Esas itibariyle hem Jorge Semprun hem de Yves Montand politik kişilikler olarak karşıma bu kitapla çıktılar. Semprun'u tanımazdım; Montand'ın ise bir iki filmini ancak izlemiştim.
Semprun; Montand ile tanıştıkları 1963 yılını merkeze koyup 1946 ile 1983 arasında adeta bir sarkac gibi sallanan anılar zincirini konu ediniyor. İtalya'dan göç eden işçi bir aile, un fabrikasında çalışan 11 yaşında bir çocuktan; Polonya'daki Jaruzelski askeri darbesini kınamak adına Michel Foucault ile kamuoyu oluşturma çabalarına kadar birçok olay. Pinochet'ye öfke-Allande'ye gözyaşı...
Şarkıcı ve oyuncu olan Montand'ın her zaman yakınında olmaya gayret eden Semprun'un tanıklığında "Z", "L'Aveu", "La Guerre Est Finie" gibi unutulmaz filmlerin senaryolaşması ve beyaz perdeye geliş süreçleri...
Sözümü bağlamam gerekirse aktivist bir sanatçının Soğuk Savaş'ın en sert dönemlerinde bile duyarlılığını nasıl koruduğunu ve ortaya koyduğunu çok anlamlı buluyorsunuz. Saygı duyuyorsunuz.
Yves Montand: Ve Hayat Devam Ediyor
Yanlış yaratılışımızın düzensizliğine bir anlam vermek için anımsıyorum şimdi (o zaman anımsadığım gibi). Tıpkı o akşam periskopun içinde yaptığım gibi, bir öykü çıkarmak için zihnimin uzak bir köşesine büzülüyorum. Sarkaç gibi. Diotallevi söylemişti, ilk Sefirah Keter'di: Taç, başlangıç, ilk boşluk. Önce bir nokta yarattı O. Düşünce'ye dönüşen, tüm nesneleri tasarladığı bir nokta... Hem vardı, hem yoktu; adın içine kapatılmış, ada sığınmış, henüz bir adla çağrılmanın katıksız isteğinden, "Kim?"den başka adı yoktu...
...Lavoisier'nin aynaları, ister içbükey olsun, ister dışbükey, yanıltırlar seni, aldatırlar, düş kırıklığına uğratırlar, alaya alırlar: Geri geri giderek kendini bulursun, sonra yer değiştirirsin, kendini yitirirsin. Bu optik kırılma sahnesi, seni her türlü kimlikten yoksun bırakmak, yerinden ötürü sana güvensizlik duyurmak için düzenlenmişti. Şöyle der gibi: Sen Sarkaç değilsin, Sarkaç'ın yakınında bile değilsin.
Saint-Martin-des-Champs'ın koro yeri, Yasa'dan ötürü Sarkaç var olabildiği için vardı. Sarkaç da, koro yeri var olduğu için vardı. İnsan bir sonsuzdan başka bir sonsuza doğru kaçarak kurtulamaz, dedim kendi kendime; farklı olana rastlayabilme kuruntusuna kapılarak, özdeş olanın açıklamasından kaçamaz.