Schopenhauer ve Başyapıtı üzerine; İnsan bildiklerini kendisine söyleyemiyor sanırım, kitaplar işte tam da bu işe yarıyor. Bu kitap bana bildiklerimi kendime söylemeye cesaretim olmadığı anda rastladı. Schopenhauer size her zaman ve her okumada daha fazlasını verebilecek bir yaşam eğitmeni olabiliyor. Aslında dili ağır değildir. Şöyle ki; felsefe eserlerin çevirilerinde dil konusunda başlı başına tartışmalar yapılıp önceden alınan kararlar tekrar gözden geçirilmeli diye düşünüyorum. Sorun benim anladığım kadarıyla, çevirilerden ziyade felsefi kavramların Türkçe karşılıklarıyla da ilgili. En basitinden istem nedir mevzusu bile çok su götürür. Kitap özeline girmeden, bu ülkedeki felsefe bölümlerinin, hocalarının, yayın evlerinin neye derman olduğunu anlamıyorum. Schopenhauer son dönem felsefe tarihinin en yetkin isimlerinden biri. Bu adamın en önemli eseri, başyapıtım dediği “isteme ve tasarım olarak dünya” mı, evet. Söz konusu kitap "nietzsche"yi en çok etkileyen kitaplardan biri mi, evet. Nasıl olur da Türkiye’de hala bu kitabın tam çevirisi bulunmaz. Bu kitabın tam çevirisinin bulunmadığı bir ülkede kimse felsefe eğitiminden bahsetmemelidir. Kitap özet olarak Levent Özşar tarafından çevrilmiş. Önsözde de çevirmen kant, hegel fiche, schelling gibi filozoflarla yapılan hesaplaşmayı kestiğini belirtiyor. Oysa felsefe kitabında bence en önemli kısımlardan birisi zaten bu hesaplaşmalardır. Gerçi kitapta kant'la ilgili hesaplaşmaların bir kısmını bulabilmekteyiz. Levent Özşar çevirisi için beğenilmediği yorumlarını göz ardı edip bu kitaba her hal ve şartta sabır gösterilmelidir kanımca. Dediğim gibi birkaç kavramı ve kelimeyi kafada oturttuğunuz an kitabın ağır bir dili olmadığını göreceksiniz. Ancak oldukça ağır konulara sahiptir. Yani felsefi düşünme temeli olmayan birinin kavraması oldukça zorlayıcı olabilir. Ben ilk okumamda yarım bırakmış, ikinci okumamda yarıyı geçmiş :) , son okumamda bitirebilmiş birisi olarak, bir süre sonra tekrar okumayı düşünüyorum. Kitapta schopenhauer'ın birey ve çevresinin temellendirilmesi, birbiriyle ilişkileri, sanat ve sanat dallarının nitelikleri ile değerleri ve yaşam ile ilgili saptamalar bulunmakta. Bir taraftan dünya benim tasarımımdır derken diğer taraftan özün sorgulanmayacağını işaret etmektedir. Ayrıca eserdeki alıntılarda sık sık platon ve kant geçmektedir. Kitapla ilgili dikkatimi çeken noktalardan biri de müziğe bakışı oldu. Hocamız tüm sanat dallarını bir yere müziği başka bir yere koymuş. Bunun nedeni de oldukça akla yatkın. Şöyle alıntılarsam: " müzik görüngü dünyasını baştan sona görmezden gelir. O, bir yere kadar, dünya hiç olmasaydı da var olabilirdi. Bu başka sanatlar için söylenemez. Müzik başka sanatlar gibi ideaların kopyası değil, istemenin kendisinin kopyasıdır. İstemenin nesneleşmesi idealardır. Müziğin etkisinin öteki sanatlardan daha güçlü olmasının, onun insanın içine işlemesinin nedeni budur. Çünkü onlar olsa olsa gölgeden söz eder. oysa müzik özü söyler" Bir başkası; bilgi, isteme ve deha üçgeninde beliriyor. Akli irade yani anlak, nefis yani öz tutku ve uyanış yani üst insana geçiş (Nietzsche’ye göre) arasındaki dengeyi çok iyi çözümlemiştir. Tırnak içine alınıp üzerine düşünülmesi gereken çok çeşitli kesitler olduğunu söylemek mümkün. bu kesitler üzerinde tartışmalar yürütebilirsek schopenhauer'u kadın düşmanı karamsar felsefeci sığlığında tanımlamaktan da kurtuluruz belki. 19. Yüz Yıl Avrupasının düşünce tarzını derinden etkilemiş olan Schopenhauer’ın fikirleri günümüzde hala dünya ile kurduğumuz bağlantıda etkisi görülen bir filozoftur. Sadece bu değil, aynı zamanda deneyimlerimizin, içsel arzularımızın sembolik davranışlarımıza yansımasından tutun kendimize ait bir parçayı dünyaya bırakma isteğimize kadar derin bir anlayışın köklerine sahiptir. Schopenhauer’ın fikirlerini temel almış ve aynı felsefe içerisinde incelenebilecek bazı filmler bırakıyorum, vakti olanlar için. Ayrıca sabrınıza teşekkürler. Andrei Rublev (1966) Andrei Tarkovsky I Can’t Sleep (1994) Claire Denis Nashville (1975) Robert Altman Inland Empire (2006) David Lynch

İsteme ve Tasarım Olarak Dünya (Cep boy)Arthur Schopenhauer · Biblos · 2005535 okunma

··

1.069 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

W Ockham