Gönderi
Odysseia- Homeros
Yaklaşık 3000 yıl önce böyle bir eserin nasıl ortaya koyulabildiğini kavramak oldukça güç, ama bunu anlama süreci, genel tarih algısının, uygarlığın gelişimi gibi şeylerin yıkılıp yeniden yorumlanması çabasıyla doğru orantıda ilerleyecektir.
Odysseia Antik Yunanda Troya Savaşı destanlar çemberi içinde "nostoi" yani savaşın sonuçlanmasıyla geri dönüş destanlarına ait bir parça. Odysseus ve adamlarının Troya'dan ayrılıp, kendi toprakları olan İthake'ye çetrefilli dönüşünü anlatmakta.
Eser, Odysseus'un 10 yıldır ayrı kaldığı evinden başlamakta. Odysseus'un öldüğünü düşünen İthake'nin diğer ileri gelenleri karısı Penelope'ye talip olurlar ve saraya çöreklenip, zaten bir başı olmayıp zor idare edilen sarayın kaynaklarını tüketirler, her gün şölen yaparlar, Penelopeye diretirler artık birimizi seç diye, ama Penelope farklı oyunlarla taliplerden biriyle evlenmekten kurtulur. Bu olanlara dayanamayan ve artık ergen yaşa gelmiş oğlu Thelemakhe ise babasını aramaya karar verir ve denize açılır, ama taliplerin Odysseus'un oğlu Thelemakhe ile ilgili kötü planları vardır. Thelemakhe dost topraklara varır, babasının izini arar, dost krallar tarafından konuk edilir. Bu akış burada kesilip daha sonra Odysseus'un gerçek zamanlı hikayesi anlatılmaya başlanır. Su perisi Kalypso'nun adasında olan Odysseus hakkında tanrılar, artık evine dönmesi gerektiğini düşünürler. Bununla birlikte Odysseus'un daha önce yaptıklarından dolayı en büyük düşmanı denizler tanrısı Poseidon'dur. Tanrılar bu kararı alsalar bile Poseidon'un öfkesi bitmez. Odysseus adadan yaptığı bir salla ayrılır, ama Poseidon onun başına türlü belalar getirerek yine evine ulaştırmaz. Salı batan Odysseus yüzerek Phaiakların ülkesine çıkar. Burada kralın kızıyla karşılaşan Odysseus, Athena'nın da yardımıyla Phaiakların kıralı Alkinnos'un sarayına gelir ve derdini krala anlatır. Kral onu evine götürecek gemi ve tayfayı verecektir. Bu esnada Odysseus yapılan bir şölende başından geçen serüvenleri anlatır. Troya'dan açılan Odysseus sert bir fırtına yüzünden Lotus Yiyenlerin Ülkesine sürüklenir. Lotus yiyen birkaç tayfası aklını yitirdiği için onları orada kaybeder. Daha sonra tekrar denize açılan Odysseus tepegöz denen devlerin adasına düşer. Orada bir tepegözün mağarasına girer ve tepegöz 6 arkadaşını yer. Odysseus tepegözün gözünü kör ederek oradan kaçar. Bununla birlikte kör ettiği dev Poseidon'un çocuklarından biridir. Tekrar denizlere açılan Odysseus rüzgarlar tanrısının adasına varır. Tanrı burada Odysseus'a rüzgarların hapsolduğu bir torba verir, evlerine rahatça varabilsinler diye. Denize açılırlar. Fakat meraklı arkadaşları torbayı açıp rüzgarları serbest bırakırlar ve yine fırtınada savrulurlar. Daha sonra Laistrygon denen yamyamların adasına gelirler. Burada Odysseus kendi gemisindeki arkadaşları hariç tüm arkadaşlarını kaybeder. Daha sonra büyücü Kirke'nin adasına çıkan Odysseus, arkadaşlarından birkaçını Kirke'nin yanına gönderir. Fakat Kirke arkadaşlarını domuza çevirir. Daha sonra Hermes'in yardımıyla Kirke'nin büyüsünden kurtulan Odysseus, Kirke'ye belirli şartlar sunar. Kirke kabul eder. Kirke'nin adasında bir yıl kalırlar, ama artık evlerine dönmek isterler. Fakat önce ölüler ülkesine gidip bir kahinin ruhuna danışmak isterler. Ölüler ülkesine giderler, tanıdıklarının ruhlarıyla karşılaşırlar. Kahinden belalara ve buna karşı yapacaklarının öğüdünü alan Odysseus, yeniden yolculuğa çıkar. Deniz canavarları, güzel sesli Sirenlerden kurtulan Odysseus, güneş tanrısının adasına varır, ama burada, çok acıkan arkadaşları güneş tanrısının ineklerini yer ve ineklerinin yenmesine kızan tanrılar arkadaşlarını felakete sürükler, bir fırtına da hepsi ölür. Bir tek Odysseus hayattadır. Yüzerek Kalypso'nun adasına çıkar.
Kral Alkinoos Odysseus'a vaadlerini yerine getirir ve Odysseus'u evine gönderir. Fakat buna kızan Poseidon, Phaiakların bulunduğu gemiyi eve tam dönecekleri esnada taşa çevirir ibret olsun diye.
Topraklarına dönen Odysseus sarayına giremez, çünkü taliplerden çekinmektedir. Athena ile bir oyun hazırlarlar. Odysseus, oğlu ile birlikte tüm talipleri öldürür ve karısı Penolope'ye kavuşur.
Görüldüğü üzere hikaye düz bir akışa sahip değil. Sona yakın bir yerden başlayıp Odysseus'un eve dönmeden önceki son anlarına bağlanıyor. Ardından en başa dönüp Odysseus'un serüvenlerini anlatıp, daha sonra sonunu anlatıyor. Bu günümüzde bilinen deneysel filmlerin senaryoları, kurgusal romanlar gibi belki bizi şaşırtmıyor. Fakat bu eserin yazarı bunu 3000 yıl önce yapmış, bizim şu an yaptığımızı. Eğer Antik Yunan kültürü varlığını ve etkinliğini kesintisiz sürdürebilseydi insanlığın şu an nasıl bir durumda olabileceğini tahmin etmek olanaksız.
Kitaba gelirsek, çevirmen Azra Erhat ve yine kitabın başında oldukça faydalı bir rehber yer alıyor. Çeviri oldukça iyi. İçerik bakımından ise İlyada'nın ulaştığı güce çok yakın değil. Okudukça sürükleyici, merak uyandırıcı, ama İlyada'daki gibi benzetmeler yer almıyor. Yine benzetmeler var, ama İlyada'daki gibi ihtişamlı değil. Dolayısıyla iki kitabı da aynı kişi yazmış demek pek olanaklı değil gibi ya da ikisini de Homeros yazmışsa bile, Odysseia'da başka bir şey denemek istemiş. İlyada içerik olarak da, üslup olarak da büyüleyici, Odysseia içerik olarak etkleyici, biçem olarak ise büyüleyici, şaşırtıcı, uygarlıkla ilgili paranormal olaylara sevk edici bir etkisi var iki kitabında. Kaba kuvvet kötü bir şey gerçekten.
·
63 views
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.