"Hayatımın sonuna dek mefkûreme doğru yürüyeceğim. Mefkûrem sevgili vatanımın büyüklüğü ve refahıdır."
-Enver
Mustafa Kemal Bey kendi isteğiyle geldiği Çanakkale Cephesi’nde insanüstü bir mücadele sergilemiştir. Enver Paşa’nın hastalığını bildiği ve başarılarını kıskandığı için ziyarete gitmediğini düşündürecek mevcut çalışmalarda tek bir belge yoktur. Var olan belgeler ancak gönül alıcı mahiyetteki mektuplardır. Kaynaklar ile konuşulması gerekirken tarih çalışmalarında dedikodulara yer verilmesi trajikomiktir.
Sayfa 121Kitabı okudu
Enver Paşa Hakkında Yazılan Kahramanlık Şiirleri
“Başkumandan Vekili Enver Paşa
Harbiye Nazırımız o merd-i yekta
Geldi siperler gezdi ser-a-pa
Öz ile göz ile gördü her yanı
Yaşadın yükselsin o büyük şanı
Ya Rabbi sen hıfzet o kahramanı.”
Sayfa 169Kitabı okudu
Savaş Hatıraları
Muharebeler sona ererken pek çok acı tatlı hatıra da geride kalmıştır. Enver Paşa’nın da Çanakkale muharebelerinden kendisine anı olarak kalan birkaç eşyası olmuştur. 18 Mart saldırıları sırasında Dardanos Bataryası’nı hedef alan toplardan birisi, özel işçilik kullanarak mektup açacağı haline getirilerek Müstahkem Mevki Komutanlığı adına Enver Paşa’ya armağan edilmiştir.
Savaş ve Edebiyat
Savaşlar, ardında kan be gözyaşı bırakmanın yanında bir dizi menkıbe; coşku, hüzünle okunacak şiir ve roman bırakarak edebiyat dünyasında da yansımasını bulmuştur. Bu durum, bireysel olarak kişinin kendi isteği doğrultusunda cereyan edebilir ya da savaşı yöneten kadro, propaganda aracı olarak halkı istedikleri doğrultuda yönlendirmek için de bu yola tevessül edebilirler.
Sayfa 167Kitabı okudu