Çocukluk ve çocuklar üzerine büyüdüğümü anladığım zamanlardan beridir hep düşünürüm. Neden dünyanın en çok okunan kitapları arasında çocuk kitapları yer alır? Bu yazıya ilham olan, Macar Edebiyatı' nın en önemli üç eserinden de biri olan "Pal Sokağı Çocukları" yorumlamaya çalışacağım. Ve tabi ki çocukluk üzerine düşünürken ulaştığım sonuç şudur ki bizler büyüdükçe çocukluktan çıkıyoruz. Unutuyoruz çocukluğu. Bunun ne denli tehlikeli bir şey olduğunun farkında olamıyoruz tabi ki. Ama önemli bir seleksiyonun kurbanı olarak "unutuyoruz." Diğer yandan biliyoruz en saf halimizin çocukluk olduğunu. Biliyoruz... (: Büyüdükçe günahlar, suçlar, yalanlar morfolojik değişimler göstererek kirletiyor ruhumuzu. Aslında büyüdükçe küçülen hayal dünyalarımız, saflığımız, ruhumuz, anlayışımız, algımız... Bunu çoğaltabiliriz. Şimdi küçük bir spoiler ile Pal Sokağı Çocukları' nı özet geçmeliyim ki kitabı okumayanlar için de yazımız bir anlam kazanabilsin. Yazarımız Ferenc Molnar, lise yıllarında her insanın sahip olamayacağı harika bir Edebiyat öğretmenine denk gelir. Edebiyat öğretmeni okulda dergi çıkarır ve öğrencilerin dergiye deneme, hikaye, fıkra gibi türleri kazandırmaları için çalışmalar yürütür. Yazarımız Molnar, dergiye küçük bir hikaye yazar ve daha sonra hikaye büyük ilgi görünce tefrikalar halinde yayımlanmaya başlar. 1907 yılında da kitap haline getirilir ve dünyaya Macar sokağından güçlü bir ışık yayılır. Yazar Budapeşte' nin yoksul Józsefváros semtinden esinlenerek kaleme aldığı eserinde, Pal Sokağı çocukları ile Kızılgömlekliler arasındaki mücadeleleri anlatır. Bu iki çete arasında çocukların top oynadıkları "Arsa" yı ele geçirme mücadelesi merkeze alınmış asıl amaçların başında gelir. Tabi ki 80' lerde 90' larda çocuk olduysanız arsaların önemini bilirsiniz. Arsalar çocukların kutsalıdır. Arsada sadece oyunlar oynanmaz. Arsada aşık olunur, arsada kavgalar edilir, kurallar öğrenilir, etik-ahlakın temelleri arsalarda atılır. Mesela saklanbaçlar, hoşlandığın kızla ilk fallik deneyimlerini yaşadığın oyunlar olabilir. Bilye oyunları erkeklerin güç gösterilerini sergilediği bir Roma arenasına dönüşebilir. Tasolarınızın miktarı mahalledeki itibarınızın miktarı anlamına gelebilir. Futbol oyunları mağlubiyette öz-eleştiriyi öğrendiğin oyunlar olabilir. Uzundan kısası Arsa'lar bir çocuk için Kabe' dir, Kudüs' tür, St. Pierre' dir. Ta ki paraya doyamayan zengin bir müteahhitin o arsalara diktiği koca koca binaların haberi mahallede yayılana kadar. İşte çocukluk orda öldü. O gri betonlar öldürülen renkli çocukluğun üzerine döküldü. 80' ler 90'lar bilirler tablet çocuklarının yavanlığını, robotluğunu. "Çocukluk" un deformasyonunu, kendi çocukluklarından bilirler. Ama anlatamazlar nedenini niçinini... Nemečsek... Kahramanımız. Bir arsa için ölür. Sırf Kızılgömlekliler Arsa' larını işgal etmesinler diye düşman mahalleye istihbarat toplamak için gitmiş, yakalanmış; diğer çocuklar tarafından saatlerce soğuk gölde tutulmak istenmiş; zatürre olmuş ve bu sebepten ölmüş bir çocuğun adıdır Nemečsek. Diğer çocuklara "sizden korkmuyorum" mesajı vermek için kendi isteğiyle suya girmesi ve orda saatlerce kalmasının adıdır Nemečsek. Sırf kendi çetesine ihanet edeceğini düşündüğü için gardını düşürmemesinin adıdır Nemečsek. Evet, Macaristan' dan dünyaya bir ışık yükseldi. O ışığın adıdır Nemečsek.

Pal Sokağı ÇocuklarıFerenc Molnar · Yapı Kredi Yayınları · 201925k okunma

·

118 views

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Naçiz`Hane