Eser, F.R. Haslok’ın -19. Yüzyılın son çeyreği ile 20. Yüzyılın ilk çeyreği arasında- Bektaşilik üzerine kaleme aldığı akademik makalelerinin bir araya getirilmesiyle vücuda gelmiş. Lakin sadece Bektaşilik’e hasredilmesi de doğru değil. Nihayetinde kapsamı dışındaki konulara da ziyadesiyle değinmektedir. Bizim değerlendirmesini yazdığımız tercüme ise MEB’in, Râgıp HULÛSÎ tercümesiyle 2000 yılında bastığı tercümedir. Dolayısıyla tenkitlerimizin muhatabı da bu çeviri olacaktır. ... Evvela eserin hem alanına dair en kapsamlı hem de en yetkin çalışma olduğunu itiraf edelim. Üstelik yazar sadece bilgilerinde akademik kaidelere riayet etmekle kalmamış objektif olmaya da çalışmıştır. Dolayısıyla eserin referanslarının yanın da bilimsel varlığı da bir hayli güçlüdür. Lakin; -Maalesef- eserin bizdeki tercümesi bir hayli zayıf. İmla hataları, devrik cümleler, gereksiz uzatılarak anlam derinliğini ve akıcılığı kaybettirilmiş cümleler. Dolayısıyla okunulması zorlaştırılmış denemeler... Öyle ki eserden bir çok alıntıyı manen yapmak zorunda kaldık. ... Son olarak eserin yapısal özelliklerine de değinelim. Eser ilk bölümünde Bektaşilik meşrebine ve bektaşiliğin kökenine kısaca değiniyor. Bunlarla beraber dünya üzerindeki bektaşi ziyaretgah ve tekkelerine, şeyh ve müritlerine, bektaşilerin siyasi ve dini çalışmalarına, müslüman ve gayri müslümanlarla ilişkilerine, tebliğ faaliyetlerine değiniyor. Bu bölümün ilk 30-40 sayfası tekke ve ziyaretgahlardaki aziz ve müritlere ayrıldığı için okunması bir hayli zordur. Aynı zamanda bu bölümde Hacı Bektaş, Sarı saltık, Ahmet Yesevi, Battal gazi, Hoca Ahmet Yesevi ve Karaca Ahmet bektaşi çizgide değiniliyor. İkinci bölüm ise Osmanlı ile Bektaşilik, Hristiyanlık ile Bektaşilik, Yeniçeriler ile Bektaşilik, dolaylı olarak Mevlevilik ve Bektaşilik adaşındaki ilişkilerin incelendiği bölümdür. Bu bölümde Tazminat Fermanının mimarı olarak bilinen Ali Paşa ve Reformist Padişah 2. Mahmut’un siyasi hamlelerine ziyadesiyle yer verilmiştir. Ayrıca bu bölümde Mevlevilik’in siyasi, itikadi, felsefi ve otoritesel konumu da tetkik edilmektedir. ... Sonuç olarak eser, Müslümanların Anadolu ve Balkanları müslümanlaştırma felsefesini ve politikalarını içermekte olup malum bölgelerin sosyal ve inançsal yapılarını incelemektedir. Biz çevirisinin ve akademik lisanının boğukluğunu hatırımızda tutarak eserin puanını 6 olarak belirliyoruz. Eseri okuyacak olanlara; keyifli okumalar diliyoruz.

Bektaşilik İncelemeleriF. W. Hasluck · Say Yayınları · 20126 okunma

·

1 artı 1'leme

·

29 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Muhammet İkbâl