Gelenekselcilik ve batılılaşma sorunu aslında iyilik-kötülük, sıcaklık-soğukluk, gece-gündüz ve güzellik ve çirkinlik gibi daha temel düzeyde insanın zihninde yer eden bir çatışma unsurudur kitapta. Bu çatışma unsurları her bir bireyi, toplum olsun ve ya olmasın, bizatihi ilgilendiren konulardır ve kainatta müstakil birer mesele olarak karşımıza çıkarlar. İşte bütün bu çatışmaların ortasında, tabiri caiz ise bir keşmekeşin ortasında, insan için temelde en büyük bu çatışma varlık-yokluk çatışmasıdır, hatta diğer tüm çatışmalar bu çatışmanın farklı alanlarda tezahür etmiş yansımadır da denebilir. Artı bir eksi bir eşittir sıfır şeklinde ele alabileceğimiz bu mesele zıt kutupların birleşmesi ile sonunda ortaya çıkan “hiç” ve insanın bu “hiç” karşısında takındığı tavırlar bu çatışmanın doğal bir sonucudur. Yani birey, toplumsal ve ya büyük ölçekli diyebileceğimiz çatışmalar karşısında artık çok içsel bir mesele olan ve her bireyin bizatihi kendisini ilgilendiren varlık ve yokluk çatışmasının ortasında durmaktadır. Dolayısıyla zıtlıkları bu çatışmanın belki sadece tezahürleri olarak ele almak yerinde olacaktır. Bihruz Bey’in elinden her şeyin yitip gittiği, sevdiğini zannetiğimiz şeyleri o kadar da sevmediği, nefret ettiğini zannettiğimiz şeylerden o kadar da nefret etmediği gerçeği, aslında onda var olan, varlık-yokluk çatışmasının yarattığı bu keşmekeş içinde neyi sevmesi, ne kadar sevmesi ve nasıl sevmesi gibi konular yaşadığı, ikilemin büyük bir göstergesidir. Sonuç olarak, Bihruz Bey’in varlık-yokluk çatışmasının ortasında duran ve bunların arasında sıkışıp kalan bir “karakterdir”. O’ndaki bu boşvermişlik, aldırmamazlık sanıldığı gibi yanlış batılılaşan bir “tipin” karakteristik özelliği olarak değil, Jale Parla’nın da dediği gibi hiçlik karşısında ne yapacağını bilememenin öznel bir tavrıdır.

Araba SevdasıRecaizade Mahmut Ekrem · Türk Edebiyat Vakfı Yayınları · 201025.3k okunma

·

56 views

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Mehmet Akif Çetin