İnsanlar ölünce tüm sırlarını mezara götürür. Peki ya ölen bir insan bu sırlarını mezardan anlatmaya karar verirse? "Mezarımdan Yazıyorum" Brezilyalı yazar Machado De Assis'in 1880 yılında yazdığı ve Latin Edebiyatı'nın en iyi romanlarından sayılan bir eseri. Roman için, yazıldığı dönem göz önünde bulundurularak, hem kurgu hem de anlatım olarak orijinal bir kitap diyebilirim. Kitap, adından da anlaşılacağı üzere bir ölünün otobiyografisi. Mezarında sıkılan bir mevtanın özyaşam öyküsünü anlatması da oldukça orijinal bir fikir. Yaşam, doğum ile ölüm arasında geçen anların toplamıdır. Doğum bir başlangıç ise, ölüm de bitiştir. Yaşadığımız her an bitişe yaklaşırken, başlangıçtan da uzaklaşmış oluyoruz. Geçmişteki an'larımıza 'anı' diyoruz. Gelecek an'larımızı ise beklentiler ve bekleyişler üzerine kuruyoruz. En gerçek ve kaçışı olmayan bekleyiş ise ölümdür. Aslında ölüm için, bize ödünç verilmiş bir yaşam da diyebiliriz. Yaşarken anlarımızı biriktirerek bitişe doğru gidiyoruz. Bu gidişte sevinçlerimiz, hüzünlerimiz, pişmanlıklarımız, hayal kırıklıklarımız ve sırlarımız da bize eşlik ediyor. Sırlarımız? " açıksözlülüğün bir ölüye en uygun erdem olduğunu hatırlatmak isterim. Yaşarken, kamuoyunun dikkatli bakışı, çıkar çatışmaları, açgözlülük ile açgözlülüğün savaşı, insanın eski paçavralarını saklamasına, söküklerini ve yamalarını gizlemesine, kendi vicdanına yaptığı itirafları diğer insanlardan esirgemesine neden olur." ( Sayfa 77) Karşımızda, ölünce bütün maskeleri düşmüş bir anlatıcı var. Hesapsız, plansız ve sahtesiz bir şekilde, eğrisiyle doğrusuyla hayatını anlatıyor bizlere. Bütün sırlarından ve yalanlarından arınmış olarak anlatıyor hem de. Kimseye bir hesap vermek zorunda değil. Çünkü o bir ölü ve ölüler yaşayan insanlara hesap vermez. Anlatıcı, ölmüş olmanın verdiği rahatlıkla okuyucuyu da pek önemsemiyor. Öyle ki, bazı yerlerde okuyucuya "sevgili dostum okur" derken, bazı yerlerde de "bu kitabın en büyük kusuru sensin" diyerek cephe alıyor. Bazı bölümlerde ise "Bu bölüm sıkıcı burayı atlayabilirsiniz." diyor, ya da " o bölümü atladıysanız bu bölümü anlamayabilirsiniz" tarzında ifadelerle okuyucuyla dalga geçtiği yerlerde var. Yazarın okuyucu ile sohbet eder havasındaki anlatımı kitabın başka bir orjinal tarafıydı. Kitabın, yazarın kendi tabiriyle "sarhoş bir anlatımı" var. Yani kitap bir sağa, bir sola, bir ileri, bir geri şekilde yalpalayarak ilerliyor. Kitabın başında, ölümünden geriye doğru ters bir akışın olması Benjamin Button'ın hikayesini anımsatsa da ilerleyen bölümlerde çocukluğundan başlayarak ileriye doğru düz bir akışa geçiyor. Ters bir anlatımın olduğu ilk bölümleri çok sevdiğimi söyleyebilirim. Bu kitabın yükseliş bölümüydü. Sonrasında ise gereğinden uzun tutulmuş yasak bir aşk hikayesi anlatılıyor ki bu bölüm ise kitabın düşüş bölümüydü. Bu bölümleri okurken oldukça sıkıldım ama kitap sonlara doğru tekrar yükselişe geçti ve doğum-ölüm, iyi-kötü, varlık- yokluk zıtlıkları üzerine kurulmuş felsefi yaklaşımlar ile kitaba tutunmamı sağladı. Her ne kadar hikaye mezardan yazılmış olsa da kesinlikle kasvetli ve karamsar bir kitap değil. Tam tersine, mizah ve ironinin bol olduğu eğlenceli bir kitaptı. Tavsiye kısmında ise çekimser kalıyorum. Çünkü abartılacak kadar güzel, yerilecek kadar da kötü bir kitap olmadığını düşünüyorum. "Ölmenin de en güzel yanı bu işte, gülecek ağzınız yoksa ağlayacak gözünüz de yok..." Keyifli okumalar.

