Kalıcı ve sürekli iradenin bir koşulu mutluluğa şartlanmış şekilde yaşamamaktır. Çünkü mutluluk çalışmanın bir sonucudur. Daha önce de söylediğimiz gibi mutluluk, hayatın sıfırlarının önüne eklenen sayı gibidir. Hayata gerçek anlamda değer katar.
Önünde iki yol uzanıyordu, ikisi de dümdüzdü ama bu hayatında sadece tek bir çizgiyi tanımış olan Javert' i ürkütüyordu. Ve endişesini içler acısı kılan da bu iki yolun zıt yönlere gitmesiydi. Bu iki doğrusal çizgiden biri diğerini dışlıyordu. Doğru yol hangisiydi?
Kedi nedir? Bir yanılgının düzeltilmesidir. Fareyi yaratan ulu Tanrı kendine " Gördün mü bak! Hata ettim." demiş ve kediyi yaratmış. Kedi fare hatasının telafisidir. Fare artı kedi, yaradılışın gözden geçirmiş ve düzeltilmiş hâlidir.
İç savaş ve anlama geliyordu? Yabancı bir ülkeyle savaş diye bir şey var mıydı? İnsanların tüm savaşları kardeşler arasında gerçekleşmiyor muydu? Savaş sadece amacına göre tanımlanabilirdi. İç savaş ya da yabancı ülkeyle savaş diye bir şey yoktu; sadece haksız ve haklı savaş vardı.
Ben bu insanlar gibi yaşamak için doğdum! Evet, Türk dedim ve sözümün arkasındayım. Türk sözcüğünü neden hep kötü anlamda kullandıklarını anlamıyorum; Muhammed' in iyilikleri de vardır; hurili sarayları ve odalıklı cennetleri icat ettiği için ona saygı duyuyorum! Cennette hem zengine hem fakire yer ayıran tek din olan İslamiyet'e hakaret etmeyelim.
Gömleğim ve ben güzel bir uyum içindeyiz. Tüm kırışıklıklarımı, tüm şekilsizliklerimi benimsediği için canımı sıkmıyor, her hareketimden hoşnut kalıyor; onu sadece beni sıcak tuttuğu için hissediyorum. Eski giysiler eski dostlara benzer.
Bir yanda isyan var, diğer yanda devrimci ayaklanma. İlki haksız , ikincisi haklı öfke türü. İsrail'in Musa' ya, Atina'nın Phokion' a , Roma' nın Scipion' a karşı koyması isyandır; Paris' in Bastille' e karşı koyması ise devrimci ayaklanmadır.
İkinci olarak:metafor. Her şeyi söylemek ve her şeyi gizlemek isteyen bir dilin temel özelliği bolca imgeye sahip olmasıdır. Metafor, dalavere çevirmeye hazırlanan hırsızın, kaçmayı planlayan mahkumun sığındığı bilmecedir. Hiçbir dil argo kadar metafor içeremez.