Bin beş yüzlü yılların başları. Yeni Dünya'nın keşfinden hemen sonra akın akın işgale ve altına hücum var gündemde. Hem de uzun bir süreliğine. Yepyeni bir kara parçasına olan bu hücumda değerlendirilemeyecek hiçbir unsur yoktur. Topraklardan, toprak ürünlerinden, madenlerden, hayvanlardan ve hatta insanların kullanımına kadar her şey Avrupa için muazzam kaynak demektir. İlk kaşiflerin yeni kıtaya ayak basması çoğunlukla sömürgeleştirilecek toprakların ve köleleştirilecek insanların tesbiti üzerine olmuştur. Bu durumu Kolomb'un Seyir defterinden dahi çıkarmamız basittir. Yerliler üzerine saldırıların tamamı din başlığı altında toplanmış ve kutsal kitabın tüm nasihatleri çağa uygun yorumlanarak bu saldırılar olağan, gerekli ve elzem kılınmıştır. Tabii bunun altında toplumsal tepkilerin önğne geçmek önceliği vardır ama hoş o tarihlerde kim bunun önüne geçebilecektir ki. Casas dahi, tüm tanıklığı ile krala yazdığı mektuplarda, Yerliler üzerindeki çirkin politikaların önüne geçmemiştir. Vitoria; Salamanca Üniversitesinde verdiği derslerde bir hukukçu, bir siyasetçi etiketi taşır. Vitoria insan hakları konularında hem çağının ilerisindedir hem de çağının skolastik düşünce sisteminin kalbindedir. Bu kitapta günümüz gözüyle Vitoria'nın nerede durduğunu anlamak pek zor görünüyor. Dört bölümlük kitabının ilk bölümünde Yerliler üzerine verdiği dersler, hem yerlileri haklı gösteriyor hem de Yerlilere karşı tutulan politikaları. Diğer üç bölümde de savaş, sivil iktidar konularında kendi zamanının monarşik yapısına (ki ona göre Platon ve Aristoteles'in de savunduğu monarşik yapının en ideal yapı olduğu düşüncesi) övgüler düzer. Bu kitapta hem Vitoria, günümüz insan hakları konularına göre lanetlenecektir ama ayrıca kendi çağının insan hakları düşüncelerine göre haklı görülecektir. Ayrıca Vitoria'nın derslerini din konularına bağlayarak kendini haklı göstermesi var ki, ona göre kendileri dünyanın hala merkezidir.

DerslerFrancisco de Vitoria · Dost Kitabevi · 20174 okunma

·

89 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.