Ehmedê Xanî
Ona yazı yazmayı öğreten yazı senin yazındır,
O, otuz yıldır yanlış yazılar yazmaktadır.
Çünkü o gaipten koptuğu zaman,
Tarih bin altmış bir idi.
Bu yıl kırk dört yaşa erişti
O, günahkârların öncüsü.
Ey kalem, sen de çok uzattın,
Bu kâğıdı çok karaladın, yeter artık!
Sözler inci gibi de olsa,
Çok olunca değersiz kalır.
Mücevherlerin değerini görmüyor musun?
Çünkü azdırlar ve nadirdirler.
~~~~~~~~~~~~~
Ey xame te jî gelek dirêj kir
Ev name bes e te pirr girêj kir
Herçend kelam-i şubhê dur bit
Bêgedri dibit dema ku pirr bit
Nabînî bi qîmet in cewahir
Lewra ku di hindik in di nadir
Acaba ney kendiliğinden bir şey söyler mi?
Hiç kalem kendiliğinden bir damla döker mi?
Kaleme kara işler yaptıran kâtiptir,
Ney saz çalandır ki, elinden feryat eder.
~~~~~~~~~~~~~~~~
Ma ney bi xwe tiştekî dibêjit
Xame bi xwe reşhekî dirêjit
Katib qelemi diket siyehkar
Sazende ye ney ji dest bihawar
Gerçi o görünüşte kötülük yaptı,
Ama aslında o kötülük huzur oldu.
Bazı işler vardır ki görünüşte kötüdür,
Bazı filler vardir ki görünüşte doğrudur.
Biri cefa suretine girmiş adalettir.
Biri de vefa kisvesine girmiş kahırdır.
~~~~~~~~~~~~~
Zahir wî egerçi kir qebahet
Batîn bûwe rahet ew qebahet
Şolin hene zahiren xerab in
Fi'lin hene sûreten sewab in
Yek 'edl e li sûretê cefayê
Yek qehr e di kiswetê wefayê
Bu iki cihan birbirinin kumasıdır.
Bu iki kuma birbirine çok karşıdırlar.
Sen birini boşamadıkça
Öbüründe hiçbir lezzet bulamazsın.
~~~~~~~~~~~~~~
Ev herdu cîhan bi hev hewî ne
Ev zerre li zerrê hev qewî ne
Hetta weku bernedî tu yêkê
Nabînî çu lezzetê ji yêkê
Zîn gibi genç olarak
Hayatını aşkla değiştiren kimse,
Ya da Mem gibi başını aşka feda eden,
Sevinç ve güzelliği onun yoluna feda eden kimse,
Elbette muradını alacaktır,
Her ne isterse ona kavuşacaktır.
~~~~~~~~~~~~~~~~
Herçî bi ciwanî şubhê Zînê
Tebdîl biket bi 'eşqê jînê
Ya mislê Memi bi'eşqê ser det
'Eyş û xweşiyê li rê bi der det
Elbette miradê dê hilînit
Herçî ku îrade dê bibînit
Kısacası, Mem'in sandukasını yeniden açtılar;
Bey dedi: "Mem, İşte sevgilin!"
Cesetten üç defa ses geldi,
"Merhaba" sözü geldi.
Gerçeğin bu sırrını herkes işitince
Hepsi bu aşkı tasdik ettiler.
Ta ki Zîn'i gelenek ve merasimle
Bildikleri gibi gömmeye hazırladılar.
Melek bakışlı Mem'in bulunduğu mezarın,
Yani o mücevherin içinde bulunduğu sedefin,
Üzerinde o kadar feryatla ağladılar ki
Gözyaşı yağmuru yağıyordu.
Hak emanetini teslim edeyim,
Süsümü ve parlaklığımı sana sipariş edeyim.
Zîn bu şekilde hakikatleri eda ettikten sonra,
Dünyayla ilgilerini kopardı.
Mem'in mezarını kucakladı,
Rahatsızlık görmedi artık beden candan.
Sonra Zîn geldi o çam fidanı boyuyla,
Bir servi oldu, mezarın üzerine gölge bırakarak
Perdesiz ney gibi inliyordu;
Devamlı gözyaşları dökülüyordu.
Sanırdın ki tıpkı Nisan ayında,
Yine buluttan derya döküldü.
Yağmur mezara yağdıkça
Her damlası on inci olurdu.
~~~~~~~~~~~~
Zîn hat û bi qametê senewber
Bû serw li ser wi sayeguster
Bê perde mîsalê ney dinalî
Hêstir diwerîn 'ele't-tewalî
'Eyni te digo di feslê Nîsan
Derya rijiya ji'ewri disan
Baran ku li turbeyê dibarî
Her dane dibûne deh mirarî
Hepsi Mem için ağlıyorlardı;
Her biri bir makamla sızlıyordu.
O kara giymişlerin siyah topluluğu,
Coşup taşan bir buluta benziyordu.
Gül rengi yanaklardan o kadar,
Birlikte kanlı gözyaşları dökülürdü ki
Sanki ilkbahar mevsiminde,
Gül bahçelerine yağmur yağıyordu.
~~~~~~~~~~~~~
Bi'l-cumle ji bo Memi dinalîn
Her yek bi meqamekî dikalîn
Telpê reşê wan siyahpoşan
Reh şubhetê 'ewrekî xuroşan
Ewçende ji'arizêd-i gulgûn
Vêkra diwerîn sirişkê pirxûn
Goya ku di feslê nûbiharî
Baran-i li gulşenan dibarî
Meleklerin davetli oldukları düğünde,
Tütsü çeşitleri de çok olacaktır.
Çünkü ben ve Mem, melekler gibiyiz,
Güzelliğe ve güzel kokulara meyilliyiz.
Meleklerin davetli oldukları düğünde,
Gelin ve damat cennetlik olacaktır.
~~~~~~~~~~~~
'Eqda weku dawetî melek bin
Eqsamê bixûrê dê gelek bin
Lewra ez û Mem meleksifat în
Em maîlê tîb û teyyibat în
'Ursa ku firişte dawetî ne
Damad û 'erûs-i cennetî ne
Ey qibleyê qelbê min ! ️
Ji dûrbûna te hêjarim lê ji dïtina te hêvîdarim.
Ey qibleyê qelbê min !
Derdê min û tê ji hev cûde ye
weq Rojhilat û Rojava ye...
Ben Memo'yu kendime seçtiğim gün,
Bütün gamları da kendime seçtim.
Gam ülkesinde zafere ulaştım,
Gamların tümü bana teslim oldu
Mem benim olsun, merhamet senin!
Gamlar benim olsun, saltanat senin!
Şahım, benimle ihtilafa düşme!
Ben kendi hisseme razı oldum.
~~~~~~~~~~
Roja weku bir me Mem ji bo xwe
Bi'l-cumle birin me xem ji bo xwe
Mensûr bûyin li kişwerê xem
Xem bûne ji bo me ra musellem
Mem bo min û merhemet ji bo te
Xem bo min û seltenet ji bo te
Şahim bi me ra mebe munazi'
Ez bûme bi hisseya xwe qani'
Mem ölecek, sen sağ kalacaksın ha?!
Hâlâ yeryüzünde hoşça gezeceksin?!
~~~~~~~~~~~
Mem dê bimirit tu dê bimînî
Hêj xweş bigerî li rû-zemînî!