Sanayi İnkılabı'nın bütün dünyayı sarıcı ve sarsıcı, tarihte misli görülmemiş hareketinden önceki dünya tekil bir dünya değil, çoğul bir dünyadır. Bir tek dünya yerine, çoğul dünyalar vardır. Şark ayrı bir dünyadır, Garp ayrı bir dünya. Ne var ki Şark da homojen olmanın çok ötesinde: Çin, Japon, Hind-i Çinî ve Hind Şarkı ile İslâm Şarkı ilh... çok farklı dünyalardır. O da yetmez: Hind kendi içinde bir bütünsellik arzetmediği gibi Şark-İslâm da parça parçadır. Hattâ dahası: Arap dünyası, Türk dünyası ve topyekûn İslam dünyası, zaman zaman son derece farklı olabilen dünyalardır.
Sayfa 70 - KOCAV Yayınları, Ocak 2014 İstanbul, "Çağdaşlık" ve "Modernlik" Üzerine Kavramsal Bir Analiz, 1.4 Tarihte ve Günümüzde Çağdaşlık: Çoğul Dünyalar ve Tekil Dünya, 1.4.1.1. Çoğul Dünyalar