bu kitapta, bir balo tasviri ve bu tasvirden toplumun geneline dair bir tespit yapılır ki efsanedir. şöyle izah edeyim: cesar birotteau, paris’te yaşayan bir parfüm taciridir. hükümet tarafından legion d’honneur nişanına layık görülür. burjuvamız, söz konusu nişanı aldığı için bir balo tertiplemeye karar verir. baloya birçok kesimden insan çağırır: aristokrasiden, yönetici sınıfından, tüccarlardan... davet edilen herkes gelir, yemekler yenilir, kahveler içilir ve sonra dansa geçilir. özellikle fransız ve rus edebiyatındaki eserlerin hemen hepsinde muhakkak bir balo sahnesi vardır ve yazarlar tarafından bu balolar titizlikle tasvir edilir. zira, baloya katılan insanlar benliklerini örten maskelerini nefes alamayacak bir şekle gelene kadar takarlar. bir başka ifadeyle, baloya katılan insanların hiçbirisi samimi değildir; erkekler kendilerini iş yapabilmek için pazarlarlar, kadınlar ise rakibelerinin kuyusunu kazmaya çalışırlar. bu sebepledir ki toplumun yozlaşmışlığını anlatabilmek için balolar bulunmaz nimettir. charles dickens ise baloları insanlar arasındaki gelir adaletsizliğini vurgulamak için kullanır. her neyse, balolar üzerine ayrı bir yazı yazmak gerekir. biz konumuza dönelim. bu baloya aristokrasiden üç tane kadın katılır. geri kalanların hepsi ise burjuva sınıfına mensup tüccar eşleri ve çocuklarıdır. bu üç kadın, hafifliğe temayül etmez, kendilerini dansa kaldıran her erkeğe koşa koşa gitmez, kendilerine ilgi gösterilmesine tenezzül dahi etmezler. kaprislerinde dahi bir soyluluk ve ağırbaşlılık vardır. ama burjuva kadınları öyle değildir. hayatlarının yegane amacı, sahip oldukları zenginliklerle diğer kadınları ezmeye çalışmaktır. hayatta sahip oldukları her şeyi, diğer kadınları mağlup etmek için kullanırlar. kocaları ve çocukları da buna dahildir. aristokrasiye mensup insanlar doğuştan zengin iken ve bu sebeple de bir doygunluğa ulaşmışlarken, burjuvaya mensup insanlar ise sonradan görme oldukları için doyumsuz ve görgüsüzlerdir. bu sebepledir ki giydikleri kıyafetler onları sirk maymununa çevirir, kullandıkları dil ta en başta cahil olduklarını ele verir, yaptıkları davranışlar görgüsüz olduklarını gösterir... burjuva ahlâkı, para ve menfaat üzerine inşâ edildiği için, bunlar haricindeki her şey kendileri için değersiz olmaya mahkumdur. sanat, bilim, felsefe burjuvazi için boş bir uğraştır; aslolan şey ticaretin kendisidir. günlük hayatta benimsedikleri ahlâk, ticaretin kaidelerine göre şekillenir ve bu sebepledir ki hiçbirisine güvenilmez, hiçbirisi samimi değildir. işte balzac, bir balo tasvirinden bunlara ulaşabilecek kadar büyük bir yazardır.

Parfümcü Cesar Birotteau'nun Yükselişi ve DüşüşüHonore de Balzac · Everest Yayınları · 201790 okunma

·

202 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

umut kalkan