Doğu Yakası'nın aç ve çelimsiz işçisini, Batı Yakası'ndaki gürbüz Kraliyet Muhafızları'na bakmadan ve bunlardan birinin diğerini besleyip giydirmek zorunda olduğunu bilmeden anlayamayız.Sayfa 93
- ‘’Anı bir kareye sığdırmak endişesi
Deklanşöre dokunan parmak uçlarında
Göz göz çoğalır, çoğalır da o an
Bir poz daha yanar her bakışımda’’
Yaprak dökme telaşında bir ağaç,
Nedir, bu yarı ölüme sevdalanmak nedir?
Şehrin doğu yakası köşede belirir
Ve ben bir sokak kedisiyle bunu tartışırım
Karışırım geceden önceki son seslere
Daha önce gönül yormamış bir sokak,
Meğer oraya uçmuş kayıp kelimeler
Yedi yıllık birikmiş uykularım gibi
Dağın yüreğini bulan ermiş edasıyla
Yürüdüm, yürüdüm, içimde yürüttüm şehri.
Cebimde hurma taşısam,
Saatim olsa yeleğime bağlı
Önce bir yelek almalı
Ama evvela kendini taşıyabilmeli insan.
Kovulması mümkün olmayan,
Cebimi, saatlerimi, yeleğimi dolduran kendimi
Cebimde bir hurmaya dahi yer yoktur.
Yükü ağırdır, ceplerinde hurma taşıyanların
En güzel keşifleri annem öğretti
Eskimez şefkat, bitmeyen dert annem
Ölüm bir tek onda iğreti dururdu.
Yalnız onu öldüremezdim hayalimde
Gülü sevmeyi dahi ilk annem öğretti.
Her şeyi kanıksadım da
Yoksulluk, yoksunluk, yol kaygısı vesair.
Bir adı konulmamış savaşları garipsedim,
Bir de adı henüz konulmuş garip çocukları
Ekranlardan yüzlerine aşina olduğumuz
Kanlı dizilerin zoraki dublörleri
Savaş muhabiriydim oysa, içimdeki
***
Burak Yasin Taş
Deruhte Dergi
Şiirin devamı için;
https://deruhtedergi.com/fotograf/
adresini ziyaret edebilirsiniz...
85 okunma
2 okunma
1 okunma
2 okunma
- 25.035 okunma
122 okunma
11 okunma