derebeylik
Feodal sosyalizm işte böyle doğdu: Yarı dövünme, yarı hicv; yarı geçmişin yankısı, yarı geleceğin tehdidyle.
POSTMODERN KAVİMLER GÖÇÜ KÂBUSU
Nurullah Çetin
Hz. Âdem’den bu yana tarih sürekli tekerrür ediyor. Değişen mahiyet değil, şekildir. Güneşin altında hem söylenmemiş, hem de olmamış bir şey yoktur. Tarih bilmek demek, milletler için ayakta kalmak, güvenli yaşamak, geleceğe umutla bakmak demektir. Tarih bilmeyen milletler, kelebekler gibi yaşarlar.
Şark raporlarına göre Doğu ve Güneydoğu Anadolu gerçekleri şunlardır:
1. Derebeylik sistemi/feodal sistem halkı sömürmektedir.
2. Kürt marabası, ağalar ve şeyhler tarafından ezilmektedir.
3. Dinsel sömürü ve baskılar hat safhadadır.
4. Bölgede Cumhuriyet otoritesi ve güvenliği yoktur.
5. Aşiretler arasında silahlı kavgalar vardır.
6. Eşkıyalık ve çapulculuk çok yaygındır.
7. Bölge Kürtleşmektedir.
8. Bölgenin durumundan Cumhuriyet hükümetleri de sorumludur.
9. Üretim eski yöntemlerle yapılmaktadır. Fırat ve Murat nehirlerinden tarımda yararlanılmamaktadır.
10. Bölgenin imkânsızlıklarından dolayı yöneticiler ve memurlar bölgeye gidememektedir.
11. Halk hükümet ile eşkıya arasına sıkışmış, korku psikolojisi içinde yaşamaktadır.
12. Bölgede yabancıların propaganda faaliyetleri vardır.
13. Dikkate değer, esnaf, tüccar ve sanatkâr yoktur.
14. Yol durumu çok kötüdür.
15. Tabiat şartları çok zordur.
Sayfa 158Kitabı okudu
Kitaptaki “Dubrovski” hikayesi o dönemdeki Rus derebeylik sistemini ve bu sisteme uşaklık eden bürokrasi sınıfını gözler önüne seriyor. Bir derebeyi tarafından haksız bir şekilde toprakları elinden alınan babasının ölümü üzerine intikam almak için eşkiyalığa başlayan bir kişiyi anlatmaktadır. Dubrovski, feodal sisteme karşı çıkmış ve zenginlerden intikam almak için bu yola başvurmuştur. Hikaye her ne kadar birbirinden çok farklı olsa da bana “İnce Memed” eserini hatırlattı. Tabi burada şunu da belirtmek lazım ki bu hikaye, üstat Yaşar Kemal’in İnce Memed’inin yanından bile geçemez.
Osmanlı fethettiği yerlerde koyu derebeylik izleri taşıyan örf ve
adetler bulur ve onlarla mücadele eder. Bu mücadelede zaman zaman
başarısız da olur. Vidin, Niğbolu, Semendi re ve Macaristan' da, yeni
zaptedilen sancakların örf ve adetleri ile öteden beri mevcut olan sipahi
lehi ne kolaylıklar uzun süre devam ettirilir.
Osmanlı kanunlarının ot, arpa, saman ve odun salgunları, koyun
ve tavuk ikramları da, yabancı bazı angaryalarla (kulluklarla) birlikte
devam etmiştir. Şark ve Cenubi Şarki Anadolu sancaklarıyla, merkezden
uzak bazı diyarlarda da i mparatorluk nizamına aykırı türlü feodal
örf ve adetler yaşamak fırsatını bulmuştur.
Feodal yargıyı bastırmakla kraliyet, hem ulaşabildiği alanları genişletmek, hem de kendini korumak istemişti. Bir an için bile köylüleri korumayı düşünmemişti; derebeylik adaletinin pençesindeki köylüler ise, arsız bir bitkinin sayısız filizleri arasında geçen kötü bir hasat gibi çürümekteydiler. Derebeylik adaletinin son köklerini söküp atmak ise Devrim’in eliyle olacaktı.
Sayfa 36
