Kitaptaki "sarsılmazlık" kavramından kasıt haksızlığa ve hakarete uğramaması gerektiğiyle ilgilidir. Bilgeyi sarsabilecek iki durumu bu şekilde izah eder: haksızlıklar ve hakaretler. Kitapta önce haksızlığın neler olabileceğini sonrasında da hakaret tiplerini anlatır ki toplamda bilgenin her ikisinden de hiçbir şekilde etkilenmemesi gerektiğini söyler. Seneca'nın Mutlu Yaşam Üzerine kitabında da değinildiği gibi "ortodoks" bir Stoacılık söz konusu. Yani alışılmışın dışında, ortak yarar için çalışmanın ve insanlara yarar sağlamanın temel hedef olduğu bir anlayış ön plandadır. Bunu doğayla uyumla sağlamayı önerir. Uyum için de en yüce "iyi" noktası olan bilgeliğin edinimi gereklidir. Bilge, Seneca'nın da dediği gibi sadece gözüyle gördüğüyle değil aynı zamanda zihniyle kavrayabileceği ulvi gerçekleri temaşa sanatıyla analiz edebilen kişidir. Yani doğadaki nesnelere ve yıldızlara bakarak derinlikli düşünebilmesi gerekmektedir. Kozmik evren devletleri olduğu gibi Platon'un söylediği gibi bu dünyadaki geçici devletler olan bizlerin de kendi iç dünyası bulunmaktadır. Temelde hedef önce bu dünyayı güzelleştirmek olmalıdır. Zirveye gidiş dik ve zorlu olabilir, bu süreçte sıklıkla haksızlık karşımıza çıkacaktır. Fakat büyük sabırla yaralanmamayı öğrenmek gerekir. Yaralanmaz olan darbe almayan değil, ondan incinmeyendir demesi de buna işarettir. Bilge, hiçbir haksızlıktan etkilenmemelidir. Onun ruhu tüm bu saldırıları bertaraf edecek güçte olandır. Dik durmak, keyifli olmak ve sabırla bu durumu harmanlamak haksızlıklara karşı en güçlü duruştur. Her şeyinizi alsalar da alamayacakları en değerli varlığınız karakteriniz olacaktır. Hakaret ise haksızlığa kıyasla daha zayıftır. Hakir görmekten gelir, birinin sizi hakir görebilmesi için seviye olarak sizden iyi olması gerekir. Öyle değilse, söyledikleri sözlerin hiçbir manası yoktur. Söylenenleri takıyorsanız zihninizin içi boş demektir ve bunlarla yer kaplıyor demektir. Boş sözlere zihinde yerin olmaması gerekir. Haksızlık ve hakaret edenler ceza almalı mı? Tabii ki almalı, bir daha yapmasın en azından kendini düzeltmeye aday olsun deriz. Son söz olarak 3 tür yaşam var denir: haz, temaşa ve eylem hayatları. Biz bu üçünü harmanladığımızda ancak en yüce "iyi" olabiliriz. Temaşa ederek eylemde olan bir birey bu eylemden haz alırsa her gün zirvede uyur, zirvede uyanır vesselam.

Bilgenin Sarsılmazlığı Üzerine - İnziva ÜzerineSeneca · Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları · 20222,633 okunma

·

389 views

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Enes AKYÜZ