Gönderi
64 syf.
10/10 puan verdi
Çeşitlilik özgürlüktür!
Mill’in 1860'ta yayımladığı ¨Özgürlük Üzerine¨ adlı yapıtının ikinci bölümünün kitaplaştırılmış halidir elimizdeki bu küçük kitap. Bu kitapta, zihinsel despotizme karşı zihinsel özgürlüğün ilerlemenin anahtarı olduğunu savunur Mill. Yani her fikrin tartışılması gerektiği ve ancak tartışılarak bir sonuca varılabileceğine inanır. Kestirip atmak birçok soruna neden olur. Başkasını da dinlemek, onun düşünce sistemine de hasıl olmak gerekir. Ancak bu şekilde karşıt görüş anlaşılabilir ve doğru açığa çıkabilir. Zira ona göre, insan gibi hata yapabilir bir varlığın, bir şeyi mutlak gerçek olarak kabul etmesinin mantıklı bir açıklaması yoktur. Her türlü farklı görüşü yargılamadan dinlemek gerekir çünkü bir çağın gerçekliğin gelecek çağın dalga unsuruna dönüşme ihtimali her zaman vardır. Bu yüzden insan bir şeye kesinkeş bağlanmamalı ve zihnini hep açık tutmalıdır.
Mill’e göre, gerçeğin her zaman bastırmaya üstün geldiği görüşü naif bir duygusallıktır çünkü onun için eğer bir görüş doğruysa, bastırmalara uğrasa da çağlar içinde bu gerçeği yeniden keşfedecek insanlar çıkacaktır ama bu zaten rasyonel bir durumdur ve gerçekliğin her türlü baskıdan üstün çıkacağı gibi duygusal bir ifadeyle nitelendirilmesine gerek yoktur.
Ayrıca Mill’in, özellikle, inançların yerleştikten sonra kuşaklardan kuşaklara aktarıldığında, o inançların nasıl ezbere bir kabule dayandığı noktasındaki tespiti muazzamdır. Özellikle Türkiye'deki dindar-İslamcı kesimin çoğu bu şekilde bir inanç altyapısına sahiptir. Genelde pek inançlarını sorgulamazlar, inançları üstüne düşünmezler ve gördüklerini ve kendilerine bir kod gibi çocukluklarından itibaren dayatılan inanç sistemini kabul ederler ve ellerinden geldikçe uygulamaya çalışırlar. Bu sebeptendir ki inançlarının özüne ilişkin sorularda dumura uğrarlar çünkü aslında bu inanca sahip değillerdir sadece sahip olduklarını düşünürler.
Özet olarak sayfa sayısı olarak az ama içerik olarak muhteşem eserinde ¨görüş birliği¨ yerine "görüş çeşitliliği¨ni savunur Mill. Analitik bir yaklaşımla muhteşem tespitlere ev sahipliği yapan ve düşünmenin ve düşünce özgürlüğünün öneminin altını çizen bu başyapıt aynı zamanda da kusursuz bir Hristiyan ahlakı eleştirisi içerir. Mutlaka ama mutlaka okunmalı. Özellikle günümüzde düşüncelere tahammülsüzlüğün arttığı bu dönemde...
·
16 views
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.