Mehmed Uzun Kürt dilinin yasak olduğu bir dönemde, bir çok Kürt yazarın aksine egemen dilde değil anadilinde yazmayı tercih etmiştir. Özellikle, zayıf olan Kürtçe yazı dilini geliştirmek, ortak bir edebi dil oluşturmak ve Kürt hikâye anlatım geleneğini canlandırmaya yönelik yaptığı çalışmalarla modern Kürt edebiyatında kurucu bir role sahiptir. Kürt edebiyatı alanındaki çalışmaları nedeniyle, dönemin siyasi rejimi tarafından defalarca Türklüğe hakaret, bölücülük ve terörizme destek gerekçeleri ile suçlanan yazar, uzun süre sürgünde yaşamış ve yalnızca hayatının son yıllarında Türkiye'ye geri dönebilmiştir. Uzun'un, yazmış olduğu bu eserde doğum günü ve isminin hikâyesiyle ilgili yazdıklarını aktarmak gerekirse şöyledir: "Esas ismim yasak olduğu için Mehmet oldum. Esas soyadım yasak olduğu için Uzun oldum. Bir insan olarak hiçbir değerim olmadığı, sadece ehlileştirilmesi gereken bir sürünün mensubu olarak görüldüğüm için de, en rahat şekliyle, künyeme 1.1.1953 yazıldı. Önadım Mehmed, dedemin ismi Hemê'den geliyor. Hemê, Memê, doğduğum yörelerde gündelik yaşamda en çok kullanılan isimlerden. Ama bu isim resmi hayatta yasak; bu ismi alamazsınız, bu isimle nüfus kaydı yaptıramazsınız, bu isimle hiçbir resmi kuruma başvuramazsınız. Ve ismim de Hemê, Memê ya da Muhammed iken Türkiye'nin kurnazca, çok bilinçli biçimde yasalarla ön gördüğü Mehmet oluyor. (Avrupalılar Türkçenin t sesini daha yumuşak söylediklerini için de Mehmet, Avrupa'da Mehmed oldu.) Soyadım Uzun'a gelince, bu da yine dedemden geliyor. Biro dedemin dedesinin ismi. Dirêj de onun lakabı, yani uzun. Biroyê Dirêj, yani uzun Biro. Ama yine isimlere ilişkin yasalara göre hem Biro 'Türk örf ve adetlerine' uygun değil hem de Dirêj Kürtçe olduğu için yasak. Bu nedenle resmi kurumlar tarafından Biro tamamıyla atılıyor, Direj de Türkçesiyle Uzun haline getiriliyor ve 'sizin soyadınız Uzun olsun' deniliyor." Her ne kadar Ruhun Gökkuşağı "anlatı" olarak geçse de Uzun'un otobiyografisi gibi de okunabilir. Uzun'un ilk Türkçe yazılmış eseri olan Ruhun Gökkuşağı'nda çocukluk yılları, yattığı ceza evleri, arkadaşları, dostları, Yazarlığının büyük bir kısmını geçirdiği sürgün yılları, küçük aşk maceraları, stockholm anıları, yolculuk boyunca yanından ayırmadığı ekelöf ve dizeleri, okuduğu ve benimsediği şairler, yazarlar, Aşk gibi aydınlık ölüm gibi karanlık ve Nar Çiçekleri adlı eserlerine ilişkin açılan dava ve duruşmalardan bahsediliyor. Ve 2005 senesinde kendi deyimiyle, kesin dönüş kararı verdiği Türkiye'ye, Türkçe merhaba diyor. Eğer hâlâ Mehmed Uzun okumadıysanız "Ruhun Gökkuşağı" ile başlamanızı tavsiye ederim. Keyifli okumalar, Kitapla kalın... :)

Ruhun GökkuşağıMehmed Uzun · İthaki Yayınları · 2013741 okunma

·

230 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Gogolun Paltosu