Gönderi
Bir Afife Jale geçti bu memleketten...
Bir Afife geçti bu topraklardan. Sanata bu kadar aşık olan bu uğurda her şeyini verebilecek birini, bir efsaneyi Afife Jale'yi doğurdu bu memleket. Peki doğurdu ama sahip çıkabildi mi Afife'sine? İşte bana göre bu sorunun cevabını o kadar iyi anlatmıştı ki kitap, her satırında hissettirdi o duyguyu bana Osman Balcıgil.
Osmanlı'nın ilk Müslüman kadın tiyatro oyuncusuydu Afife. Çocukluğundan belliydi zaten diyorsunuz kitabı okuyunca. 5 yaşlarında başlamıştı güzel kızın tiyatro sevdası. Çok sevdiği dedesi ve ilk, belki de tek aşkı olan Ziya' sıda ilk izleyicileriydi. Her geçen gün büyüyordu içindeki tiyatro tutkusu. Sayfaları çevirirken yakacak seni bu tiyatro dediğimi hatırlıyorum. Babası muhafazakar biri olduğu için istememişti çatısı altında bir oyuncu kadın. Ve aynen böyle de söylemişti tek suçu tiyatro yapmayı istemek olan Afife'ye...
Osmanlı'nın yıkılış zamanlarına denk geldiği için İttihat ve Terakki partisi ile ülke karmaşa halinde, bir yandan da batılılaşma çabaları göstermektedir. Fırsat bildi aydın kesim belki de bu durumu ve artık sahnede sadece bozuk türkçeleriyle Ermenileri, Rumları vs. değil muhteşem türkçeleriyle Müslüman Türk kadınları da görmek istediler haklı olarak. Bağnaz düşünceli insanların anlamadıkları konuysa din kul ile Allah arasında olan bir meseleyken sanki dini en iyi kendileri biliyormuş gibi her şeyi yönetmeye, kısıtlamaya kalkmalarıydı. Afife defalarca yarım bırakmak zorunda kaldı oyunlarını bu düşüncedeki insanlar yüzünden. Tarihe geçecekti ilk Müslüman Türk kadın tiyatrocusu olarak ama... Aması vardı işte.
Tutkusu uğruna nelere göğüs germedi ki Afife. Polis memuru tarafından namussuz ilan edildi, sözde doktor olan şahıs tarafından bir kadın için en kötü durum olan olayı kaç defa yaşadı. Vazgeçmedi uzun süre Afife. Belki dedi unutmamışlardır beni ve çağırırlar uğruna her şeyimi feda ettiğim o sahnelere, dedi. Ne onlar çağırdı ne de Afife dönebildi.
Olmadı...
Afife'yi kahreden de bu oldu zaten bir zamanlar arkasında duran, onu öne süren, pohpohlayan,tabiri caizse elini ayağını öpenler şimdi ülkenin kısmen refaha erdiği (sanat açısından) zamanlarda hatırlamaz olmuşlardı bu fedakar insanı. Çok kalmadı zaten ona hiç gülmeyen bu dünyada 39 yaşında Cahit Sıtkı'nın tabiriyle (4 yılın lafı olmaz) dante gibi ortasındaydı ömrünün , bu dünyayı hiç dönmemek üzere terk ettiğinde...
Bir Afife Jale geçti bu memleketten değerini bilmediğimiz ve bilmeyeceğimiz...
··
136 views
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.