"Osmanlı tarihinin en büyük veziri olan Sokollu Mehmed Paşa, bildiğiniz gibi Sırp kökenli. Osmanlı'ya birçok devlet adamı kazandırmış olan meşhur Sokoloviç ailesinden geliyor. Gerçek adı Bayo Sokoloviç. İstanbul'da adına bir cami yaptırılan Rüstem Paşa da aynı aileye mensuptur.
Osmanlı idaresinin devşirme siyaseti zaten biliniyor ama beni şaşırtan şey, Bayo Sokoloviç'in sanıldığı gibi çocuk yaşlarda değil, 18 yaşından sonra Osmanlı'ya getirilmiş olması.
Bayo Sokoloviç 18 yaşına kadar inançlı bir Hıristiyan olarak Sırbistan'da yaşıyor ve kilise korosunda Ortodoks ilahileri söylüyor. Aklımın ermediği şey 18 yaşına kadar inançları ve dünya görüşü pekişmiş olan bir gencin, o yaştan sonra din ve kültür değiştirerek içine girdiği yeni idarenin en yüksek mevkilerine ulaşması.
…
Bayo Sokoloviç, Dersaadet'te eğitim görüp yeteneklerini sergiledikten sonra devlet katlarında hızla yükseliyor ve Rumeli Beylerbeyi oluyor.
Bu görev savaşmasını, ordulara komuta etmesini gerektiriyor ama Sokollu adını alan bu genç adamın savaş idare etmekte pek de yetenekli olmadığı anlaşılıyor.
Gerçek yeteneği diplomasi alanında. Hatta bunun çok etkili bir öyküsü var: Sokollu Mehmed Paşa yönetimindeki Osmanlı ordusu Balkanlar'da bir kaleyi kuşatmış ama çok şiddetli çarpışmalara rağmen kale direnmeye devam etmiş. Kale komutanı Sokollu'ya bir mektup yollayıp, kış mevsiminin bastırmaya başladığını, bu yüzden muhasarayı kaldırmasının uygun olacağını iletmiş.
Tabii kendi dilinde yazmış bunları.
Sokollu mektubu okuyunca gülümsemiş ve çadırına girip bir kâğıda, Virgilius'tan Latince dizeler yazmış. "Eğer bir gün balıklar havada uçar ve kuşlar deniz dibinde yüzerse, bu dediğin olabilir" anlamında bir şiirmiş bu.
Bu gerçek hikâyeyi okuduğum zaman çok etkilenmiştim. Çünkü Sokollu bütün Avrupa dillerini biliyor, herkesle kendi dilinde yazışıp, konuşuyor. Ayrıca Virgilius'u ezbere bile cek kadar Latin ve dünya edebiyatına vâkıf. Osmanlı kısa zamanda Sokollu'nun gerçekten yetenekli olduğu alanı kavrıyor ve onu diplomasiye kaydırıyor.
Sonrası malum!
Üç padişaha vezirlik yapan büyük devlet adamı Sokollu Mehmed Paşa, Osmanlı tarihinin belkemiği haline geliyor. Yetenekli insanlarımızın çoğu gibi onun da hayatının trajik bir ölümle noktalandığını belirtmeye gerek var mı, bilmiyorum.
Hizmetlerinin bedelini bıçaklanarak ödedi büyük vezir."
Sayfa 155
·
21 views
Bu yorum görüntülenemiyor
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.