Akış
Ara
Ne Okusam?
Giriş Yap
Kaydol
Alışveriş
Keşfet
Kitaplar
Yazarlar
Okurlar
1000Kitap Android UygulamasıÜCRETSİZ – Google Play'den indirin
1000Kitap iOS UygulamasıÜCRETSİZ – App Store'dan alın
ŞartlarGizlilikTopluluk KurallarıHakkımızdaReklam VerinİletişimKütüphanecilerDizinlerÇerez Politikası
©2024 · 1000Kitap Web Uygulaması · 2.36.31
Gönderi
Seri muhteşem!
Renkleri öğretmenin en eğlenceli yollarından birini keşfetmiş olan Akal, ormandaki bu dostlara resim yapmaları için ilham veriyor. Eğlenceli çizimlerle sıcak bir arkadaşlık ortamının resmedildiği bu kitapta, yardımlaşmanın da önemi vurgulanıyor. Ana ve ara renklerin doğal yollar ile okura aktarılması, didaktik dayatmalar kullanmadan da öğretimin olabileceğini kanıtlar nitelikte.
1. SERİNİN BİÇİMSEL ÖZELLİKLERİ BAKIMINDAN İNCELEMESİ
1.1. Boyutlar
Tür ve Turla (2005), aynı boyutlara sahip kitapların bir süre sonra çocuğu sıktığını ileri sürerek çocuk kitaplarının farklı boyutlarda dizayn edilmesinin gerekliliği vurguluyor (akt. Karatay, 2011). Buna kıyasla aynı seriye ait kitapların boyutlarının da aynı olması bekleniyor. Ayrıca kitabın çocuğun taşıyabileceği ebatlarda dizayn edilmesi ve ağırlığının hesabında çocuğun yaş grubunun dikkate alınması gerekiyor.
27×23 cm boyutundaki bu kitaplar hedef kitlenin alt sınırı düşünüldüğünde büyük olsa da ebeveyn veya öğretmenle birlikte okunması tavsiye edildiği için çok büyük bir önem teşkil etmiyor. Ayrıca Türkçe olarak hazırlanmış eserlerde en çok tercih edilen boyutlara (20,5×27,5 cm; 24×29 cm veya 21×27 cm) yakın bir çizgide bulunuyor (Yiğitbaşı, Ebatlar, 2018).
1.2. Kâğıt
Kâğıt seçiminde hedef kitle, üretiliş amacı ve içerik oldukça önemlidir. Çocukların motor becerilerinin gelişiminin tam olarak tamamlanmadığı düşünüldüğünde oldukça dayanıklı olan kâğıt türünün tercih edilmesi yerinde olacaktır. İkinci hamur kâğıttan daha az kalitede olmamak üzere mat bir seçim yapılması mümkünken resimli olan kitapların oluşturulmasında birinci hamur da tercih edilebilir.
Bu serinin her bir kitabı yaklaşık 90 gramlık kuşe mat kâğıttan oluşturulmuş. Dolayısıyla fazla parlamaya mahal vermeden okunabilir. Çocuğa bir yetişkinin okuduğu varsayıldığında çocuğun görüş açısının farklı olacağını hesaba katmak gerekiyor. Bu açıdan yanlardan bakıldığında veya yere konulduğunda herhangi bir yansıma veya parlama yapmaması önem arz ediyor. Bu açıdan ideal diyebiliriz.
1.3. Kapak
Kapak, kitabın vitrini kabul edildiğinden seçiminde hassasiyet göstermek gerekiyor. Çocuğun ilgisini uyandırabilecek canlı renklerde tasarımlar yapılması ve eğlenceli bir çizgi benimsenmesi yerinde olacaktır. Ayrıca kapağın dayanıklı olması da çok önemlidir. Zaman içinde yıpranmasını önlemek ve ömrünü uzatmak adına mukavva, ince veya kalın karton tercih edilebilir.
İnce kartonda tasarlanmış olan bu seri, renk tercihinde ve resimleme konusunda ilgi çekici olma özelliğini yansıtıyor. Kapakta çocukta estetik duyguların uyandırılması gerekliliği ustalıkla uygulanabilmiş. Ek olarak, kapakta bulunması gereken kitap adı, yazar ve illüstratör adı ile yayınevinin bilgisi verilmiş. Bu kitabın, bir serinin parçası olduğunu belirten ibare yuvarlak içine alınarak zemin rengine zıt bir renkte tasarlanmış. Bu sayede çocuğun kitabı beğenmesi durumunda yönlenebileceği bir referans linki görevi görebilir.
