Genetik Anahtarlar (Bu isme bayıldım)
Başlangıç noktamız tam bir bilmece. Vücudumuz, yüzlerce farklı türde hücreden oluşmuştur. Dokularımıza ve organları mıza kendine özgü biçimlerini ve işlevlerini kazandıran da bu hücre çeşitliliğidir. Kemiklerimizi, sinirlerimizi, b ağırsak larım ıb ağırsak larım ı zı vb. oluşturan hücrelerin görünümü ve işleyişi birbirinden tamamen farklıdır. Bu farklılıklara rağmen, v ü c u d u mu z d a hücreler aslında büyük bir benzerlik de taşır: Hepsinde de tıpa tıp aynı DNA bulunur. Eğer vücudumuzun, dokularımızın ve organlarımızın yapılış bilgisi DNA’da saklıysa, o zaman nasıl oluyor da kas, sinir ve kemik hücreleri kadar birbirinden farklı hücrelerdeki DNA hep aynı? Cevap, her bir hücrede hangi DNA parçalarının (genlerin) devreye girdiğinde yatıyor. Bir deri hücresi, bir sinir hücresin den farklıdır; çünkü deri hücresinde etkin olan genlerle sinir hücresinde etkin olan genler farklıdır. Bir gen devreye sokuldu ğu, yani 'açıldığı’ zaman o hücrenin neye benzeyeceği ve ne yapacağında etkili olacak bir protein oluşturur. Dolayısıyla, gözdeki bir hücrenin, elin kemiklerindeki bir hücreden farklı olmasım sağlayan şeyin ne olduğunu anlayabilmek için önce, her bir hücredeki ve dokudaki gen etkinliğini kontrol eden genetik açma-kapama düğmeleri, yani genetik anahtarlar hak kında bilgi sahibi olmamız gerekir. İşte, önemli gerçek: Genetik anahtarlar, parçalarımızın yerli yerine monte edilmesine yarar. Başlangıçta, vücudumuzun ya pımı için gerekli bütün DNA’yı barındıran tek bir hücreden iba retiz. Vücudun bütününün planı, mikroskobik büyüklükteki bu tek hücrenin içinde saklı talimatlara uyulmasıyla yavaş yavaş ortaya çıkar. Her şeyi içinde barındıran bu yumurta hücresin den yola çıkıp, her şeyi yerli yerinde trilyonlarca özelleşmiş hücresiyle tam bir insana varmak için bütün gen kümelerinin, gelişim evrelerinin tam olarak doğru bir noktasında devreye sokulması ya da devreden çıkarılması gerekecektir. Tıpkı bir konçertonun çok sayıda enstrümandan çıkan tek tek notaların biraraya gelip oluşması gibi vücudumuz da, gelişim sırasında her bir hücrede açılıp kapatılan genlerin bir bileşiminden oluşur.
Sayfa 59Kitabı okudu
·
8 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.