Gönderi
Spoiler içerir.
İntibah Türk Edebiyatında roman akımının başlangıcı olarak kabul edilen ve vatan şairi olarak adlandırılan büyük usta Namık Kemal tarafından yazılan ilk edebi romandır. Roman 20'li yaşlarının başında olan Ali Bey, hayat kadınlığı yapan Mehpeyker ve cariye Dilaşup'un etrafında dönüyor. Kısaca özetlemek gerekirse;
Ali Bey kendini ilime vermiş bir beyefendi, Mehpeyker ile tanışıp aşık oluyorlar ve sonrasında Mehpeyker'in hayat kadını olmasını öğrenmesine rağmen ilişkisine devam ediyor ancak bir şekilde kıskançlık vesilesiyle ayrılıyorlar. Ali Bey annesinin ona bulduğu bir cariye olan Dilaşup ile evleniyor ve mutlu bir evlilik yaşarken Mehpeyker'in yaptığı sinsice planlar doğrultusunda evlilikleri bozuluyor ve sonrasında olanlar oluyor.
Kitap döneminin rezaletini çok iyi yansıtan bir eser. Çünkü bu kitap, kadının nasıl ayaklar altına alındığını, erkeğin toksik maskülenitesine ve olgunlaşmamış benliğine nasıl yenik düştüğünü gösteriyor ve pişmanlığın çare etmediğini gözler önüne seriyor. Ali Bey, hayatında annesinden başka bir kadın görmemiş, öfke kontrol problemi olan, şiddet eğilimli, benliğiyle ilgili olgunluk problemleri yaşayan ve sorgusuz sualsiz duyduklarına inanan ve aslında hala günümüzde yaşamakta olan bir karakter. Mehpeyker ise kirli bir geçmişi olmasına rağmen birlikte oldukları zaman zarfında Ali Bey'e hiçbir zaman yalan söylememiş ve her zaman dürüst olmuş, sonrasında ise Ali Bey'i kaybetmesiyle intikam peşine düşmüş pek de masum olmayan bir kadın figür. Bu iki kötü karakterin arasında olan masum Dilaşup'a oluyor. Mehpeyker'in kurduğu tuzağa şıp diye düşen basiretsiz Ali Bey, ki bu basiretsize Bey demek de hata olur, Dilaşup'a düşman görmüş gibi saldırıp duvardan duvara vuruyor, Dilaşup onun için ölmeye dünden razı iken Ali Bey'in doğruyu sorgulama becerisinden yoksun, her duyduğuna inanan zehirlenmiş zihni yüzünden hem Dilaşup hem Ali'nin annesi helak oluyor.
Namık Kemal, bu duyguları okuyucuya iletme konusunda gayet başarılı bir üslup kullanmış ancak kitabın dili biraz ağır. Ayrıca, romantizm akımı ve mozarella peyniri gibi uzayan betimlemeleri sevmeyenler için asla tavsiye etmiyorum.
İntibah 1876 yılında yayımlanan bir eser. Kadının toplumdaki yeri o zamanlara oranla çok çok daha iyi olsa da bu hala yeterli değil. Türkiye toplumu olarak sorgulamamız gereken bir 'namus' kavramı var ki bu kitapta intikam girişimlerine başlamadan öncesinde bile Mehpeyker betimlenirken hayat kadını olduğu için çok kötü, namussuz, iffetsiz bir karakter olarak anlatılıyor. Ancak zamanın şartlarına göre, kadınların mal gibi alınıp satıldığı iğrenç bir düzende çocukluktan cariye olarak satılmış ve bu işe başlatılmış, Ali Bey'e aşık olduktan sonra ona tek bir yalan söylememiş bir kadının mı yoksa karısından ayrıldıktan sonra ona 'hak' görülen eğlencelere koşturan kerhanelerden çıkmayan, çirkin bir iftira ile karısının 'namus uğruna' kafasını duvarlara vurup onu döven ve evden kovan adamın mı namussuz olduğunu tartışmak, ülkemizde ve toplumumuzda süregelen bir sorundur. Mehpeyker, Ali Bey ve Dilaşup'un bu hikayesini günümüzdeki yaşantılara, namusun göreceliliğine, kadının toplumdaki yerine ve erkeğin sahip olduğu ayrıcalıklara rahatlıkla uyarlayabilirsiniz.
·
35 views
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.