Adı bilinmeyen ülkeden herkese selamlar.
7. Saramago eserini okumuş oldum ve kendimi bilinmeyen ülkenin bir ferdi gibi hissediyorum artık. Hayranları iyi bilir Saramago kural tanımaz. İsimsiz bir ülke ve evrensellik virgülle birbirine bağlanmış uzun cümlerle siyaseti, dini ve ekonomiyi edebiyat içinde ustalıkla harmanlamış. Ölüm Bir Varmış Bir Yokmuş eserinde ise insanı ölüm ile ilgili düşünmeye sevk eder. Ölüme ne kadar hazırlıklıyız bu muammayı irdelemeye çalışır ve çalışırken de hayran bırakır.
• Doğal olan ölmektir ve ölümler ancak doğal gidişatın dışına çıktığında ve artış kaydettiğinde endişe verebilir.
• Felsefenin de aynen dinler gibi ölüme ihtiyacı olduğu için, eğer felsefe yapıyorsak, bu öleceğimizi bildiğimizdendir, montaigne bey demiştir ya, felsefe yapmak, ölmeyi öğrenmektir.
• Her millet hak ettiği hükümet tarafından yönetilir.
• Ölüm bizim hakkımızda her şeyi bilir, belki hüzünlü olmasının temelinde de bu yatmaktadır. Evet, doğrusu ölüm hiç gülmez ama gülmek için dudakları da yoktur, o halde bu anatomi dersinden çıkaracağımız sonuç da sanılanın aksine gülümsemenin dişlerle ilgili bir eylem olmadığıdır.