Akış
Ara
Mesajlar
Bildirimler
Kaydedilenler
Ne Okusam?
Profil
Gönderi Oluştur
Alışveriş
Keşfet
Kitaplar
Yazarlar
Okurlar
1000Kitap Android UygulamasıÜCRETSİZ – Google Play'den indirin
1000Kitap iOS UygulamasıÜCRETSİZ – App Store'dan alın
ŞartlarGizlilikTopluluk KurallarıHakkımızdaReklam VerinİletişimKütüphanecilerDizinlerÇerez Politikası
©2024 · 1000Kitap Web Uygulaması · 2.36.23
Ebheri'nin risaleye girişi.
İmdi: İşbu risâle mantık konusunda olup biz burada -iyilik ve ihsânın kaynağı olan Allah’a sığınarak- herhangi bir ilme yeni başlayanların bilmesi gereken hususları ortaya koyduk.
Sayfa 63 - türkiye bilimler akademisi, 2016, ankara
Kısaca belirtmek gerekirse Ebherî eserini beş ana bölüm olarak tertip etmiştir: 1. Lafız: Delâleti ve kısımları, 2. Açıklayıcı söz: Tanım ve tasvir, 3. Önermeler: Çeşitleri, unsurları ve birbirleriyle olan ilişkileri, 4. Kıyas: Unsurları, şekiller (figür), nicelik bakımından çeşitleri, 5. Nitelik ve değer açısından kıyas çeşitleri: Burhan, cedel, hatâbe, şiir ve safsata.
Sayfa 46 - türkiye bilimler akademisi, 2016, ankara
Esîrüddîn Ebherî (ö. 1265), eserleri başta Selçuklu ve Osmanlı medreseleri olmak üzere İslâm dünyasının pekçok yerinde asırlar boyu ders kitabı olarak okutulmuş olan önemli bir şahsiyettir. Felsefeden matematiğe, astronomiden mantığa kadar birçok alanda onlarca eser veren Ebherî, daha çok Hidâyetü’l-Hikme ve bu çalışmanın da konusunu oluşturan Îsâgûcî adlı eserleriyle şöhret bulmuş ve bir mantıkçı olarak tanınmıştır. Düşünürümüz felsefeye ilişkin hemen her eserinde mantığa da yer vermesinin yanısıra, özel olarak mantık problemlerini konu alan irili ufaklı birçok müstakil eser de kaleme almıştır.
Sayfa 43 - türkiye bilimler akademisi, 2016, ankara
İbn Sînâ’nın Îsâgûcî’si
Mantığın felsefenin bir bölümü mü yoksa âleti mi olduğu yolundaki tartışmaları yersiz bulan İbn Sînâ’ya göre mantık, bilinenlerden hareketle bilinmeyene ulaşmayı sağlayan bir yöntemdir.
Sayfa 40 - türkiye bilimler akademisi, 2016, ankara
“Bilgi, bilinenin (nesne) bilenin (özne) zihnindeki suretinden; sanat ise bilen sanatkârın zihnindeki bu suretleri dışa vurup maddeye uygulamasından başka bir şey değildir.”
Sayfa 37 - türkiye bilimler akademisi, 2016, ankara
UZAYLI KOCAKARI
(Ursula K. Le Guin - 1976)
Menapoz, akla gelebilecek en cazibesiz konu herhalde; bu da ilginç, çünkü menopoz hâlâ bir tür tabu kırıntısına sahip olan pek az konudan biri. Menopozdan ciddi bir biçimde söz etmek, genellikle huzursuz bir sessizlikle karşılanır; alaycı bir atıf ise rahatlamış kıkırdamalarla. Sessizlik ve kıkırdama;
İhvân-ı Safâ’nın Îsâgûcî’sinden aktarımlar.
