“Edebiyat tarihinin ilk distopyası” cümlesi zaten yeterince ilgisini cezbediyor insanın. Bir de bunun yanına H.G. Wells gibi bir üstadın ismini koyduğumuzda çok daha cüretkar, çok daha merak uyandırıcı bir hale geliyor “Efendi Uyanıyor“. Kitap, 19.yy.’da başlıyor ve bizlere uyumakta zorluk çeken bir adamı tanıtıyor. Bu adamın adı Graham. Uyku sorunsalı yüzünden yine son birkaç gündür uyuyamadığını açıklıyor o sırada karşılaştığı Isbister adlı adama. Adam uyuması gerektiğini söylese de, Graham bu duruma itiraz ediyor ve uyuyamadığını dile getiriyor. Isbister, Graham’ı kendi evine getirdikten sonra ise, koltuğa çöküp kalan Graham, bir anda uyuyor. Fakat bu normal bir uyku değil, tamı tamına 203 yıl sürecek bir uyku! Graham 19.yy.’da uyuyor ve gözlerini 21.yy.’da açıyor. Wells’in ustaca anlatımıyla uyandığı dünyayı en ince ayrıntısına dek öğrenebiliyoruz. Bir kaos ve savaş ortamına gözlerini açıyor Graham. Uyanışı çevresindeki insanlar başta olmak üzere tüm dünyayı şaşkına çeviriyor. Hiç kimse uyanmasını beklemediği için, bu olay çok garip karşılanıyor, herkesin eli ayağı birbirine dolaşıyor. Graham’ın uyandığını duyan insan kalabalığı her geçen saniye artıyor, Graham ise şaşkın. Graham, tüm bu olup bitenleri, karşılaştığı manzaraları anlamlandırmaya çalışsa da, bunun bir rüya olduğu düşüncesinden öteye gidemiyor. Verdiği uzun çabalar sonucunda ise nihayet kendisine bir açıklama yapılıyor ve 203 yıl boyunca aralıksız uyuduğu, şu anda 21.yy.’da olduğu belirtiliyor. Bu andan sonra tıpkı okur gibi Graham da büyük bir karmaşanın içerisinde buluyor kendisini. Transa geçmeden önceki dönemde insanlarla fazla içli dışlı olmayan Graham, artık “dünyanın efendisi”dir. Uyuduğu esnada değişen birçok şey gibi, kendisinin halk nezdindeki değeri de artmış bulunmaktadır. Banka hesabına yansıyan faizlerle birlikte Graham dünyanın en zengin kişisi olduğunu öğrenir. Konsey’in kendi adına dünyayı parmağında oynattığını da öğrenen Graham, aniden çıkan savaşın ortasında bulur kendisini. Devrimci güçlerle Konsey’in savaşıdır bu ve kısa süre içerisinde Graham da kendine bir saf seçmelidir. Nitekim devrimcilerin safında yer alarak Konsey’e kafa tutmaya karar verir. Tam zamanında kaçtığını, konseyin kendisini öldürme kararı aldığını da fark edecek olan Graham, yabancısı olduğu 21.yy. dünyasında kendisine inananlarla birlikte bir ütopya kurmak için çabalar. Biz okurlar zaman sıçrayışında Graham’a eşlik edip, onunla birlikte yaşıyoruz tüm bu olanları ve bu yüzdendir ki, ne biz Graham’dan bir tık yukarıdayız, ne de o bizden. Yani demek istediğim, Biz, Cesur Yeni Dünya, Bin Dokuz Yüz Seksen Dört ve Fahrenheit 451 gibi distopyalardan bir farkı bulunuyor Efendi Uyanıyor’un, o da şu: Bu kitaplarda sistemin kölesi olmuş toplumlara konuk oluyoruz, Wells’in distopyasında ise önce insanların özgürce yaşadığı, normal bir dünya düzenine tanık olduktan sonra, ana karakterimizle birlikte bir anda karanlık bir gelecek tasvirine sıçrıyoruz. İşte bu olay örgüsü bu kitabı farklı bir kefeye koymaya yetiyor. Wells’in geleceğe dair müthiş tespitler ve öngörülerde bulunduğunu belirtmek gerek. İçinde bulunduğumuz çağın, kitapta “efendi”nin uyandığı çağ oluğunu düşündüğümüzde ise, birçok öngörünün gerçekleştiğine tanıklık etmek mümkün ve aynı zamanda korkutucu. Kitap bu denli ilginç bir konu üzerinde akıp giderken, “sonunda ne olacak?” merakı baskınlığını son ana dek koruyor. Fakat itiraf etmeliyim ki -yazıldığı zamana göre değerlendirdiğimizde- bu üst düzey kitabın böylesine bir finali hak etmediğini düşünüyorum. Bir okur olarak kendimi ikinci plana atıp kitabı daha çok düşündüğümü ise bu şekilde itiraf etmiş olayım. Zira Efendi Uyanıyor mükemmel bir okumalık sunuyor. Heyecanla okuduğumuz sayfalar bize güzel bir keyif yaşatıyor. Bilimkurgu okurlarına, özellikle de alt dalı konumundaki distopya severlere önerimdir. Zaman Makinesi, Dünyaların Savaşı, Görünmez Adam, Dr. Moreau’nun Adası gibi kült kitapların yazarı Wells’in bu kitabının tadına da bakılmalı.

Efendi UyanıyorH. G. Wells · Maya Kitap · 2019800 okunma

··

817 görüntüleme

@user_007 ·

👏🏻

@denaroforbin ·

🤝

@Tranko_buskas ·

İncelemelerde kitapların özelliklerinin, başka kitaplarla birlikte değerlendirilip farklarının ortaya konulmasını bir nevi çaprazlama incelenmesini hep değerli bulmuşumdur. Güzel bir inceleme olmuş Bahri Bey teşekkürler...

Bahri Doğukan Şahin

@denaroforbin ·

27 Mayıs 2022 14:35

Sağ olun Mustafa Bey, elimden geldiğince ek bilgilerle detaylandırmaya çalışıyorum. Zaman ayırdığınız için ben de teşekkür ederim. ^^

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Bahri Doğukan Şahin