Mezarımdan YazıyorumMachado de Assis · Jaguar Kitap · 2021808 okunma

··

1.367 görüntüleme

Semih Doğan

@muaddib ·

3yıl

Mustafa Hocam ilk defa karşılaştım bu eserle ve "bir ölünün otobiyografisi" tabiri çok ilgimi çekti. İnceleme de gayet bilgilendirici ve merak uyandırıcı olmuş. Elinize, emeğinize sağlık.

Mustafa A.

@umutekin ·

3yıl

Beklentilerimi tam olarak karşılamadı ama farklı ve orjinal bir kitaptı. Teşekkür ederim yorumun için Semih.

Nesrin A.

@LaLiseuse ·

3yıl

Mustafa Bey, elinize sağlık. Bu kadar övülen yazarların en bilinen eserlerini okumak beni hep geriyor, siz de pek aradığınızı bulamamışsınız sanırım.

Deli Doktoru nu çok beğenmiştim ben, tavsiye kısmında çekimser değilim :)

Mustafa A.

@umutekin ·

3yıl

Teşekkür ederim Nesrin Hanım. Evet, beklenti büyük olduğu için aradığımı bulamadım galiba. Yazarın üslubunu sevdim ve tavsiyenizi önemsiyorum.:)

Liliyar

@Krizantem_ ·

3yıl

" Bu kitabın esas kusuru sensin okur.." diyor ya. :)) Kesinlikle çok farklı bir yazar. Ben sevmiştim. Kalemine sağlık.

Mustafa A.

@umutekin ·

3yıl

Teşekkür ederim Liliyar. Senin incelemeni hatırlıyorum, sevmiştin. Aslında ben de sevdim ama çok değil.:)

Eminkolnikov

@Dukkkha ·

3yıl

İncelemeden anladığım kadarıyla güzel bir havası var kitabın. Sarhoş bir anlatım tabiri de açıklıyor zaten ki girişteki soru da ayrı bir güzeldi, her türlü düşündürüyor. :) O halde Mustafa hocam ben de sana Mezarına Tüküreceğim filmini önereyim. Madem mezarda yazmakla başladın o zaman bu başlık altında devam edelim. :)

Mustafa A.

@umutekin ·

3yıl

Evet, bazı kısımlarını sevmesem de sonundaki "mezar felsefesi" kısmı için bile okunabilir ama Latin Edebiyatı'nın en önemli romanı deyince beklenti biraz büyüyor. Beklentimi tam karşılamadı. Tamam Emin mezar'dan devam edelim o zaman.:) Hiç duymadım ama tavsiyesine uyup izleyeceğim.

Batu

@nihiladmirari ·

3yıl

Bu kitabı tesadüfen rafta görüp alıp okumuştum, Assis'in bu kadar az bilinen bir yazar olması hala ilginç geliyor bana, en azından mizahi edebiyat alanında ismi mutlaka ön sıralarda geçmeli. Kitabın ilk cümlelerinden birinin "şu şu tarihte öldüm." şeklinde başlaması bana çok yaratıcı ve komik gelmişti. Bu yazarın Asabiyeci isimli kitabını daha da beğenmiştim. Assis'i okuduğunuzu görünce epey sevindim ve "umarım inceler" dedim :). Elinize sağlık.

Mustafa A.

@umutekin ·

3yıl

Dediğin gibi yazarın mizahi ve ironik bir yönü var. Döneminin ilerisinde farklı bir yazar. Bu farklılığı kitap adlarında da ortaya çıkıyor zaten: Asabiyeci, Deli Doktoru, Filozof Köpek gibi. Farklı anlatımından dolayı diğer kitaplarını da okumayı düşünüyorum . Teşekkür ederim Batu.:)

Bu yorum görüntülenemiyor

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Mustafa A.