Rumen yazar Panait Istrati'nin, Komünist Parti'nin daveti üzerine, 1927-29 yılları arasında ziyaret ettiği Sovyetler Birliği üzerine gözlemleri, ziyaret sonrası politikaya umutsuzluğunu artırmış ve kendisini neredeyse apolitik hale getirmiş. Zamanın Sovyet liderlerine yaptığı, "aykırı düşünce ve inançtan korkmayınız, daha ziyade, kısır düşünce ve iki yüzlü uyumlulardan korkunuz!" (s. 98) uyarısı kitabın da bir nevi özeti aslında. Tüm devrim ve reform dönemlerinin de en büyük hastalıklarından biri aynı zamanda... Bu görüşünü destekler mahiyette, Troçki ve diğer ilk kuşak öncü devrimci liderlerin 1920'lerin başlarından itibaren tasfiyesine gösterdiği tepki ve Maksim Gorki'nin, Lenin tarafından sürgüne yollandığı İtalya dönüşü 1928'de takındığı pragmatik ve "eyyamcı" tutuma eleştirisi, kitabın dikkat çekici bölümleri... Bizzat kendisi de Kerensky'nin yanında 1917'nin kaotik atmosferinde rol almış olan, sosyolog Pitirim Sorokin'in "devrimlerin iki aşaması vardır: ilki inşacı ve dinamik, ikincisi yıkıcı ve statükocu" sözleriyle ifade ettiği ikinci aşamanın yakın tanığı olması da Istrati'nin gözlemlerini değerli kılıyor. Sovyet Komünist Partisi'nin üye yapısına dair naklettiği şu istatistik de bunu ortaya koyuyor: "Mart 1928'de partinin 720 bin üyesi vardı, bunun sadece % 11'i 1917'den önce partide bulunuyordu. % 32,5'i partiye 1920'ye kadar girmişlerdi, yani iç savaş sırasında; % 66'sı ise 1921-27 arasında girdi, yani Devrim başarılı olduktan ve kesin mücadele devri bittikten sonra." (s. 59) Stalin, işte bu parti üye yapısına dayanarak Troçki, Zinovyev, Kamenev, Buharin gibi liderleri tasfiye edebilmişti...

Sovyetler 1929Panait Istrati · Pencere Yayınları · 04 okunma

·

60 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Mehmet Akif Koç