Sosyalizm, Turancılık ve Islâmcılık, bakıldığı zaman birbirinden tamamen farklı ve birbirine taban tabana zıt ideolojiler. Peki bu üç ideolojiyi az çok benimsemiş bir şahsiyetten bahsetsem size: Mirsaid Sultan Galiyev. Kendisi Tatar Türklerinden olmakla beraber devrim Rusyası'nda yaşamış, hatta dönemin dört büyük siması içinde yer almıştır. (Diğerleri Lenin, Stalin ve Troçki) Bolşevikler safında bulunan Sultan Galiyev, Stalin'in yardımcılığına kadar yükselerek sosyalizm ideolojisi üzerinden ulusalcı faaliyetlere girişmiştir. Aynı zamanda iyi bir din eğitimi almış, İslâmiyet'i de amaçları doğrultusunda birleştirici bir araç olarak kullanmıştır. Fakat onu ülkemizde ve Türkistan'da meşhur yapan şey, hayalini kurduğu Sosyalist Türkistan devletidir. Malum o devirde çarlık devrilmiş, Bolşevikler her millete kendi devletini kurma hakkını tanımıştı. (Tabii burası lafta kalacak) Bulunduğu konum sebebiyle Galiyev de Türkistan halklarının lideri durumuna gelerek, fikirlerini Sovyet idaresine kabul ettirmek noktasında girişimlerde bulunmuştur. Ne yazık ki Lenin'in ölümünün ardından Stalin, başta Troçki ve Galiyev olmak üzere eski dava arkadaşlarının çoğunu tasfiye etmiştir. Galiyev'in sonu muamma olmakla beraber milliyetçilik suçuna istinaden kurşunlanarak infaz edilmiştir. Gelelim kitaba, eser ilk bölümlerde Rusya'nın genel bir tarihini vererek konuyu Rus Devrimi'ne kadar getiriyor. Bu kısımdan sonra Galiyev'in hayatı ve faaliyetleri ele alınırken, son kısımda Galiyev hakkında özellikle Türkiye'de yazılmış değerlendirmelere yer veriliyor. Piyasada Galiyev ile ilgili yazılmış birkaç kitap daha var fakat, okumadan önce ufak bir araştırma yaparak en iyisi ve en detaylısının bu eser olduğunu gördüm... İdeolojilere merakı olan herkese bu büyük dava adamının hayatını okumasını mutlaka tavsiye ederim. Sosyalist ya da Turancı veyahut her ikisi birlikte, yöntemi ne olursa olsun Sultan Galiyev Türkistan için mücadele vermiş ve bu uğurda canını da kaybetmiştir.

İslam’ın Rusya’daki Ayak İzi: Sultan GaliyevFatih Bayhan · Sebilürreşad Yayınları · 20198 okunma

·

48 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Yusuf Can