Kitabın girişinde Türkiye Cumhuriyeti'nin tarihine ve Atatürk'ün biyografisine dair yapılan yerli ve yabancı çalışmalar değerlendiriliyor. Kimi eserlerin çok taraflı yazıldığı (H.C. Armstrong, Bozkurt), Kinross'un eserinin ise değerini koruduğu belirtilirken, Türkçe eserler arasında da Aydemir'in Tek Adam çalışması "en iyisi" olarak görülüyor ve Mustafa Kemal Atatürk'ün hayatına dair henüz [kitap 30 yıl önce yazılmıştır] ilmî bir çalışmanın yapılmadığı (sf. 17) kanaatine varılıyor. Nitekim cumhuriyet tarihinin ilk dönemlerine dair birincil kaynakların çok azının kullanıma açık olduğu (sf. 19), Türkçe kaynakların yetersiz olduğu, ancak bu döneme ilişkin Batı arşivlerinin [tam anlamıyla öyle olmasa da] kullanıma müsait olduğu belirtilmiş ve zaten ülkemizde Modern Türkiye tarihine dair yapılan çalışmalarda yabancı kaynakların ağır bastığı söylenmiş (sf. 20). Müellifin verdiği mühim bir bilgi de Mustafa Kemal'in döneminde yazılan siyasî hatıraların pek çoğunun ancak 1950 sonrası basılmış olmasıdır. Daha sonra TCF'nin kuruluş aşamasında yaşadıkları sıkıntıları, kurulduktan sonra CHF ile arasındaki çekişmeleri, kapatılan gazeteleri, çıkartılan ve genişletilen kanunları, isyanları ve en sonunda partinin nasıl kapandığını anlatıyor. Kitabın sonlarına doğru TCF'nin niteliğine dair birçok bilgi verilmiş ve Cumhuriyet'in ilk yıllarına ilişkin bazı mühim bilgiler kronolojik olarak eklenmiş. TCF'nin kapatılması anlatılırken "resmi söylem"in dışına çıkılmış, şeriatçı/hilafetçi bir fırka olmadığına dair ciddi deliller sunulmuş ve yorumlar yapılmış. Bu hususta Kazım Karabekir Anlatıyor adlı eserde de ilginç bilgiler bulunuyor. Eserde katılmadığım noktalardan birisi şu ki dönemin üst düzey devlet adamlarının (mesela İnönü) "İrticaî Ayaklanma" olarak nitelediği isyanı, yazarın "Kürtçü İsyan" olarak yorumlamasıdır. Üstelik bunu söylerken bir kaynak bile göstermiyor. Bu kısmı okurken dikkat etmeniz gerekir. Çok işe yarar notlar çıkardım, okunmasını tavsiye ederim.

Terakkiperver Cumhuriyet FırkasıErik Jan Zürcher · İletişim Yayınları · 200362 okunma

·

44 views

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Rıfat