Gönderi

Mısır hiyerogliflerini çözen Champollion’un daha 12 yaşında iken siyaset alanında düşünce yürüttüğünden söz edilir mesela. Mozart müziğe başladığında 3 yaşındadır. Paskal daha 12 yaşında iken Öklit geometrisinin ilk ilkelerini hiçbir kaynağa başvurmadan keşfetmiş, 25 yaşında matematiği bırakarak sadece felsefe ve teoloji ile ilgilenmeye başlamış, 39 yaşında ölmüştür. Batının “Avicenna” olarak tanıdığı “Filozofların Prensi” İbn Sina saray hekimliğine getirildiğinde henüz 18 yaşındadır. Sultan Mehmet İstanbul’u fethettiğinde 21’inde, Makedonya Kralı Büyük İskender (III. Alexandros) 12 yıl 8 ay gibi bir süreiçinde bilindik dünyanın neredeyse tamamını fethedip de gözlerini ebediyen kapadığında 33’ündedir. Daha 17 yaşından itibaren Fransız şiirini bütünüyle yenileştiren Arthur Rimbaud şiir macerasını 21 yaşında noktalamıştır bile. John Keats 25 yaşında ölmüştür. Kendisinden sonraki Rus edebiyatını tümüyle etkileyen Puşkin 38 yaşında bir düelloda kaybeder yaşamını. Yine bir düello sonucu yaşamını yitirdiğinde Lemontov 27 yaşındadır. Müzehher Erim’in yorumuyla “başka hiçbir dile çevrilemeyen, çevrilse de kendisinden geriye bir şey kalmayan” kıymetteki şiirlerin sahibi Latin şair Catullus öldüğünde 26 yaşındadır. Musset 47 yaşında ölür. Shakespeare’in çağdaşı Marlowe 29 yaşındayken bir kavgada öldürülür, Shakespeare ile aynı yıl doğmuş olmasına rağmen ondan önce 4 büyük oyun vermeyi başarmıştır üstelik. İngiliz edebiyatının lanetli şairi Shelley bir yelkenli kazasında öldüğünde 30 yaşındadır. İngiliz şiirinin Rimbaud’su olarak tanınan DylanTomas ilk şiir kitabını 19 yaşında yayımlar, öldüğünde 39 yaşındadır. George Traki 27 yaşında ölmüştür. Sergey Yasenin intihar ettiğinde 30. yaşının içindedir. Cesedinin yanında,Mayakovski’ ye hitaben kendi kanıyla yazdığı şiir vardır; “Elveda dostum benim, elveda.” Onun intiharını kınayan Mayakovski’ de genç yaşında intihar edecektir. Divan’ını 24 yaşında tertip eden, Hüsn ü Aşk’ ı 26’sında bitiren Şeyh Galip öldüğünde 41 yaşındadır. Ortalama insan ömrünü 70 olarak düşünen “35 Yaş” şairi Orhan Veli de erken gideceğini hissetmiş gibi erken parlayanlardır. Bazıları ise şehrayin pırıltılarını göstermek için iyice bekler, iyice gecikirler. “El-fakirü’l hakir ser-mimaran-ı hassa” Sinan, ustalık eseri olan Selimiye Camii’ni bitirdiğinde 86 yaşındadır. Köprülü 80 yaşında sadrazam olur, III. Murat devri sadrazamlarından Mesih Paşa 90’ında.Üstelik Mesih Paşa’nın önünde bir cami yaptıracak kadar da zamanı vardır. Yavuz Selim tahta ancak 42 yaşındayken geçebilir. Sürdüğü saltanat da hepi topu 8 yıldır şunun şurasında. Ama İbn-i Kemal’in benzetmesi ile süresi kısa gölgesi uzun bir ikindi güneşidir o, “şems-i asr”. Aşıkpaşazade kendisini geleceğebırakan eseri Tarih’ini yazmaya başladığında 80’li yaşlarını sürmektedir. Abdülhak Şinasi Hisar ilk romanı olan Fehim Bey ve Biz’ i kaleme aldığında 60’ına merdiven dayamıştır çoktan. Penelope Fitzgerald ilk romanını yazdığında 60 yaşındadır. Defoe, kendi ifadesiyle on üç kez zengin olup on üç kez yoksul düşen bu ingiliz, yazarlığa 40’ından sonra soyunur, dünya edebiyatının başyapıtlarından biri olan Robenson Crusoe’yu ancak 59 yaşında iken yazabilir. Benim şu an yaptığım gibi, herhangi bir ansiklopedinin sayfaları arasında bütünüyle raslantısal bir gezinti bile şunu fark etmemizi sağlar ki dehanın yaşı yoktur, onun ne zaman parlayacağı belli olmaz. Bazılarının erken parlamasına mukabil bazıları geç kalır. Belki uğraştıkları malzemeden kaynaklanır bu gecikme. Taş kelimeye, cümle mısraya benzemez çünkü.
·
83 views
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.