"Karart" ma Geceleri
Mustafa Ural, korkuyorum demedi; gerginim demedi; güçlüyüm demedi; gelecekten umutluyum demedi ama biz hepsini onun peşinden sokak sokak gezerken hissettik. İstanbul sabahının ilk ışıklarında kah bir sabahçı kahvesine girdik kah Türkçe ezan okunan bir camiye kah sırf sıcak diye bir hamama.
Nohuttan yapılmış kahveyi içtik, akşamdan kalmış bayat ıhlamuru ısıttık çok nadir taze demlenmiş bir çay bulduğumuzda içimiz ısındı.
Zor yıllar... Türkiye İkinci Dünya Savaşı'na resmen girmese de bir savaşın zorluklarını yaşamış. En çok da kıtlığı ve gerginliği... Bakımsız, iyi beslenememiş bir kuşak var ve hastalıklar da sürekli artmakta.
Karartma Geceleri, Rıfat Ilgaz'ın anı romanı olarak geçiyor. Yazarın otobiyografik romanı 
Sarı Yazma 'yı yeni okuduğum için iki eserin arasındaki paralellikleri teyit etmiş oldum. Mustafa Ural da Rıfat Ilgaz gibi verem illetinden muzdarip. Ve romanın geçtiği yıl olan 1944'te bir maaşı ile 84 ekmek alabilen bir öğretmen. Ikinci şiir kitabı basılır basılmaz toplatılıyor ve hakkında tutuklanma kararı çıkıyor. Mustafa hapishanenin kötü koşullarını bildiği için hiç olmazsa kış geçene kadar yakalanmamak istiyor. Hastalığının daha da kötü olmasından korkuyor. Bundan sonra bir kaçma-kovalama, av-avcı serüveni başlıyor İstanbul sokaklarında.
Çok şey var romanda:
Mustafanın kendini saklayacak dostları, satacak arkadaşları, yorulmuş bir karısı var. Polisler var göze girmek için onu yakalamak isteyen, sıradan vatandaşlar var onu ihbar edip belayı savuşturmak isteyen...
İktidardakiler var, savaşa girmemek için tavizler veren fedakarlıklar yapan. Bir kesimin sırtını sıvazlayıp bir kesime düşman olan... Sınırlarımızda Alman soluğu var. Ola ki ülkeye girecek olurlarsa önlerine atmak için listeler var. Sabahattin Ali'ler var, Nihal Atsız'lar var davalarda, dergilerde... Sinirleri bozuk bir halk var.
Geceler var simsiyah, perdeler var aralıksız, düdük sesleri var karanlığı yırtan...
Güvensiz bakışlar, gergin sessizlikler, geçiştirilen insani duygular da var.
Mustafa ülkedeki duruma kayıtsız kalamayan bir öğretmen. Genel durumu hem onun hem de çevresindekilerin ağzından çok iyi öğreniyoruz. Ama bana göre Mustafa karakterinde bir eksik var: Psikolojik derinlik. Mustafa'yı bir eş, bir baba, bir erkek,bir öğretmen, bir şair ve bir birey olarak biraz daha yakından tanıyabilseydik keşke. Çünkü birçok kimliğin içinde sıkışmış bir kişi bu adam. Bu sıkışıklık da bize daha çok yansıtılabilseydi dört dörtlük bir eser olurdu bana göre bu roman. Fakat ben Rıfat Ilgaz'ın toplumcu olduğunu, devrimci ve faydacı bir tarafının olduğunu, romanın bir derdi olduğunun da farkındayım.
Bir zamanlar bunca tehlikeli görülen bu eser 2004 yılında 100 temel eser arasına girmiş. Filmi de çekilmiş, izlemek için sabırsızlanıyorum.
Aslında benim eseri ikinci okuyuşum. İlkinde lisedeyken okulun kütüphanesinden tesadüfen alıp okumuştum. Adı dikkatimi çekmişti çünkü. Ben sevgiliye emir kipinde söylenen bir dilek olduğunu düşünmüştüm:) Romantik bir şey beklerken böyle bir esere denk gelmiştim. Nereden bilirdim geceleri uzatmak isteyip halkı daha çok uyutmak isteyenleri. Allahtan tarihe meraklıydım da bırakmamıştım elimden. İleride tekrar okurum demiştim. O gün ne zaman gelir derken etkinlik #97758442 vesilesi ile geldi . Etkinliğe ön ayak olan 
Ebru Ince ve heyecana ortak olan diğer okurlara teşekkür ederim.
Şimdi de sırada ustanın şiirleri var. Bakalım ne yazmış da Mustafa'yı ve bizi Karartma Geceleri'nde gezdirmiş sokak sokak:)
··
742 görüntüleme
Bu yorum görüntülenemiyor
Zihnimde hep baki olarak kalacak bir gerçek hikaye oldu Karartma geceleri, şimdi ben de Sarı yazmayı okuyorum :)) dün şiirleri bitirdim :)) Kafamdaki şablon hiç uyuşmuyor bu güne kadar sadece Hababam Sınıfı ile aklımıza gelen İlgaz ile bu Ilgaz tam ters köşe yapıyor bünyeme :)) çok başka bir açıdan bakıyorum şimdi ona ,yazdıklarına ve yaşadıklarına ...
Kafalarda hep mizah yönü yüksek bir yazar olarak yer etmiş ama ne yaşanmıslıklar varmış meğer mizahın gerisinde. Çok üretken bir yazar, ara ara dönüp okuyacağız artık:)
2 sonraki yanıtı göster
Olayları kitabın içinde gezer gibi yaşatan eserlerden biri. Yorumunla da hakkını teslim etmişsin canım. “Sevgiliye emir kipi” hatıran da çok sevimliydi. 😉😍
Sarı Yazma’ya başlamıştım. Araya Vedat Türkali girdi:) Bugün devam edeceğim. Rıfat Ilgaz’ın çok içten ve akıcı bir kalemi var. Etkinlikler ve böyle güzel incelemeler vesilesiyle daha çok okur bulsun umarım. Eline sağlık, kalemin daim olsun. 💐♥️
Teşekkür ederim:) Gerçekten Rıfat Ilgaz'ın sabırlı, azimli, olaylar karşısındaki soğukkanlılığı kalemine de yansımış. Yaşadığı dönemlere tanıklık edip bizlere aktarmak istemiş. Iyi ki etkinlik vesilesiyle okumusuz, yoksa hep Hababam Sınıfı'nın yazarı diye yüzeysel bilip geçecektik.
Bu arada Vedat Türkali de kalemini çok sevdiğim büyük bir romancıdır:) verimli ve keyifli okumalar⚘
Bugün Nebil Özgentürk Rıfat Ilgaz için "Yaşarken hep acı çektirmişiz " dedi yüreğim sızladı.
Mustafa öğretmen geldi aklıma ister istemez .Sonra filminde onu canlandıran Tarık Akan ...
"Onu saklayacak dostları ,satacak arkadaşları....." vardı.
Karanlığa ışık olmak isteyenler hep acı çekiyor dün, bugün belki yarın da .
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.