Item: Ruh Sağlığı
Rating: 6 puan verdi
Author: Mamoste

Mamoste

@mamosste·

03 Mayıs 2021 17:41

144 syf.

6/10 puan verdi

Merhaba arkadaşlar. Sizinle okumuş olduğum Ruh Sağlığı isimli kitabın değerlendirmesini paylaşmak istiyorum. Okuma oranının düşük olması sebebiyle kısa bir değerlendirme yapıp köşeye çekilmek makul gibi görünse de ileride değerleneceğini düşündüğüm için -Spoiler verebilirim- biraz detaya inmek istedim. Değerlendirmemiz şu başlıklar altında ele alınacaktır: * Giriş: Kitabı nasıl keşfettim? * Yazarı hakkında kısa bilgi *Kitaba dair kısa değerlendirmeler *Kitapta değinilen Akıl ve Heva'nın kısa izahı *Beğendiğim bölüm ve birkaç alıntı *Kitabı okumayı düşünenlere tavsiye ************** KİTABI NASIL KEŞFETTİM? Okumak başlı başına bir devrim kanımca. Ve takriben 3-4 yıldır düzenli olarak kitap okur ve zihnen bu devrimi gerçekleştirmeye çalışırım. İlgi duyduğum konular var olmakla birlikte genel itibari ile soyut düşünmeye daha fazla mesai harcamaktayım. Bundan dolayı bir düşünce sistemi olan felsefe dalında ele alınan kitaplara ilgi duyuyor ve anlamaya çalışıyorum. Bu kitabı ise Ahlak Felsefesi dersi için kaynak ararken keşfettim. Öyle abartıldığı kadar da yokmuş dedirtse de (son bölümde değineceğim) kendi hesabımca istifade ettim. ********* YAZARI HAKKINDA KISA BILGI: Ebu Bekir Muhammed b. Zekeriyya b. Yahya er-Razi, 865 yılında Tahran yakınlarındaki Rey Şehrinde doğmuştur. Batılıların "Rhazes, Medicus ve Albubator" gibi farklı şekillerde isimlendirdikleri filozofun gençlik dönemi hakkında çok fazla bilgiye sahip değiliz. Razi çeşitli ilim kültür merkezlerinden edebiyat, tıp, felsefe ve astronomi alanlarında ilim tahsil etmiş; Yunan, Hint, Fars ve İslam tıbbını öğrenerek Galen'den sonra hiçbir hekimin sahip olmadığı derecede tıp bilgisine sahip olmuştur. Otorite ve üstünlüğünden dolayı islam dünyasının tartışmasız en büyük hekimi kabul edilerek "Calinusul- Arap" (arapların Galeni) diye isimlendirilmiştir. Rey ile Bağdat'taki hastahenelerde başhekimlik görevini icra etmiştir. Razi bunların yanısıra metafizik düşüncesi ile ahlak anlayışıyla ön plana çıkmıştır. Özellikle metafizik düşüncesini dayandırdığı 'beş ezeli varlık' anlayışı ile din, kutsal kitaplar ve peygamberler hakkındaki görüşlerinin İslami anlayışla uyuşmamasından dolayı mulhidlikle suçlanmıştır. Hayatının sonlarına doğru görme özelliğini kaybeden Razi (kimya deneyleri sırasında) 925 tarihinde Rey'de vefat etmiştir. KİTABA DAİR KISA DEĞERLENDİRMELER Bilindiği kadarıyla İslâm düşüncesinde eṭ-Ṭıbbü’r-rûḥânî başlığıyla eser yazan ilk düşünür Ebû Bekir er-Râzî’dir. Râzî eserinde tıp ilminin biri bedenî, diğeri ruhî şeklinde iki dalından bahseder. Bunların ilki fizyolojik hastalıkları önlemeyi ve tedavisini, ikincisi ahlâkî hastalıklardan korunmayı, bunları tedavi ederek insanı erdemli kılmayı amaçlar. Râzî bedenle ruh arasındaki ilişkide yönetimin ruha ait olduğunu düşünmüş, insanda gelişen psikolojik uyarmaların ve ruhun çektiği elemlerin fizyolojik belirtilerle açıklanabileceğini ifade etmiş, bu sebeple beden tabibinin aynı zamanda ruh tabibi olması gerektiğini söylemiştir. Bu maksatla mânevî hekimlik için bazı kurallar koymuştur. Râzî’nin eṭ-Ṭıbbü’r-rûḥânî’yi telif etmesinin sebebi bedenî hekimlikle mânevî hekimlik arasında bir bağ görmesidir. Eserini, daha çok rezîletlerin ele alındığı yirmi bölüme ayıran Râzî insanın tutkularını aklın buyruğuna vermesi gerektiğini düşünür. Eflâtun’da görüldüğü gibi nefsin melekelerini inceler ve nefsin kusurlarını bilmenin önemi