Bazen bir kitabın verdiği hissiyatı anlayabilmek için sadece okumak yetmiyor gibi geliyor bana. Kimi zaman bir incelemesini okumak, yazmak, dinlemek bu konuda oldukça yardımcı olduğunu düşünüyorum. “Gün olur asra bedel” kitabını bitirdiğim günün gecesinde, annem balkondan heyecanlı ve şaşkın bir vaziyette bana seslendi. Dışarı çıkıp gökyüzüne baktığımda Elon Musk’ın Starlink projesine ait olan yaklaşık 100 adet uydunun tek sıra halinde geçişine şahit oldum. İşte o an “Gün olur asra bedel” kitabının hissiyatını daha iyi kavradığımı düşündüm. Bunun üzerine, dört yıl önce katıldığım 1000Kitap’a dört yıl sonra bir inceleme yapıyorum. Bugün elimden geldiğince spoiler vermeden Cengiz Aytmatov’un “Gün olur asra bedel” isimli romanından bahsetmek istiyorum. Kırgızistan'ın engin, uçsuz bucaksız bozkırlarından, Sarı Özek bölgesinde yaşayan ve bir demiryolu işçisi olan Yedigey, hikayemizin ana karakterini oluşturuyor. İkinci Dünya Savaşında cephede yer almış ardından ülkesine geri dönüp bir demir yolunda Kazangap ile tanışan Yedigeyin bir gününü okuyoruz kitapta. Bir gün olur yüzyıl olur, Bir gün olur bir ömür olur, işte romanda okuduğumuz o bir gün böyle bir süreç aslında. Arkadaşının ölüm haberi alan Yedigeyin, onu geleneklerine uygun bir şekilde atalarının mezarlığına gömmek istemesi ile başlıyor hikayemiz. Bir an kendimi tarihin tozlu bozkırlarında dilden dile aktarılmış Kırgızistan'ın efsanelerinden bir tanesi olan Ana Beyit içerisinde bulurken bir sonraki sayfada Sovyetler birliği döneminde yaşanan sorunları, savaşları ve bunların sonuçlarının insan üzerindeki etkisini hissediyorsunuz. Geçmişteki bu yaşanmışlıkların kahramanımızın üzerindeki etkilerinin yanında bir de aşk, pişmanlıklar ve bilimkurguda giriyor işin içine. Hal böyle olunca sürükleyici, okurken düşündürüp, sorgulayıcı bir tavır almaya başlıyorsunuz. Cengiz Aytmatov diğer kitaplarında da Sovyetler Birliği zamanındaki problemleri ve savaşların insanların hayatlarındaki etkilerinden bahsetmiştir. Burada asıl benim odaklanmak istediğim şey zaman kavramı. Geleneklerimiz, şuanki hayatımız ve geleceğimiz. Kahramanımız Yedigeyin düşünceleri gibi. Gökyüzünde sıra sıra giden 100 tane uyduyu görseydi eğer dedemin tepkisi, şahit olan annemin hisleri ve benim gelecek hakkındaki düşüncelerim. Aynı sahne üç farklı insan ve üç farklı hissiyat. Romandaki Yedigey ve etrafındaki karakterler ile benzer bir senaryo. Böyle düşününce uzun bir yol üzerinde bir sürü durak canlanıyor aklımda. Başkasının üçüncü durağı, benim birinci durağım, farklı hissiyatlarımız var. Bir gün ben de üçüncü durağa gelip aynı hissiyatı yaşarken başkaları ile farklı düşüneceğim ve galiba herkesin asra bedel bir günü olacak. Sürç-i lisan ettiysek affola, keyifli okumalar dilerim.

Gün Olur Asra BedelCengiz Aytmatov · Nora Kitap · 201745,5bin okunma

·

26 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Talip Tetik