Fatih-Harbiye 1939’da yazılmış bir dönem romanıdır. Tarihte bu Tanzimat Dönemi’ne ve tanzimat fikrinin yeni yeni filizlenmeye başladığı zamana denk gelir. . . Tanzimat’la birlikte gelen “yenileşme ve batılılaşma” hareketi, toplumsal/sosyal birçok alanda kendini hissettirdiği gibi edebiyat alanına da nüfuz etmiştir. . . Peyami Safa’da bu romanında Tanzimat’tan kopup gelen, Milli Mücadele’de ve sonraki yıllarda alevlenen batılılaşma hareketinin Türk tipindeki ve cemiyetindeki etkilerini incelemektedir. . . Eser Neriman, Şinasi, Macit ve Faiz Bey karakterleri üzerine oluşturulmuştur. . . Neriman; uçarı, heyecanlı, yeni hayranı bir karakterdir ve mutaassıp bir aileye mensuptur. Fatih’te yaşar ve bir zaman sonra yaşadığı semti, insanlarını, yaşam tarzlarını beğenmemeye, kendini içinde bulunduğu hayata ait hissetmemeye başlar. Öyle ki bir zaman sonra dükkanlar, dükkanların önündeki iskemleler bile gözüne çirkin görünmeye başlayacaktır. O akranları gibi gezmek, giyinmek, eğlencelere katılmak, asrileşmek ister. Yaşadığı hayata, çevresindeki insanlara, ailesine bile kendini o kadar yabancı hisseder ki onun için en doğru olan garptır. Öyle ki şarklıları lapacı, tembel, miskin kedilere; garplıları diri, çevik, atılgan köpeklere benzetir. Garplılara sempati besler, onlar gibi olmak ister. Şinasi’yle geçen bir konuşmalarında bu düşüncelerini şu şekilde dile getirir: “Eski ve yırtık ve pis iğrenç bir elbiseyi üstümden atar gibi bu hayattan ayrılmak, çıkmak istiyorum. İhtiyar adam, bozuk sokak, salaşpur ev, gıy gıy, hey hey, ezan, helvacı...” . . Neriman’ın sevgilisi olan Şinasi doğu kültürüyle büyümüş ve tüm benliğiyle kültürünü benimsemiş, vakur bir delikanlıdır. Neriman’ı çok sever ve onun dış dünyasına da akseden iç dünyasındaki çalkantılarını fark eder ve Neriman’ı bu çalkantıdan kurtarmaya çalışır. . . Macit ise romanda derinlemesine incelenmemiş, yalnızca batı medeniyetini temsil eden bir figür olarak karşımıza çıkar. . . Neriman’ın babası Faiz Bey ise tamamen şark kültürünü benimseyen, Mevlana, Gazali okuyan mutasavvıf bir insandır. . . . Eserin sonlarına doğru Neriman gittiği bir akraba ziyaretinde, kuzenlerinden duyduğu bir anektodu kendi hayatına ve içinde bulunduğu aşk üçgenine uyarlar ve bütün bu batılışma, yenileşme, asrileşme düşüncelerinin muvakkat olduğunu anlayarak Şinasi’ye geri döner. . . . Peyami Safa romanda ruh tahlillerini başarılı bir şekilde karakterlere uygulamış ve mekana değil, kahramanların iç dünyasına yönelmiştir. Eser bu açıdan da edebiyatımızda önemli bir yere sahiptir. . . . Fatih-Harbiye yazıldığı dönemi, o dönem insanlarının ruh halini, çalkantılarını anlayabilmemiz için herkesin okuması gereken bir kitaptır zannımca. Bu pek değerli eseri bütün kitap kurtlarına tavsiye ederim. Sağlıkla...

Fatih HarbiyePeyami Safa · Ötüken Neşriyat · 202063 okunma

·

32 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

lala