Gönderi
Romanı okurken Osmanlı'yı saran lale tutkusu aklıma geldi.Biraz bundan bahsettikten sonra kitaptan söz edeceğim.Lale yetiştirme tutkusu 3.Ahmed döneminde de vardı.Lale aslında 16.yy ortalarında Osmanlı’dan Avrupa'ya getirilir,özellikle Hollanda ilgi gösterir.Bu arada roman mekanı Hollanda'dır.3.Ahmed 1703’te tahta çıkar.Yani lalelerin Avrupa'ya yayılmasından epey sonra. Sultan çiçeklere düşkündür. 1707 yılında Saray-ı Hümayun'da Şimşirlikte çiçek bahçesi tanzim eder.Lakin bundan iki yıl sonra çiçeklere daha düşkün olur.1709'da Has Oda sofası için “Yüce Cennet Bahçesi" denir.Tarih 1718’lere geldiğinde lale artık bir çiçekten,süsten ötedir ve meşhur Lale Devri bu dönemde başlar.Tek bir ilginç Lale soğanı için altınlar,bir servet ödenir.Örnek verirsem, Zamanın Sevgilisi adındaki bir laleye bin altın ödenmistir.Zamanlar farklı olsa da karakterler, lale tutkusu,hırslar arasında bağlar kurduğum için bunları anlatıyorum.Yoksa Siyah Lale 1672 – 1673 yıllarında geçiyor, bahsettiğim dönem 1718 /1730 yılları.Fakat Siyah Lale’de bulunan karakterler; hırslı komşu Boxtel gibi,o güne kadar hiç üretilmemiş laleyi üretmek için çalışan Cornelis gibi tarihimizde yaşamış kişiler vardır.Adını Avrupa'ya duyuran Hafız Çelebi çok ünlü hırslı bir lale üreticisidir.Fakat içlerinden biri olan Tabak Ata, laleleri ile yoksulluktan servetine servet katan, ender kişilerdendir.Romanda olduğu gibi Osmanlı'da da en iyi laleyi yetistirmek,imkansıza yakın bir lale türü yetiştirmek bir yarıştır.Yetiştirilen lalenin saray bahçesine, gözde gezinti yerlerine ekilmesi büyük başarıyken,yetiştirilen laleye isim koymak,işin incelik isteyen ayrı kısmıdır. En iyi ,daha önce yetiştirilmemiş laleyi elde etmek bir yarış halidir.Siyah Lale'de aslında bunu işler.Daha önce üretilmemiş olan siyah laleye, Osmanlı sarayı gibi,paşalar gibi Çiçek Üreticileri Derneği çok büyük bir ödül verecektir.Varlıklı bir doktor olan Cornelis bu laleyi üretmek için kolları sıvar.Büyük bir çabanın ve zorlukların içine girer.Bu zorlukların en büyüğü ise iyi bir lale üreticisi olan komşusudur.Komşu Boxtel, Cornelis'in siyah laleyi üretebileceğini anladığında kumpaslar hazırlar.Amacı o lale soğanını, ortaya çıkacak laleden doğacak olan namı ve ödülü Cornelis'in elinden çalmaktır.Cornelis ise zorlukların, entrikalarla atıldığı zindanın içinde,olmayan lalesine isim bile koymuştur: Rosa Baerlensis.Rosa, tutulduğu zindanın gardiyanının kızıdır.Buradan anlaşıldığı üzere hikâyede sadece zorluklar değil, üretilebilirse bir servet ödenecek olan lalenin adına ilham olan, aşk da vardır.Lale üretilir mi, lale soğanları zindanda olan Cornelis'ten komşusu Boxtel'in eline geçer mi,büyük ödüle ulaşan olur mu ve ömür boyu zindana mahkum edilen Cornelis ile zindancının kızının aşklarının istikbali ne olur ?Soruların cevapları romanda.
Ayrıca roman Lale Çılgınlığı Dönemi'nden otuz yıl sonrasını anlatır.Lale Çılgınlığı ,ekonomide lale balonu adıyla da anılır ki, tarihin ilk spekülatif olayıdır.Lalelerin fiyatı birden aşırı yükseltilmiş ve çöküşe geçmiştir.Ekonomik balon ,yani bir şeyin gerçek fiyatından sapması ,günümüzde hala -lale çılgınlığı- terimiyle de kullanılır.
·
13 views
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.