üzerinde durur. Cinsel aşk, kendini beğenme, kıskançlık, öfke, yalan, cimrilik, kaygı, üzüntü, hayâsızlık, şehvet düşkünlüğü, bir şeye körü körüne bağımlılık gibi kötü huyları tahlil eder ve bunlardan kurtulmanın yollarını gösterir. ************** KİTAPTA DEĞİNİLEN AKIL VE HEVA'NIN KISA İZAHI Bu kitapta Razi baştan sona kadar akıl ile heva karşıtlığını ele alır. Eserin ilk bölümü aklın faziletine; ikinci bölümü ise hevanın sebep olduğu reziletlere ayrılmıştır. Peki akıl ile hevanın mahiyeti nedir ? Akıl: insanı yöneten rûhi bir kuvvet, Allah tarafından insana, hem fiziki dünyada hem de öte dünyada hayatını rahatlaştıran ve güzelleştiren şeyleri elde etmesine kılavuzluk eder. Dolayısı ile insanoğlu eylemlerini diğer canlılardan üstün olmasını sağlayan, aynı zamanda bütün iyiliklerin de kaynağı olan aklın rehberliğinde gerçekleştirmelidir. Heva: Sözlükte heves, meyil gibi anlamlara gelen heva kelimesi terim olarak "nefsin, akıl ve din tarafından yasaklanan kötü arzulara karşı olan eğilimi" yahut " doğruluk, hak ve faziletten saparak haz ve menfaatlere yönelen nefis manasında kullanılmıştır. Yazar buna rağmen: "Akıl sahiplerinin en büyük vazifesi hevayı kontrol altına almaktır. Bu fazilet sosyokültürel farklılıklar, psikolojik unsurlar gözetilerek yapılmalıdır. Bu bakımdan herkese eşit şekilde ahlaki sorumluluklar yüklenmemeli, zira adaletsizlik yapılmış olur." diyerek bizi ikaz eder. BEĞENDİĞİM BÖLÜM VE BİRKAÇ ALINTI Beğendiğim kesim kitabın 18. bölümünü teşkil eden "Dünyevi Rütbe ve Makamları İsteme Hakkında" başlığı altında ele alınan, akıl ile hevanın keskin sınırlarının çizildiği bölüm idi. Aslında değinilen mevzu ile üslûp aynıydı. Başından sonuna değin, irdelenen, insan olduğu için, sık sık hatırlatılan ve orta paydada tutulan fazilet ve reziletin en berrak açıklaması bu bölümdeydi. Yazar evvela 3 hali "Şu an: gelişimin anbean gerçekleştiği merhale, aşağı olan/ yerilen ve övülen" olarak açıklar. Akabinde bize arzuların mutedil olmaması durumunda -yani ifrat ve tefrit hali üzere oluşunu baz alarak- oluşacak problemleri örnek üzerinden ayrıntılarıyla açıklar. Bu evrimi gerçekleştiren akıl ve hevaya dair tatmin edici bir izaha girişir. İzah şöyledir: " Akıl insana hem lehinde hem de aleyhinde olanı gösterirken heva; insana sadece lehinde olanı gösterir. Akıl verdiği kararları delil ve açık bir gerekçe ile desteklerken heva, insanları mantıki olarak ifade edilen ve ortaya konan bir delille değil, sadece uygun görme ve meyille ikna etmektedir. Bazen heva, akıl şeklinde görünmeye çalıştığından, belli bir mantık formunu benimser. Ancak onun bu konumda iken ortaya koyduğu delil kesik, ileri sürdüğü gerekçe de açık ve net değildir." KİTABI OKUMAYI DÜŞÜNENLERE TAVSİYE Kitabı eleştirmeyi düşündüğümde elim ayağım titriyor:) sonuçta bir emek söz konusu ve mütercimin akademik kariyeri de hesaba katılırsa sende kimsin diyorum kendime, kapa çeneni ve sus! Bu eleştiriyi okuma sürecimi hesaba katarak yapıyorum. Kitabın çevirisi bence fiyaskoydu. Daha iyi çevirisini bulabiliyorsanız oradan okuyun. Cümle tertipleri akademik dilden uzak ve yer yer anlaşılmaz idi. Çoğu pasajda bağlamdan koptuğum için varsayımlarda bulunarak not aldım. Not: bu çalışmamı TDV islam ansiklopedisi ile mevcut kitaptan yararlanarak hazırladım. Hatalı olduğumu düşündüğünüz kısım/kısımları " değiştirmenizi tavsiye ediyorum" diyerek iletebilirsiniz. KİTAPLA KALIN...

Ruh SağlığıEbu Bekir Razi · İz Yayıncılık · 2011143 okunma

333 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Mamoste