1.4. Ciltleme
Çocuk kitaplarında ciltleme konusuna gelindiğinde üç farklı şekilde ciltleme görmek mümkün. Tutkallama ile ciltlenen kitapların yanı sıra tel zımba yardımıyla sayfaları bir araya getirilen eserler bulunurken diğer yandan ince tel veya iplikle dikilme yoluna da gidilebilir (Karatay, 2011). Bu kitapta iple dikiş kullanılarak formlama yöntemiyle ciltleme yapıldığı için kolay hırpalanmayacak ve daha uzun ömürlü olacaktır. Çabucak yırtılan veya sayfaları kopan bir kitabın çocuk üzerinde negatif çağrışımlar uyandıracağı ve bir sonraki okuma için teşvik etmeyebileceği ihtimali de söz konusu.
1.5. Mizanpaj
Sayfa düzenlemelerine bakıldığında kapak sayfası, boş sayfa ve yarım sayfa ile künyenin yer aldığı dizgi sayfası art arda gelecek şekilde dizayn edilmiş. Yarım sayfada “Bu Kitabı Sahibi” bölümü eklenerek çocukla kitap arasında bağ kurmak için fırsat tanınmış. “Benim” diyebileceği bir şeye karşı farklı duygular besleyeceği, onu sahipleneceği ve sonraki kitaplarına da ismini yazmak isteyeceği olası. Böylelikle okuma isteğini ve hazzını artırabilecek bir adım olmuş.
Bunun yanı sıra kitap hakkında verilmesi gereken bilgiler yeterince sunulmuş ve okura gelecek sayfalar konusunda ipuçları verecek ibareler ve figürler de eklenmiş. Ancak baskı sırasında kırpılmadıysa sayfa kenarlarında boşluklar bırakılmamış. Kesin sınırlar çizilmiyor ve kitabın her iki sayfasına da yayılan bir hikâye anlatımı mevcut. Odak çevrelerden merkeze doğru ilerliyor ve çocuğun görüş alanı içerisinde kalıyor.
1.6. Harfler ve Punto
Kapaktaki kitabın adı kısmında kullanılan sunuş tipi harflerde tırnaklı olarak tercih edilmiş ama espas iyi bir şekilde ayarlanmış. İç sayfalardaki metin tipi harfler ise tırnaksız olarak yuvarlak hatlı olarak görülüyor. 24 puntolu yazılarla hikaye anlatılmış. Yaş aralığı için uygun seçimler olduğundan hem çocuğun hem de yetişkinin okuması mümkün.
1.7. Yazım ve Noktalama
Kitabın gerek kapak kısmında gerekse iç sayfalarında yazım ve noktalamaya özen gösterilmiş, vurgu ve tonlamaların olduğu yerde mesaj yine yazım ve noktalama yoluyla ifade edilmiş durumda. Çocuğun karşılaşmış olduğu/karşılaşacağı yazım ve noktalama kurallarını erken dönemde görmesi, öğrenimde kolaylığa ve kullanımların benimsenerek günlük yaşamda doğrularının tercih edilmesine sebep olacaktır.
1.8. Resimlendirme
Kapakta tercih edilen çizimler, içeriğe uygunluk yönünden de kitabı oldukça iyi temsil ediyor. Üstelik detaylandırılmış ve mizahla renklendirilmiş bu illüstrasyonlar da kitaba olan ilgiyi artırıyor. Çocuğun kitapla daha fazla zaman geçirmesini sağlamayı ve ona kitap okumanın verdiği haz duygularını aşılamayı başarıyor. Keskin çizgilerden ziyade yumuşak çizgilerin tercih edilmesi pozitif duyguların uyanmasına neden oluyor. Bu sayede çocuğun kitapla geçirdiği zaman süresince yaşadığı bu duygu, bir sonraki okuma için ilham olacak. İç sayfaları okumaya iten bu resimlendirmenin arka fon kısmında mat, figürlerde hafif parlak kabartmalar uygulanması kapağa boyut katmış. Böylelikle okur, daha ulaşılabilir karakterlerle buluşabiliyor.
