Saint (Ayios) Aziz Ahmed ikonaları... Bir mürted miydi, mülhid miydi?
Zorla yahut kendi istekleri ile Hristiyanlaştırılan Türkleri, asimilasyon aşamalarını öteden beri merak ederim. Araplar dahi oransal olarak Türkler kadar İslâma intisap etmemiştir. Rumelide Türk oldu demek İslami kabul etti demekti. Buna karşın Gagavuzlar, Kumanlar, Urumlar,
Tarih boyunca varolmuş Türk toplulukları arasında İslamiyet haricinde Budizm, Maniheizm, Musevilik ve Hıristiyanlık gibi farklı inançları benimseyenler olmuştur. Genel olarak, bütün Türk topluluklarında dini hoşgörü vazgeçilmez bir politika olarak korunmuşken bu hoşgörü ortamında Hıristiyan, Müslüman, Yahudi, Budist veya Gök Tengri inancına
(Atatürk) “Milli mücadeleyi müteakip Anadolu'da binlerce Hıristiyan Türk'ün sürülmesiyle işlenen hatayı, Romanya'daki Hristiyan Türkleri anavatana yollamak suretiyle telafi yoluna gitmek istemişti.”
Sayfa 49 - Türk Ocaklar Kayseri Şubesi YayınlarıKitabı okudu
Gagavuzca ve Karamanlika
Bu türkünün nakarat kısmındaki ne güzel oğlan boynuma dolan
sözleri ayrıca ne güzel oğlan yalabık çoban şeklinde de söylenmektedir.
Karamanlıların bugün dahi Yunanistan'da söylemekte olduğu
bu türküyü Gagauz Türklerinden de dinlemek mümkündür.
Gagauz Yeri Kültür Dairesi Başkanlığı'ndan elde edilen
bilgiye göre bu türkü Romanya ve Bulgar Dobrucası ve Makedonya'dan göç etmiş Gagauzların atalarınca Gagauz yerine getirilmiştir.
Türkünün bazı versiyonlarına Romanya' daki Dobruca
Türkleri, Rum Türkleri, Türkiye Türklerinde de rastlamak
mümkündür. Yine paralel şekilde Moldova Bilimler Akademisi
Gagauz Bölümü Başkanı L. Çimpoeş de Oğlan türküsünün metni
ve müziğinin halka ait olup geçişte halka olunarak bu türkü
eşliğinde dans edildiğini ve köken olarak türkünün Balkanlar' da
Gagavuzlardan çıktığını belirtmektedir. Aşağıda Gagavuz
Türklerinde bu türkünün nasıl söylendiğine bakılacak olursa
temelde büyük bir bir farkın olmadığı görülecektir.
"Yenik ve talihine küskün genç Selçuklu sultanı 2. İzzeddin Keykâvus ile birlikte 1262 civarında Balkanlarda Dobruca denilen gayrimeskûn Bizans topraklarında gerçekleşen söz konusu Türk iskânının bakiyesi, bugün Moldava'nın bir köşesinde Gagauzya denilen bölgede yaşamaya devam eden Hıristiyan Keykâvuslu Türkmenleri, yani Gagauzlardır. Bugün kendilerinin Gökoğuzlardan geldiklerini ileri süren Gagauz Türkleri, işte bu mühim tarihsel olayın hatırasını yansıtır."
Gagavuzlar
Türk Ocakları'nın kapanmasından sonra 1931 yılında Bükreş Elçiliği'ne atanan Hamdullah Suphi Tanrıöver göreve başladığı andan itibaren Müslüman Türkler kadar Dobruca ve Besarabya' da yaşamakta olan Gagauz Türkleri ile de yakından ilgilenmiş, yaşadıkları yerlerde Türkçe eğitim yapabilmeleri için başarılı girişimlerde bulunmuştur. Bunun dışında 1935 yılında 21 Gagauz gencini Türkiye'ye göndermeyi başaran Hamdullah Suphi'nin asıl gerçekleştirmek istediği, Gagauzlara Anadolu'nun kapısının açılmasıdır. Elçiliği dönemi boyunca Gagauz Türkleri ile ilgili hazırladığı raporları Türk Dışişleri'ne ileten Hamdullah Suphi 1934 yılında hazırladığı raporunda şöyle demekteydi: "(Dörtyüz bin kişilik bu Türk kitlesinin) Hıristiyan kısmı ıssız Anadolumuzun koskoca bir parçasına neşe, hayat, refah ve ümran getirecek bir kıymet ve ehemmiyettedir.
Gagauz Türkleri
"Gagauz türküleri arasında konusunu Türk tarihinden alan türküler vardır. Bu tarihî türkülerin bir bölümü ağıt niteliği taşımaktadır. Çoklukla uzun asırlar Anadolu'nun acılarını da birlikte paylaşan Bulgaristan Gagauzları arasında söylenen bu türkülerden Yemen, Budin, Varna ve Kırım için yakılanlarda Anadolu ile açık yakınlık vardır. Bu ağıtlardan Yemen ile ilgili olanlar ayrı bir özellik taşır. Yemen'e gidenler arasında belki hiçbir Gagauz Türkü yer almamıştı, fakat onlar Osmanlı Türkünün ıstırabını hissetmişler ve bu acıyı paylaşmak istemişlerdir. Anadolu insanının dilinden düşürmediği Yemen ağıtı aynı şekilde Gagauzlar arasında da tespit edilmiştir."
Sayfa 63 - Zajackwoski, Jezyk i Folklor Gagauzow z Bulgarii, s78
Bozkurt; Türk uruklarının en büyük töz (totem)lerinden biridir. Hun Türklerinin bir kolu olan Tu-cje'ler, kurt'tan türediklerine inanırdı. "Büyük dedelerini kurt, kendi yavrularıyle birlikte güdüyor, inine götürerek besleyip büyütüyor". Bu yüzden bayrakların üzerine kurt kafası bulundururlardı Türk kabilelerinde, kurttan geliş
Sayfa 135 - Türk Dünyası Araştırmaları VakfıKitabı okudu
