- VECD VE AŞK
Ve nihayet, her biri öbürünü içinde taşıyan bu faziletlerin ana mayası hâlinde ve tek tek hepsini kuşatıcı bir vecd ve aşk seciyesi...
Daha nice hesaba sığmaz nevileri içinde saydığımız bu dokuz haslet ve fazilet, öbür mezhep imamlarında da tamamdır. Hiçbirinin, öbürüne karşı yüceltici tavrından başka alçaltıcı bir edası yoktur; ve ululuklarının menkıbelerini uzun uzun göstermeye bu eserin hedefi müsait değildir.
İkinci ve Üçüncü Hicrî Asırlarda eserlerini veren bu imamlar, kısılmaya yüz tutmuş vecd ve aşkın gölgelediği loşluk içinde İslâm ölçülerini bütün safvet ve asliyetiyle nakış nakış meydana çıkardılar ve akıl hezeyanı ile hezeyan aklı cereyanlarına karşı nirengi noktalarını diktiler...
Kasım 2002, -ikinci fasıl, orta zamanlar boyunca-, iki zafer takısı-onlar, b.d yayınları
On Haslet
ilki; ister doğru söz üzerine, ister yalan üzerine, ister kasten ister sehven Allah adına yemin etmemendir.
...
**İkinci haslet, şaka veya gerçek, her türlü durumda yalandan uzak
Sayfa 182
Bu gibi kimselere rast geldikçe evvelâ hatırıma şu gelir ve kendimi şu suretle teskin ederim: İşbu kişi de bir insandır, hata etme nisbeti yüksektir; mektep görmüş olsa dahi henüz tahsilini ikmâl
Dokuz güzel haslet
Dedem bu mukaddimeden sonra hadis-i şerifte beyan olunan dokuz güzel huyu açıklardı. Defalarca dinlediğim bu açıklamayı, aşağı yukarı dedemin tercümesi ile nakletmeye çalışacağım:
Birinci haslet. "Haşyetullah."
Gerek vahdette gerek kesrette Allah'tan korkacaksın. Gerek yalnız başına kaldığında ve gerek halkın arasında, kalabalık içinde bulunurken Allah'tan korkacaksın. Allah korkusu..... Allah'ın her yerde, her an, zaman ve mekânda hazır ve nâzır olduğunu unutmamak.
Zaten bu şuura bürünen bir kimse, Allah'a asi olamaz ki... Allah görüp duruyor, hazırdır, nâzırdır. Onun gördüğünü ne polis görebilir, ne jandarma görebilir ve ne başka bir kimse... İşte bu ahlâk, bu duygu her güzelliğin başıdır.
Dedem bu hadis-i şerifi açıklamaya başlamadan önce, şunları söylerdi:
Ayaklı kütüphane olmaya lüzum yok. Çok bilgili olmaya lüzum yok. Sahabe-i kirâm, bir rivayette beş âyet, bir rivayette on åyet
Sayfa 111