2. “NE BOYAYALIM?” ÖZELİNDE SERİNİN İÇERİKSEL ÖZELLİKLERİ BAKIMINDAN İNCELEMESİ
Her birinin çizimlerine ve hikaye akışına bakarak çok daha uzun bir yazı çıkarmak mümkün elbette ama ben serinin ikinci kitabını ele aldım. Böylelikle serinin keşfedilmesi için bu sadece bir rehber olacak. Zaten fazlasıyla benzer rotalarda ilerliyor. Okurken çizimlerdeki detaylarda eğlenmeyi unutmayın.
2.1. Tema
Yazar, renklerin hangi tonda karşılık bulduğunu, renklerin karıştırılarak başka renklere dönüşebileceğini ve yardımlaşarak, paylaşarak aktivitelerin daha eğlenceli olacağını vurguluyor.
2.2. Konu
Renklerin süreç boyunca tanıtıldığı hikâyenin kahramanları, ormanda yaşayan hayvanlar. Bu hayvanlar bir araya gelerek çeşitli aktiviteler gerçekleştiriyorlar. Birlikte boyama yapmaya karar veren arkadaşların boyası olsa da kâğıdı yok. Bu yüzden kendilerine alternatif bir yol arıyorlar.
2.3. Kahramanlar
Aytül Akal bu kitabında, aslında serinin tamamında, karakter olarak insanı değil de hayvanı seçiyor. Yaşın alt sınırının 3’e ulaştığı düşünüldüğünde onlara ulaşabilmenin de en iyi yollarından biri bu. Hikayede gerekli malzemeleri tam olarak getiren tek kişinin baykuş olması ve alternatif malzeme üretimde öncülük etmesi, baykuşa bilgelik misyonu yüklemiş oluyor. Yönlendiren, görmüş geçirmiş, kendinden emin bir tavırla kriz yönetimi yapıyor. İnsanlar kullanılarak aynı hikaye anlatılmış olsaydı, neden bir tek baykuşun yerinde resmedilecek kişinin sorumlu davrandığını ve diğerlerinin ona haksızlık ettiğini, hatta belki de bilerek bu davranışı sergilediklerini düşündürebilir ve pozitif duyguların işlenmesine mani olunabilirdi. Sevimli karakterlerin ve saflık duygusunun hayvanlara yüklenebilmesinin insanlardan daha kolay olduğu açıkça görülüyor.
2.4. Ortam
Hikâyenin gerçekleştiği yer bir orman ve hayvanların doğal yaşam alanı. Günümüzde betonlaşan dünyada onlar için bu tip yerlerin azalması konusuna bir gönderme mi, bilinmez ama oldukça mutlu oldukları söylenebilir. Farklı renk, tür ve çeşitlerin doğada var olduğunu görmelerine olanak tanınmış.
2.5. Dil ve Anlatım
Metindeki anlatım yöntemi küçük çocukların anlayabileceği şekilde uygulanmış. Ancak şapkalı harflerin kullanımı ve balonların takip sırasının her zaman okuma yönüne doğru olmaması çocukta duraksamalara sebep olabilir. Bir yetişkinle okunacağı düşünüldüğünde bu kısımların çocuğun anlayabileceği düzeyde izah edilmesi gerekiyor.
2.6. İletiler ve Alt Metinler
Ormanda bir arada mutlu mesut bir biçimde yaşayan hayvan dostların her gün çeşitli aktiviteler için bir araya gelmesi, çocuğun teknolojiyle birlikte arkadaşlarıyla vakit geçiremediğini fark etmesi ve bu dürtüyle arkadaşlarıyla vakit geçirme arzusu duyması amaçlanmış olabilir. Ayrıca çocukların sahip olduğu şeyleri paylaşması konusunda bu kadar kolay kabullenemeyeceği düşünülmüş olacak ki bu şekilde doğru davranışa yönlendirme ve kötü davranışın sorgulanma ihtiyacını tetiklemesi muhtemel.
Taşların üzerine çizilen resimlerde görüldüğü üzere baykuşun pembe bir baykuş çizmesi hem hedef kitlenin bir kısmında henüz belirmemiş olan cinsiyet algısının alt metin olarak verilmesine hem de cinsiyetlerin “pembe” ve “mavi” olarak renklendirilmesi şeklinde süregelen gelenekse bir algının gelecek nesle taşınmasına ön ayak olmasına neden oluyor.
