Kitaptan önce büyük düşünür, Fransız Devriminin babası Voltaire’den bahsetmek gerekir herhalde. Ünlü Fransız filozof (her ne kadar böyle bir sözü olmadığı iddia edilse de) “Fikirlerinize katılmıyorum ama fikirlerinizi ifade edebilmeniz için canımı bile veririm” sözüyle bence düşünce özgürlüğüne saygıda zirvedir. Bu sözüyle benim de gönlümde taht kurmuştur. Voltaire, 1700’lü yıllarda var olan dini inanç ve yapıyı eleştirmiştir. Her açıdan dini dogmatizme karşıdır. Özellikle dini bağnazlığa sert biçimde karşı çıkmış, Hristiyanlığı ve Musevileri yermiştir. Bakınız enteresandır, her ne kadar ömrü boyunca yurttaşlık hakları ve din özgürlüğü gibi kavramları savunmuş olsa ve var olan Fransız rejimini eleştirse de Voltaire demokrasiden yana değildir. Onun gözünde en iyi yönetim biçimi 'aydın' bir monarşi veya 'aydın mutlakiyet'tir. Nitekim hayatının sonuna kadar "aydınlanmış bir monark'ın yönetimini ideal bir yönetim tarzı olarak savunur. Kitaba gelince… Voltaire eserini dünyadaki acıların birer zorunluluk olduğunu ve Tanrı’nın bundan daha iyi bir dünya yaratmasının mümkün olmadığını ileri süren Leibniz'in "mümkün dünyaların en iyisi" felsefesini eleştirmek için yazmıştır. Kitapta genç ve her şeyden habersiz Candide, Alman düşünürü Leibniz'in felsefesini temsil eden Pangloss ve sağduyunun temsilcisi olan filozof Martin'le birlikte bütün dünyayı dolaşır. Kitapta Türklere bol bol atıf vardır. Zaten hikaye de Osmanlı Türkiyesinde biter. Ülkeleri, kralları, ulusların adetlerini ve geleneklerini, kendi çağının insan karakterini alaycı bir yaklaşımla ele alan Voltaire, bu eseriyle kendi döneminin dünyası hakkında dikkate değer bilgiler verir (hatta bence bilgiyi okuyucuya boca eder). Kitap, aslında Voltaire'in Candide (Türkçede saf, temiz anlamlarına gelmektedir) adını verdiği kahramanın hayatında başına gelen yarı gülünç yarı trajik olayların anlatıldığı satirik bir eserdir. Bu serüven kitabı, aynı zamanda iyimser dünya görüşüne; “her şey olacağına varır” yaklaşımına olan inanca bir eleştiridir. Felsefe, tarih ve edebiyat severlere tavsiye ediyorum.

Candide ya da İyimserlikVoltaire · Cem Yayınevi · 20205.1k okunma

·

9 views

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

ali doğan