Recaizade Ekrem’in Araba Sevdası’nda Bihruz Bey’in trajikomik öyküsü de, gerçekte, babanın yokluğundan öte, metinsel rehberini kaybetmiş ve yanlış metinler arasında kaybolmuş bir gencin, yani cehaletin öyküsüdür(Parla,2018,sf.34). Araba Sevdası’nda, Bihruz Bey dönemin özelliklerine uygun olarak Batılılaşma kavramını yanlış şekilde anlayan, züppe, mirasyedi bir kişilik olarak karşımıza çıkar. Batı hayranı olarak günlerini zevkle, kadınlarla geçirerek taklidi bir Batılılaşma yaşamaktadır. Babasının ölümünden sonra kalan mirası hunharca harcayan bir gencin hikayesini anlatır. Bihruz Bey’in özel hocası M. Piyer’in dikkatimizi çeker. Zavallı Bihruz Bey’in, M. Piyer sorumsuz, plansız, programsız ve yalnızca alacağı parayı gözleyen eğitimine karşı kendisini koruyacak ya da yönlendirecek bir rehberi, yani bir babası ya da klasik eğitimi yoktur(Parla,2018,sf.34). Bihruz Bey’in babası ölmeden önceki eğitim durumunun pek içler açıcı olmadığı apaçık ortadadır. Çünkü babası ile beraber bir oraya bir buraya sürüklenerek geçen ömrü nedeniyle eğitim düzeyi yetersiz kalmıştır. Bir de buna M. Piyer’in Bihruz Bey’e eğitim konusunda yararı olmamasına karşın işini de sadece para uğruna yapmaktadır. Bu nedenlerin hepsi Bihruz Bey’e yansımış ve eğitim konusunda danışacağı kişiler olmamıştır. Bihruz Bey bu eğitimle yazmış olduğu mektubu ve içindeki Siyehçerde’yi yorumlayamamıştır. Yorumlayamaması Periveş tarafından alayla karşılanmıştır. Yenileşme hareketinin temelini Doğu’nun ahlaki ve kültürel boyutlarıyla Doğu’nun dünya görüşü oluşturmalıdır; bu dünya görüşünün bekçisi toplum düzeyinde padişah, aile düzeyinde baba, edebiyat düzeyinde yazardır(Parla,2018,sf.19). Recaizade yukarıdaki bu anlatımlara uygun düşmeyip Bihruz Bey’i tamamıyla Batı hayranı olarak tasarladığından dolayı yanlış batılılaşmayı yermiştir. Bu bizi Periveş karakterinde de aynı anlatıların olduğunu gösterir.

Araba SevdasıRecaizade Mahmut Ekrem · İletişim Yayınları · 202025,2bin okunma

·

24 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Metin Faruk Barut