Boyaları paylaşmadan evvel taşlardaki resimlerin bir anlam ifade etmemesi, birliktelik kavramının güzelliğine, çeşitliliğin ve paylaşmanın doğuracağı pozitif resimlere gönderme olmuş. Bu açıdan hem sanatsal hem de toplumsal bir değeri var eserin.
Kitabın son sayfasında özçekim olarak bir resimleme yapılması da çocuğun içinde bulunduğu dünyadan kopmamasına ve bugününe tutunmasına yardımcı olmuş. Üstelik yazarın kendisinin de hayvanlarla birlikte bu fotoğrafa dahil olması çocukların fark ettiğinde heyecanlanabileceği bir detay.
2.7. Resimleme
Sayfalardaki resimlemede minimal çizgiler tercih ediliyor olsa da hareketliliği hissetmek mümkün. Konuşma balonları rengarenk ve şekilleri ton ve vurgulara göre değişebiliyor. Altta yer alan ve yazarın “sarı bant” olarak tanımladığı bölümde çocuğun sorabileceği tarzda sorularla desteklenmiş olan görseller, çocuğun kitabın içine girmesine ve adeta ormanda onlarla boyama yapıyormuş gibi hissetmesine neden oluyor.
Yer yer mizahi dokunuşlar yapılması eğlendirici olduğu kadar kitapta, karakterin okurun bir arkadaşıymış edasıyla konuşmasına vesile olan kareler yansıtılıyor. Çocuk bu resimlemelere baktığında eğlencenin bir parçasıymış gibi hissedebilir. Çünkü illüstratör karakteri ulaşılabilir olarak resmetmiş.
2.8. Çocuk Gerçekliği
Dilidüzgün’ün (1996) aktardığı üzere Hartling’e göre çocuğun dünyasına inip onun gibi algılamak pek kolay değildir ve her şeyin ilkini yaşayan bu çocukların tecrübe kazanırken edebiyat ile yanlarında olunabilir (Yiğitbaşı, 2018). Bu kitapta da Akal, renklerle tanışma evresinde olan miniklere veya renklerin ayrımı konusunda sıkıntı yaşayıp söylemeye çekinenlere hitap ediyor. Bir eksiklik olarak hissedilen bilgiden yoksunluk, çocuğun ruh sağlığı ve karakter gelişiminde olumsuz rol oynayabilir. Bu açıdan oldukça doğal bir yol izleyerek ve göze sokmadan okuruna bunu verebilen Akal, temelinde didaktik olan bu eylemi oyunlaştırarak bilgiyi eğlenceli kılıyor.
Buradaki alıştırmanın seviyesinin çocuğa göre oluşunun yanı sıra çocuğun kendi içinde yaşadığı bilmeme sıkıntısının bu şekilde eğlenceli figürlerle giderilmeye çalışılması da çocuğun gerçekliğinde vücut bulabiliyor. Bir yetişkinin anlayacağı sıkıcılıktan ve grilikten uzakta, çocuğun hayal dünyasına hizmet eden bir çalışma olmuş.
2.9. Çocuğa Görelik
Çocuğun hayal gücüne hitap eden görsellerle desteklenen ve kahramanlarını hayvanlardan seçen bu öykünün metin-resim dengesi 3 yaş ve üzeri için uygun seviyede. Konuşma balonlarının içinde en fazla üç kelime yer alıyor. Her biri basit ve anlaşılabilir olan bu konuşma balonlarının her biri ayrı renklerde boyanmış. Bu sayede konuşanlar ayırt edilebiliyor ve çocukta olması muhtemel anlam karmaşasına yol açmıyor. Üstelik sayfanın alt kısmında yer alan sarı banttaki sorular, çocuğun çok soru sorduğu bir evrede tam aradığı yanıtları bulmasını sağlayacak şekilde bir yönlendirmeye sahip.
Bu resme baktığında bir çocuk kesinlikle bu soruyu soracaktır: “En çok kim toplamış?”. Çocuklar bu tarz detaylara fazlaca eğiliyor. Ancak kitap, daha çocuk sormadan soruyu sorarak okuma hazzında bir artış sağladığı gibi çocuğun düşünce tarzına konuşarak çocuğun kendini iyi hissetmesini sağlıyor ve okuma eyleminin tekrarlanması olasılığını artırıyor.
Tamamı: thebonibon.wordpress.com/...ormanda-oyun...
95 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.