Nutk, “fikrî” ve “lafzî” olmak üzere ikiye ayrılır. Lafzî nutk, insan bedeninin bir organı olan dilden kaynaklanarak, bedenin diğer bir organı olan kulağa ulaşan ses ve hecelerden oluşur; dolayısıyla cisim ve duyularla ilgilidir. Bu yüzden kelâmın ne olduğu, nasıl oluştuğu, anlamı nasıl gösterdiği (delâlet) vb. konuların mantık çerçevesinde incelenmesine Dil Mantığı (İlmu’l-Mantıki’l-luğavî) adı verilir. Fikrî Nutk ise insan zihninin (nefs) varlıkların anlamını özleri itibariyle tasavvurundan başka bir şey olmayıp ruh ve akılla ilgilidir. Bu bağlamda zihnin varlıkların anlamlarını özleri itibariyle idrâk edişi, ilham ve vahyin keyfiyeti gibi konuların mantık çerçevesinde ele alınıp incelenmesine de Felsefî Mantık (İlmu’l-Mantıki’l felsefî) denir.
Sayfa 38 - türkiye bilimler akademisi, 2016, ankara
İhvân-ı Safâ’nın Îsâgûcî’si
İhvân-ı Safâ X. yüzyılın ikinci yarısında Basra’da ortaya çıkan ve düşüncelerini adeta bir felsefe ve ilimler ansiklopedisi mahiyetindeki dört bölüm altında ellibir risâleden oluşan Resâilü İlhvâni’s-Safâ adlı eserde topladıkları için “İslâm ansiklopedistleri” olarak da anılan felsefî-siyasî bir hareketin adıdır.
Sayfa 35 - türkiye bilimler akademisi, 2016, ankara
bir şeyin tanım ve tasviri, onu isminin yerine kullanılabilir.
Sayfa 33 - türkiye bilimler akademisi, 2016, ankara
farabi'nin isaguci'sinden aktarımlar.
Küllî anlam bir tek lafızla gösterildiğinde “müfred” (yalın), iki lafız birleştirilerek gösterildiğinde ise “mürekkeb” (birleşik) adını alır. Şu var ki bu iki lafız arasındaki birleşme ihbâr değil, takyîd ve iştirât türünden olmalıdır. Sözgelimi “insan beyazdır” ifadesini oluşturan “insan” ve “beyaz” arasındaki terkib ihbârî olduğu için bu ifade mürekkeb-küllî değildir. Oysa “beyaz insan” ve “düşünen canlı” ifadelerinde insan “beyaz”, canlı da “düşünen” ile kayda (takyîd) ve şarta (iştirât) bağlanarak sınırlandırıldığı için bunlar birer mürekkeb-küllîdir (birleşik tümel). Açıkça görüldüğü üzere mürekkeb-küllîler, müfred-küllîlerden oluşmaktadır.
Sayfa 31 - türkiye bilimler akademisi, 2016, ankara
Çarlığın prestijini kurtarmak için girişilen ve önceleri iyi netice veren bu girişimler, sınai bir Rusya’nın gelişmesinden ayrı düşünülemez.
Nihayet kapitalizm bu ülkeye giriş yapar.
Ve hudutsuz maden kaynaklarından yararlanır Her taraftar maden ocakları fabrikalar açılır köylüler akın akın koşarlar.
Sunuş
Mantık çalışmaları, başta Abdullah ibnü’l-Mukaffa‘ ve ilk İslam filozofu Kindî olmak üzere diğer filozofların ve özellikle bu alandaki üstün başarılarından ötürü kendisine Muallim-i Sânî unvanı layık görülen ünlü Türk filozofu Fârâbî’nin değerli çalışmalarıyla gelişmiş, ayrıca Gazzâlî’nin olumlu etkisiyle, kelâm ve fıkıh gibi dinî ilimlerle uğraşanlar da dahil olmak üzere herkesin ilgi alanına girmiştir.
Sayfa 19 - türkiye bilimler akademisi, 2016, ankara
Platon'un, insan ruhuna benzeyen ideal devleti.
Platon, toplum ile insan arasında bir bağ kurar. İnsan ruhu üç kısımdan meydana gelir. Arzu, irade ve akıl. Devlette, kendisinde bu üç kısma karşılık olan üç sınıfa ayrılır. Yöneticiler, Savaşçılar ve üreticiler. Nasıl ki, sağlıklı insan; aklı, arzusu ve iradesi birbiriyle çatışma içinde olmuyorsa. Sağlıklı iyi bir toplum da içinde sosyal çatışmanın, sınıf kavgasının bulunmadığı toplumdur.
