Gönderi
Sigmung Freud'un 1915-1917 yılları arasında öğrencilerine verdiği dersler bir kitapta toplanıp yayınlanmış. Cem Yayınevi ise bu dersleri 3 cilde bölmüş. Birinci ciltte bilinçaltı (hatalı eylemler), ikinci ciltte rüyalar ve üçüncü ciltte de nevrozlar ele alınıyor. Bu serinin ilk kitabı olan Hatalı Eylemler'de Freud, ilk olarak psikanaliz ile ilgili genel bir tanıtım yaptıktan sonra kitaba da adını veren hatalı eylemler olarak tanımladığı fenomenleri dil sürçmesi (lapsus: bir insanın söylemek veya yazmak istediği bir sözcükten başka bir sözcüğü farkında olarak ya da olmayarak telaffuz etmesi veya yazması), hatalı okuma (basılı ya da elle yazılmış bir metinde gerçekte basılı ya da yazılı olan bir sözcüğün yerine başka bir sözcüğü okumak) ve hatalı işitme (duyma organına bağlı olmayan bir bozukluk olmaksızın kendisine söylenenden başka bir şey duymak) olmak üzere üç kategoriye ayırıp bunları anlık/kısa unutmalar (unutkanlıklar) durumlarıyla genişletiyor. Kendi kuramını en başından ve temelden, aşama aşama açıklayan Freud, kuramına günlük hayattan veya klinik vakalardan örnekler vererek daha da açıklık getiriyor. "Sözcükler aslen sihrin bir parçası ve günümüzde bile sözcükler eski büyülü gücünü fazlasıyla koruyor" diyen Freud, sözlü ve yazılı iletişimde veya günlük hayatta kelimelerin gücünü vurguluyor. Daha sonra sözcüklerin büyülü dünyasında derinlere doğru ilerleyen Freud, öğrencilerini -ve biz okurları- "küçük işaretleri küçümsemeyelim, belki onları izleyerek daha önemli şeylere ulaşabiliriz" diyerek dikkatimizi çekiyor, ancak elbette bu dikkat, her şeyin altında paranoyakça bir şey aramayı değil, sadece uyanık olmayı gerektiriyor. "Birçok eylem özel bir dikkate maruz kalmadığında daha fazla başarı elde ediyor ve özellikle [işimizi] mükemmel yapmaya çalıştığımızda, yani dikkat yoğunlaştığında hata meydana gelebiliyor" diyen Freud, önce öğrencileriyle birlikte bu hataların tamamen fiziksel ve ruhsal/duygusal faktörlerden kaynaklanıp kaynaklanmadığını örnekler üzerinden sorguluyor ve ilk başta ana hatlarıyla belirttiği kategorileri yine örneklerle açımlıyor. Yine "Hatalı eylemler bir anlam taşıyor ve bu anlamı, eyleme eşlik eden durumlardan faydalanarak hangi yöntemlerle ortaya çıkaracağımız gösteriyor" diyen Freud, öğrencilerinin "psikanalize hazırlığın temel ilkelerini ortaya çıkarmalarına" yardımcı oluyor. Ardından "...Hatalı eylemlerin hepsinin bir anlam taşıdığını söylemiyoruz" diyen Freud, sözlerine "...günlük hayatta meydana gelen hataların sadece bir dereceye kadar bakış açımızla yorumlanması mümkündür" cümlesini ekleyerek "hatalı eylemlerin, iki fikrin karşılıklı çatışması sonucunda oluşan psişik eylemler" olduğu açıklamasını getiriyor, yani ismen kavramın adını anmasa da "bilinçaltı" kavramına göz kırpıyor. Freud, "tesadüfi" ve "semptomatik" eylemler hariç olmak üzere "psişik eylemler" olarak da nitelediği hatalı eylemlerin altında yatan asıl motivasyonun ise "saldırgan ve düşmanca bir düşünce" olduğunu belirterek sürprizini yapıyor. "Müdahale eden düşünce, müdahaleye uğrayan düşünceye karşı bir muhalefet gösteriyor; hatalı eylem ise bu iki uzlaşmaz düşünce arasındaki anlaşmazlığı temsil ediyor" diyen Freud, hatalı eylem kavramını biraz daha geliştirerek tanımlıyor ve bu iki çatışan düşünceyi örneklerle açıklıyor. Son olarak Freud, öğrencilerini psikanalitik yöntemi uygularken sağduyulu ve dikkatli olmaları yönünde uyarıyor. Yıllar önce Freud ve kuramları konusunda genel okumalar yapmış olsam da elbette Freud'un görüşlerine tam anlamıyla vâkıf değilim. Amacım da zaten pek çok disiplini ve kişiyi etkilemiş olan psikanalizm hakkında daha detaylı ve derin bilgi edinebilmek. Ancak sadece bu kısa kitapla bile ufkumun büyük ölçüde açıldığını ve dünyaya çok daha farklı bir açıdan bakmaya başladığımı, yani "gözlerimin açıldığını" (bundan sonra günlük hayatta daha uyanık davranacağımı) söyleyebilirim, ki Freud'un tüm kitaplarını veya çoğu kitabını okumuş olsam zihnimde açılacak pencerelerin sayısını tahayyül bile edemiyorum. Velhasıl, tüm ön yargılarınızdan arınarak Freud okuyun ve okutun, naçizane tavsiyem budur. Herkese keyifli okumalar diliyorum.
Kitapla ve sevgiyle kalın.
·
62 views
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.