Baştan söyleyeyim ki alana dair bilginiz hiç yoksa okurken sıkılırsınız ve 'ne diyor bu değişik?' dersiniz. Bu nedenle tavsiye etme gibi bir sorumluluk altına girmeyeceğim kimseye karşı. Lisans döneminde felsefe derslerinde Leibniz'den bahsedildiğinde kendisini sevmediğimi düşünmekle beraber fikirleri de ilgimi çekerdi. Bu yüzden direkt kendi cümlelerini okumakla ona karşı arafta olmaktan çıkacağımı düşündüm ve öyle de oldu. Ben de Leibniz'i sevmeyenler derneğinin bir üyesiyim artık. Kitapta Leibniz'in hayatından bahsedilen kısım oldukça doyurucuydu. Sadece şunu geliştirdi, bunu yaptı tarzında bir anlatımdan ziyade fikirlerine ilk kapı açılıyor ve henüz oradayken bile eseri sevip sevmeyeceğinizi anlayabiliyorsunuz. Bu nedenle güzel çevirisinden ötürü Atakan Altınörs'e de teşekkür etmek gerekir. Eserdeki üslubu gerçekten çok beğendim. Örneğin "Mösyö" Descartes'ı eleştirirken ona saygı duyduğunu ancak Aristoteles eleştirisinde onu alaya aldığını anlayabiliyorsunuz. Ne yazık ki Leibniz için kendini bu alaydan uzak tutamamış ve başkalarına yönelttiği eleştiri oklarının bin misli kendisine yöneltilerek fikirleri çürütülmüş. 'Mümkün dünyaların en iyisi' tezi de Voltaire ve Schopenhauer gibi isimler tarafından alay edilerek eleştirilmiştir (en kısa zamanda Candide'i okumak istiyorum). Birçok fikri ham bir açıklamaya maruz bırakmıştır (zaten açıklamaya girişmesi bile garipken) ancak yine de peşi sıra birbiri ile bağlantılı maddeler sayesinde fikirlerini daima pekiştirmeye ve doğrulamaya çalışmış. Örneğin 10. maddede değindiği açıklamayı doğru kabul ederek 23. maddeyi açıklamaya girişmesini yine fuzuli buldum. Ancak çok 'hımmm' düşünceleri de vardı bana kalırsa. "Bundan da anlaşılır ki her canlı gövdenin dominant bir Entelekheia'sı vardır ve bu, hayvanda ruhtur; ama bu canlı gövdenin uzuvları da, her birinin yine kendi Entelekheia'sına ya da dominant ruhuna sahip olduğu başka canlılarla, bitkiler ve hayvanlarla doludur". Sizce de bu çok 'hımmm' bir düşünce değil mi? Her neyse, Leibniz'e hesap makinesi başta olmak üzere yapak zekanın tohumlarının atılmasına vesile olan çalışmaları için teşekkür ederim. Çalışmalarını sadece onlarla kısıtlı bırakmaması konusunda takdir etmekle birlikte kendisine 'zahmet etmeseydin' dileklerimi iletiyorum.

Monadoloji Metafizik Üzerine KonuşmaGottfried Leibniz · Doğu Batı Yayınları · 2011329 okunma

·

374 views

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Lady Lazarus