Elhâsıl: Hazîne-i rahmetin en kıymetdar pırlantası ve kapıcısı Zât-ı Ahmediye Aleyhissalâtü Vesselâm olduğu gibi, en birinci anahtarı da بِسْمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّح۪يمِ ’ (bismillahirrahmanirrahim)'dir. Ve en kolay bir anahtarı da salavâttır.
Elhasıl, dünyada bundan daha doğru bir haber, daha sağlam bir dava, daha zahir bir hakikat olamaz.
Demek, şüphesiz dünya bir mezraadır. Mahşer ise bir beyderdir, harmandır. Cennet, cehennem ise birer mahzendir.
Asâ-yı Mûsa
Elhasıl: Âhiret gibi, dünya saadeti dahi, ibadette ve Allah'a asker olmaktadır. Öyle ise, biz daima
ﺍَﻟْﺤَﻤْﺪُ ﻟِﻠّٰﻪِ ﻋَﻠَﻰ ﺍﻟﻄَّﺎﻋَﺔِ ﻭَﺍﻟﺘَّﻮْﻓِﻴﻖِ
demeliyiz. Ve müslüman olduğumuza şükretmeliyiz.
Hazret-i Yakub'dan sorulmuş ki: "Ne için Mısır'dan gelen gömleğinin kokusunu işittin de, yakınında bulunan Ken'an Kuyusundaki Yusuf'u görmedin?" Cevaben demiş ki: "Bizim halimiz şimşekler gibidir; bazan görünür, bazan saklanır. Bazı vakit olur ki, en yüksek mevkide oturup her tarafı görüyoruz gibi oluruz. Bazı vakitte de ayağımızın üstünü göremiyoruz."
Elhasıl:
İnsan her ne kadar fâil-i muhtar ise de, fakat
ﻭَﻣَﺎ ﺗَﺸَٓﺎﺅُﻥَ ﺍِﻟﺎَّٓ ﺍَﻥْ ﻳَﺸَٓﺎﺀَ ﺍﻟﻠّٰﻪُ
sırrınca, meşiet-i İlahiye asıldır ve kader hâkimdir.
Mektubat - 52
İmam Gazali bu kitabında kendisinin sırat-ı müstakim yolunu bulmak için kendince hakikate ulaştırabileceğini düşündüğü dört alandaki okumaları neticesinde neler olduğunu ve dimağı ve gönlünden neler geçtiğini ispatlarıyla anlatıyor.
Bu dört alan
Kelam ilimleri
Batiniler
Felsefeciler
Mutasavvıflar
Bu ilimlerin erbabı kimselerinin kitaplarını