Gönderi

Erkeklerle eşit koşullarda yapılmayan kariyer yarışında, neredesiniz?
"Çocuk da yaparım kariyer de" ("have it all") yaklaşımı Batıda 1980 sonrası neoliberalizm döneminde güçlendi. II. dalga feminizmin de etkisiyle kadınlar kitleler halinde çalışma hayatına katılmaya başlamıştı. 1990'larda çalışan kadınların toplam işgücü içindeki oranı %50'ye yaklaştı, orta sınıftan, beyaz profesyonel "kariyer kadını" imgesi güçlendi, neoliberal feminizm(NLF) kapitalizmle uzlaşmaya yöneldi. Dönem hızlı ekonomik büyüme, yüksek istihdam dönemiydi, post-feminizm kadın-erkek eşitliğinin sağlandığını iddia ediyordu. Bu ortamda NLF kadınların hem kariyeri hem de aileyi, çocuk sahibi olmayı başarılı bir biçimde bir arada yürütebileceğini öne sürdü (1960 öncesinin çalışan anneyi suçlulaştıran anlayışı dışlandı, vurgu ev kadınından kariyer kadınına, kocasıyla ilgilenen kadından çocuklarıyla ilgilenen kadına kaydı). Ancak bu yaklaşım yine heteronormatif çocuklu aileyi verili kabul ediyor, kariyeri ve çocuk sahibi olmayı "her şeye sahip olma" ile özdeşleştiriyordu (günümüzde çalışan bekar annelerin ve çocuksuz kadınların oranı yüksektir). Günümüzde bu yaklaşımın pratikte yürümediği-savunucuları tarafından bile- kabul edilmekte, Z kuşağı kadınlarının çoğu bu yaklaşımı reddetmektedir. Kadın CEO'ların oranı %4 ün altındadır; çalışan kocalar çocuklarıyla ilgilenmemekle, bu görev yine çalışan kadına düşmektedir; çalışan annelerin kariyerlerinde yükselmesi çeşitli biçimlerde engellenmekte("mom penalty"), annelik izni alan, "ailesiyle zaman geçirmek isteyen" kadınlara olumsuz yaklaşılmaktadır; sadece üst düzeydeki kadın profesyoneller çocukları için tam zamanlı bakıcı tutabilmekte, diğer kadınların maddi gücü buna yetmemektedir; ailelerini umursamayan işkolik erkekler rekabet ortamında "time macho" kültürü içinde gece gündüz çalışmakta, kadınlar çocukları yüzünden bunu yapamamaktadır; üst pozisyonlara yaklaşan kadınların çoğu çocukları için iş hayatından ayrılmaktadır; "me time"ları kalmamış olan kadınlar-kocanın üstlenmediği- ev işleri ve çocuk bakımını da üstlenmektedir, "having it all", patriyarkal "doing it all"a dönüşmüştür; erkeklerle eşit koşullarda yapılmayan kariyer yarışında, bu hileli oyunda, erkekliğin sistemsel gücü kadınların kariyerlerinde yükselmesinin önünü kesmiş, kadın istihdamını önemli ölçüde geriletmiştir. 2008-2009 Büyük Resesyonuyla birlikte ve sonra günümüzdeki pandemi nedeniyle milyonlarca kadın işten çıkarılmış(erkeklerdekinin 4 katı), ev kadınlığının yüklerine geri dönmüştür; 40 yaşının üzerindeki kadın profesyonellerin işlerini kaybetme, iş bulamama tehlikesi çok artmıştır; evlilikte bir tarafın çocuk vb. nedenlerle işini bırakması gündeme geldiğinde bu taraf genellikle kadın olmakta, kocanın kariyeri daha önemli görülmektedir.; "iş hayatıyla aile hayatını başarılı bir biçimde dengeleyerek mutlu olma", "her şeye sahip olma" miti sona ermiştir bugün. - Yaşar Çabuklu
·
21 views
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.