Amerikalı yazar bu eserinde, Türkiye'de 1789-2007 yılları arasında yaşanan, modernleşmeye yönelik reformları, gelişmeleri ele alıyor. Siyasal, ekonomik, sosyal ve kültürel alanlardaki değişimler; İslam, Modernlik ve Milliyetçilik kavramları ile birlikte değerlendiriliyor. Yazara göre İslam konusunda, Türkiye'nin son iki yüz yıllında, ülkenin dini hayatına kalıcı etkiler yapan üç büyük dinsel hareket vardır. Bunlar, Mevlana Halid (Halidiye-Nakşibendiye) ile başlamış ve Said Nursi ile Fethullah Gülen'in önderlik ettikleri hareketlerle devam etmiştir. Ayrıca, Laik-İslamcı kutuplaşması, Türkiye'de yaşanan birçok gelişmeyi günümüze kadar önemli ölçüde etkilemiştir. Modernlik konusu; III. Selim, II. Mahmud, Abdülhamid, İttihat ve Terakki dönemleri, Gazi Mustafa Kemal Atatürk'ün İnkılapları ve 2007 yılına kadar Türkiye'yi yönetenlerin daha çok Avrupa Birliği ve Amerika Birleşik Devletleri ile olan ilişkileri bakımından ele alınıyor. Milliyetçilik konusu ise öncelikle Osmanlı'daki azınlıkların isyanları ve Osmanlı'nın dağılmasıyla ortaya çıkan bağımsız devletler üzerinden ele alınıyor. Milli Mücadele ile sonrasında kurulan Türkiye Cumhuriyeti Devleti'nin ve günümüze kadar devam eden sağ-sol tartışmalarının, milliyetçilik kavramıyla ilişkisi üzerinde duruluyor. Yazar, bibliyografyada 600 civarında kaynak belirtiyor, bu benim açımdan en dikkat çeken durum oldu. Kitabın en beğendiğim yönü ise yazarın birçok Türk edebiyatı eserini ayrıntılı bir şekilde incelemesi oldu. Yazara göre Türk Edebiyatçılar kendi zamanlarını aydınlatma konusunda bilim adamlarını geride bırakmışlardır. Yazar bu yüzden Türkiye'nin modernleşme sürecinde yaşanan birçok olayı, Türk edebiyatı eserleri içerisinden örneklerle yorumluyor. Ayrıntılı olarak incelediği Türk Edebiyatı yazarları arasında, Namık Kemal (Hürriyet Kasidesi, İntibah, Vatan Yahud Silistre), Şinasi (Şair Evlenmesi), Ahmed Mithad (Müşahedat), Fatma Aliye (Muhazarat), Ziya Gökalp, Halide Edip Adıvar (Sinekli Bakkal, Ateşten Gömlek), Yakup Kadri Karaosmanoğlu (Yaban), Sabahattin Ali, Ahmet Hamdi Tanpınar (Saatleri Ayarlama Enstitüsü), Necip Fazıl Kısakürek, Orhan Kemal (Bereketli Topraklar Üzerinde), Adalet Ağaoğlu (Dar Zamanlar) ve Orhan Pamuk (Kar) yer alıyor. Beğenmediğim ve okuyup puan verdiğim eserler arasında ilk defa bir kitaba "1" puan vermeme sebep olan konulara kısaca değinecek olur isem... Yazar objektif bir tarihçi değil... 600 civarında kaynaktan yararlanması sebebiyle olsa gerek yazar özgün değil... Kitap, okuduğu kaynaklardan alıntılar derlediği bir bütün gibi, bu yüzden önce ak dediğine on sayfa sonra kara diyor... Ermeni tehciri konusunu değerlendirirken "katliam" ifadesini kullanan yazar, bu konuda kaynak olarak, objektif Türk tarihçilerini değil de Orhan Pamuk'un söylemlerini kaynak almış olsa gerek... Atatürk İnkılaplarına karşı kaypak bir tutumu var... Son olarak, bir zamanlar "ticarette, siyasette, bürokraside yükselmenin yolu oradan geçiyordu" diyerek cemaat, tarikat yalakalığı yapanlar kervanına, yabancı bir akademisyen olarak katıldığı için yazarı tebrik ederim... Yazar o zamanlar, Türkiye'de yükselme yolunun Fethullah Gülen güzellemesi yapmaktan geçtiğini çok iyi anlamış. Daha birçok konu eleştirilebilir ama yeter, son günlerin popüler tabiriyle "nesebi gayri sahih" Coni'nin kitabına "1" verdim. İyi okumalar...

Modern Türkiye TarihiCarter Vaughn Findley · Timaş Yayınları · 201168 okunma

·

183 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Bünyamin Müftüoğlu